ปัจจัยภายในสหกรณ์ที่มีผลต่อการดำเนินงานสหกรณ์ในประเทศไทย
Main Article Content
บทคัดย่อ
ปัจจัยภายในสหกรณ์ส่งผลต่อการดำเนินงานของสหกรณ์ที่แตกต่างกัน เช่น อายุสหกรณ์ ประเภทสหกรณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งระดับการศึกษาของผู้จัดการสหกรณ์ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการดำเนินงานของสหกรณ์ในประเทศไทยและวิเคราะห์ปัจจัยภายในของสหกรณ์ที่มีผลต่อการดำเนินงานของสหกรณ์ในประเทศไทย โดยตัวชี้วัดที่สะท้อนให้เห็นถึงผลการดำเนินงานที่ดีของสหกรณ์ คือ อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์ (ROA) ที่สามารถแสดงประสิทธิภาพการบริหารเงินได้ และ Debt ratio ที่สามารถแสดงการบริหารความเสี่ยงของสหกรณ์ การศึกษาครั้งนี้ใช้ข้อมูลทุตติยภูมิของสหกรณ์จำนวน 372 แห่ง ระหว่างปี 2559-2563 โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ สถิติเชิงอนุมาน ในการวิเคราะห์
ผลการศึกษาพบว่า สหกรณ์ส่วนใหญ่ในประเทศไทยมีอายุมากกว่า 20 ปี และเติบโตมาอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งในปี 2561 ผลการดำเนินงานสหกรณ์ในภาพรวมลดลงจากปี 2560 อย่างเห็นได้ชัด อาจเพราะความเชื่อมั่นที่สมาชิกมีต่อระบบการสหกรณ์ลดลงจากคดีของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนคลองจั่น จำกัด ที่มีการบริหารธรรมาภิบาลที่บกพร่อง จึงทำให้สมาชิกได้รับความเดือดร้อนจากปัญหาการทุจริตคอร์รัปชั่น และผลการศึกษาจากแบบจำลองเชิงประจักษ์ พบว่า ROA มีความสัมพันธ์เชิงบวกต่อจำนวนสมาชิก อายุของสหกรณ์ และผลประกอบการ (กำไร/ขาดทุน) ของสหกรณ์ ในขณะที่ทุนสหกรณ์และระดับการศึกษาที่สูงกว่าปริญญาตรีของผู้จัดการมีความสัมพันธ์เชิงลบต่อ ROA และ Debt Ratio จากผลการศึกษาจะเห็นได้ว่า ปัจจัยภายในที่ควรพิจารณาให้ความสำคัญ และมีบทบาทต่อผลการดำเนินงานของสหกรณ์ คือ ผู้จัดการสหกรณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การพิจารณาถึงระดับการศึกษาของผู้จัดสหกรณ์ เป็นคุณสมบัติที่สหกรณ์ควรให้ความสนใจ
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการบัญชีและการจัดการ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยมหาสารคาม และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมสหกรณ์. (2564). สารสนเทศกรมส่งเสริมสหกรณ์. ค้นเมื่อ 20 มกราคม 2567, จาก https://cpd.go.th/information-cpd/info-data-cpd.html
กรมส่งเสริมสหกรณ์. (2567). สารสนเทศกรมส่งเสริมสหกรณ์. ค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2568, จาก https://cpd.go.th/information-cpd/info-data-cpd.html
จักรพันธ์ กิตตินรรัตน์ และ จุฑาทิพย์ พหลภาคย์. (2557). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของสมาชิกสหกรณ์การเกษตรในเขตพื้นที่ภาคกลาง. วารสารเศรษฐศาสตร์และกลยุทธ์การจัดการ, 1(1), 1-15.
เจนจิรา บุญเกิด. (2557). การรับรู้ความเสี่ยงและการจัดการความเสี่ยงของผู้จัดการสหกรณ์การเกษตร. หลักสูตรศิลปะศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์สหกรณ์ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ชุติกาญจน์ มาสเสมอ, วิษณุ วงศ์สินศิริกุล และ พัฒน์ พัฒนรังสรรค์. (2563). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ ความเป็นเลิศของสหกรณ์ออมทรัพย์ในประเทศไทย. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา, 15(1), 21-29.
ชัยวุฒิ เขมะรังสี. (2561). การศึกษาหลักธรรมาภิบาลของสหกรณ์ออมทรัพย์ในประเทศไทย. หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการสาธารณะ วิทยาลัยพาณิชยศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
ณิชาภา เกตุอินทร์ และ ฐิตาภรณ์ สินจรูญศักดิ์. (2564). คุณภาพสินทรัพย์ส่งผลต่อประสิทธิภาพการดำเนินงานของสหกรณ์ออมทรัพย์ครู ในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีส, 8(1), 614-623.
นภานันท์ ศรีชัยชนะ และ ณคุณ ธรณีนิติญาณ. (2567). การวิเคราะห์การใช้ประโยชน์จากข้อมูลงบ การเงิน เพื่อการบริหารงานของฝ่ายบริหารสหกรณ์การเกษตร. (https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSSP/article/view/269101)
นิติธร มะโนวัง. (2559). แนวทางการพัฒนาสู่ความสำเร็จของสหกรณ์การเกษตรในจังหวัดจันทบุรี. หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ สำหรับผู้บริหารวิทยาลัยพาณิชยศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
นิภาภรณ์ ไสยวงศ์. (2556). มิติทางการเงินที่มีผลต่อหนี้สินของสหกรณ์ประมงในประเทศไทย (online). ค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2568, จาก https://www.cad.go.th/ewt_news.php?nid=18860
นิภาภรณ์ ไสยวงศ์, ผาณิต บูรณ์โภคาและ ประสพสิน แม้นทิม. (2556). การวิเคราะห์ ความสัมพันธ์ระหว่างการควบคุมภายในด้านบัญชีกับผลการดำเนินงานของสหกรณ์ภาคการเกษตร. (รายงานวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
นัฐภรณ์ สุดยอด. (2545). คุณสมบัติผู้จัดการสหกรณ์การเกษตรที่พึงประสงค์ของคณะกรรมการดำเนินการสหกรณ์การเกษตร จังหวัดเชียงใหม่. ปริญญาวิทยศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตร์สหกรณ์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้
ประภัสสร วารีศรี และ สุบรรณ เอี่ยมวิจารณ์. (2561). การวิเคราะห์ประสิทธิภาพการดําเนินงานของสหกรณ์เครดิตยูเนียนในกลุ่มจังหวัดลําดับที่ 12 ของไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฎบุรีรัมย์, 10(2), 63-82.
ประสพชัย พสุนนท์ และ พิทักษ์ ศิริวงศ์. (2556). ประสิทธิภาพและกุญแจแห่งความสำเร็จในการดำเนินงานสหกรณ์การเกษตร: การศึกษาทฤษฎีฐานราก. Veridian E-Journal, 6(1), 610-628.
พรรณราย ละตา, จันทร์เพ็ญ ธงไชย, ปภาพิต ศรีสว่างวงศ์ และ รวิ กลางประพันธ์. (2563). ความยั่งยืนในการดำเนินงานของสหกรณ์การเลี้ยงปศุสัตว์ กรป.กลาง โพนยางคำ จำกัด วารสารเกษตรพระจอมเกล้า, 38(1), 82 – 92.
พรรณวร จันทร์โถ และศศิภา พจน์วาที. (2564). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่ออัตราการจ่ายเงินปันผล กรณีศึกษา สหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลราชวิถี จํากัด. วารสารเกษตรศาสตร์ธุรกิจประยุกต์, 15(22), 73-86
โพธิ์ตะวัน ทีโยตระกูล, ปานฉัตร อาการักษ์ และ จิราภา ศักดิ์กิตติมาลัย. (2561). การวิเคราะห์สุขภาพด้านการเงินของสหกรณ์การเกษตรอำเภอในจังหวัดเชียงราย: โดยใช้ตัวชี้วัดทางการเงิน. วารสารสังคมศาสตร์วิชาการ, 11(1), 53-62.
รัชฎาทิพย์ อุปถัมภ์ประชา. (2558). ความสัมพันธ์ระหว่างหลักธรรมาภิบาลกับผลประกอบการของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วารสารบริหารธุรกิจศรีนครินทรวิโรฒ, 6(1), 12-25.
รัฐิยา ส่งสุข และ ธนกร สังขะรมย์. (2565). การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางเงินกับอัตราผลตอบแทนจาก
การลงทุนในหลักทรัพย์ของกลุ่มธุรกิจพลังงานและสาธารณูปโภคในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. Journal of Modern Learning Development, 7(6), 327-344.
ศิริลักษณ์ นามวงศ์ และประเสริฐ จรรยาสุภาพ. (2561). พัฒนาการสหกรณ์ในประเทศไทย. วารสารอิเล็กทรอนิ่กส์การเรียนรู้ทางไกลเชิงนวัตกรรม, 8(1), 29-55.
สุทธิรักษ์ แซ่ขวย และ ประไพพิมพ์ สุธีวสินนนท์. (2568). ปัจจัยที่ส่งผลต่ออัตราการจ่ายเงินปันผลของสหกรณ์ออมทรัพย์กลุ่มข้าราชการ. Journal of Spatial Development and Policy, 3(3), 1-14
สันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย. (2567). ข้อมูลสหกรณ์ (online). ค้นเมื่อ 31 มกราคม 2568, จากhttps://www.clt.or.th/coop_search.php
ฮานีฟ อุเซ่ง และพงษ์พิช เพชรสกุลวงศ์. (2560). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิภาพการดําเนินงานของสหกรณ์อิสลามในเครือข่ายสหกรณ์อิสลามแห่งประเทศไทย. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
Almazari, A. A. (2014). Impact of internal factors on bank profitability: Comparative study between Saudi Arabia and Jordan. Journal of Applied Finance & Banking, 4(1), 125-140
Eric, K., & Claude, R. (2020). Internal organizational factors and financial performance of cooperatives in Rwanda: A case of Zigama CSS. International Journal of Scientific and Research Publications, 10(7), 912-918.
Gujarati, D. N. (2004). Basic econometrics (4th ed.). The McGraw−Hill.
Kumkit. (2020). Good governance practice for better performance of Credit Union Cooperatives : A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the Degree of Doctor of Philosophy at Lincoln University.
Kumkit, T., Gan, C., Anh, D. & Hu, B. (2022). Enhancing governance practice for better performance of credit union cooperatives in Thailand. International Social Science Journal, 72(245), 597–612
Kumkit, T., Anh, D. L. T., Gan, C., & Hu, B. (2024). Members’ perspectives of good governance practice of Thailand’s credit union cooperatives. Journal of Asian Business and Economic Studies, 31(1), 55–73.
National Reform Steering Assembly. (2016). Reform of the savings cooperatives and credit union cooperatives (Report).
Vo, D. H., & Nguyen, T. M. (2014). The impact of corporate governance on firm performance: Empirical study in Vietnam. International Journal of Economics and Finance, 6(6), 1-13.
Wooldridge, J. (2002). Econometric Analysis of Cross-Section and Panel Data. MIT Press.
Zakaria, Z., Rahimb, A. R. A., & Amanc, Z. (2020). Factors that influence a cooperatives performance: A systematic literature review. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 14(1), 326-348.
