จิตรกรรมภาพธรรมชาติเพื่อสร้างความผ่อนคลายให้กับบุคลากรในโรงพยาบาล

จิตรกรรมภาพธรรมชาติเพื่อสร้างความผ่อนคลายให้กับบุคลากรในโรงพยาบาล

ผู้แต่ง

  • วราวุฒิ โตอุรวงศ์ คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
  • ญาณวิทย์ กุญแจทอง คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
  • ทินกร กาษรสุวรรณ คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร

DOI:

https://doi.org/10.69598/sbjfa281748

คำสำคัญ:

จิตรกรรมภาพธรรมชาติ, กระบวนการทางจิตรกรรม, การเยียวยา, โรงพยาบาล

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการรายงานผลการวิจัยในการสร้างผลงานจิตรกรรมเพื่อส่งเสริมสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเยียวยาให้กับบุคลากรโรงพยาบาลคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี เพราะบุคลากรของโรงพยาบาลมีแนวโน้มในการเกิดสภาวะของความเหนื่อยล้าจากหน้าที่การงานได้ตลอดเวลา เนื่องจากต้องเผชิญกับความคาดหวังของคนไข้ และต้องแบกรับภาระหน้าที่ในอัตราความถี่ที่สูงเพราะมีผู้ใช้บริการจำนวนมาก การสร้างสภาพแวดล้อมที่ช่วยส่งเสริมให้เกิดการพักผ่อน และความผ่อนคลายจึงถือเป็นหนึ่งแนวทางในการสร้างความสมดุลทางความรู้สึกให้กับกลุ่มเป้าหมาย งานวิจัยนี้เริ่มต้นศึกษาหลักการสร้างสภาพแวดล้อมเพื่อการเยียวยา (Healing Environment) เป็นการออกแบบพื้นที่ที่มีผลในเชิงบวกต่อการรับรู้ของมนุษย์ โดยเฉพาะการรับรู้ด้วยการมองเห็น “ผลงานจิตรกรรม” ที่มีภาพลักษณ์ของ “ธรรมชาติ” เป็นสื่อกระตุ้นอารมณ์ความรู้สึกต่อกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งถือเป็นปัจจัยหนึ่งที่จะช่วยให้สภาพแวดล้อมของโรงพยาบาลให้มีความรื่นรมย์ยิ่งขึ้น จึงนำไปสู่การสร้างเครื่องมือในการวิจัยเพื่อเก็บข้อมูล และกำหนดแนวความคิด รูปแบบ การใช้สี และการแสดงออกทางจิตรกรรมที่มีความเหมาะสม ซึ่งพบว่ารูปแบบทางจิตรกรรมที่มีความเหมือนจริง (Realism) สามารถสร้างการรับรู้ในเชิงอารมณ์ความรู้สึกกับกลุ่มเป้าหมายได้มากที่สุด ตลอดจนการเลือกใช้โทนสี และการแสดงออกทางจิตรกรรมต้องมีแนวโน้มที่ให้ความรู้สึกถึงความสบายตา ความอบอุ่น ความนุ่มนวลและความเย็นสบาย ความมีชีวิตชีวา เพื่อนำผลงานจิตรกรรมทั้ง 22 ชิ้น ติดตั้งถาวร ณ โรงพยาบาลคลองหลวง โดยคำนึงถึงความเหมาะสมของพื้นที่ภายในโรงพยาบาลเป็นสำคัญ เพื่อให้ผลงานจิตรกรรมเป็นสาธารณประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งสอดคล้องกับบทบาทสำคัญของศิลปะร่วมสมัยในการเข้าไปเติมเต็มและแก้ไขปัญหาสังคม

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย

กอมบริช, เอิร์นส์. เอช. (2560). ว่าด้วยเรื่องศิลปะ. แปลจาก The Story of Art. แปลโดย รติพร ชัยปิยะพร. กรุงเทพฯ: เดอะเกรทไฟน์อาร์ท.

โกศล จึงเสถียรทรัพย์, พุทธชาด แผนสมบุญ, และ ธนวรรณ สาระรัมย์. (2560). โครงการการออกแบบสภาพแวดล้อมสถานพยาบาลใหเอื้อต่อการเยียวยา (ปีที่ 2). กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.).

ธีรยุทธ บุญมี. (2551.). การปฏิวัติสัญศาสตร์ของโซซูร์ เส้นทางสู่โพสต์โมเดอร์นิสม์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิภาษา.

บราวน์, เดวิด เบลนีย์. (2557). โรแมนติก. แปลจาก Romanticism. แปลโดย กิตติพล สรัคคานนท์. กรุงเทพฯ: เดอะเกรทไฟน์อาร์ท.

วิรุณ ตั้งเจริญ. (2535). ทฤษฎีสี เพื่อการสร้างสรรค์ศิลปะ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ โอ. เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์.

ภาษาอังกฤษ

Alberti, Leon Battista. (1972). On Painting. Translated by Cecil Grayson. London: Phaidon.

Bell, Julian. (1999). What is Painting?. London: Thames & Hudson.

Dieser, R., Edginton, C., & Ziemer, R. (2017). Decreasing Patient Stress and Physician/Medical Workforce Burnout Through Health Care Environments: Uncovering the Serious Leisure Perspective at Mayo Clinic's Campus in Rochester, Minnesota. Mayo Clinic Proceedings, 92(7), 1080-1087.

Guo, H., Ren, X., Zhao, J., & Tang, Y. (2024). Efficient Simulation of Light Scattering Effects in the Atmosphere. International Journal of Advanced Computer Science and Applications, 15(2).

Kemp, M., & Walker, M. (Eds. & Trans.). (2001). Leonardo on painting: An anthology of writings by Leonardo da Vinci with a critical introduction and notes. Yale University Press.

Kobayashi, Shigenobu. (1990). Color Image Scale. (Louella Matsunaga, Trans.). New York: John Wiley & Sons.

Roh, Franz. (1925). After Expressionism: Magical Realism. Problems of the newest European painting: Klinkhardt & Biermann.

Shanafelt, T. D., Boone, S., Tan, L., et al. (2012). Burnout and satisfaction with work-life balance among US physicians relative to the general US population. Archives of Internal Medicine, 172(15), 1377-1385.

แหล่งข้อมูลออนไลน์

Liu, K., Elsadek, M., Liu, B., & Fujii, E. (2021). Foliage colors improve relaxation and emotional status of university students from different countries. Heliyon, 7(1), e06131. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e06131

Song, C., Ikei, H., & Miyazaki, Y. (2018). Physiological Effects of Visual Stimulation with Forest Imagery. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(2), 213. https://doi.org/10.3390/ijerph15020213

Sheposh, R. (2024). Rayleigh scattering. In EBSCO Research Starters. Retrieved from https://www.ebsco.com/research-starters/chemistry/rayleigh-scattering

Tate Modern. (n.d.). Impasto. In Tate Modern. Retrieved July 27, 2025, from https://www.tate.org.uk/art/art-terms/i/impasto

Tate Modern. (n.d.). Plein air. In Tate Modern. Retrieved July 28, 2025, from https://www.tate.org.uk/art/art-terms/p/plein-air

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

29-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

โตอุรวงศ์ ว., กุญแจทอง ญ., & กาษรสุวรรณ ท. (2025). จิตรกรรมภาพธรรมชาติเพื่อสร้างความผ่อนคลายให้กับบุคลากรในโรงพยาบาล: จิตรกรรมภาพธรรมชาติเพื่อสร้างความผ่อนคลายให้กับบุคลากรในโรงพยาบาล. วารสารศิลป์ พีระศรี, 13(2), 111–144. https://doi.org/10.69598/sbjfa281748

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย