การพัฒนากระบวนการเรียนการสอน เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์

บทคัดย่อ

การพัฒนาความคิดในการแก้ปัญหาเป็นกุญแจสาคัญสาหรับการจัดการศึกษาทาให้นักเรียนสามารถนาความรู้ และความสามารถไปใช้ในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในสถานการณ์ที่ต้องเผชิญได้ ผู้วิจัยดาเนินการวิจัยและพัฒนา โดย มีวัตถุประสงค์การวิจัย 1) พัฒนากระบวนการเรียนการสอนที่ส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ โดยใช้การสร้างตัวแบบเชิงคณิตศาสตร์ การจัดการเรียนรู้แบบ MEAs และการเชื่อมโยงทางคณิตศาสตร์ และ 2) ศึกษาผลการใช้กระบวนการเรียนการสอนท่ีพัฒนาขึ้น กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรียน สวนแตงวิทยา ภาคปลาย ปีการศึกษา 2558 และ 2559 เนื้อหาสาระการเรียนรู้ที่ใช้ในการวิจัย เรื่อง ทฤษฎีบทพีทาโกรัส และ การประยุกต์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ระยะเวลาท่ีใช้ในการวิจัย จานวน 24 คาบเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรียนรู้ และแบบบันทึกการเรียนรู้ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงบรรยาย และ t-test วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เน้ือหา ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการเรียนการสอนที่พัฒนามีขั้นตอนการจัดการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมความสามารถใน การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ประกอบด้วย 6 ขั้น ได้แก่ 1) ขั้นสร้างความรู้ กระตุ้นความสนใจ 2) ขั้นตระหนักคิด ในการแก้ปัญหา 3) ขั้นแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ 4) ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ 5) ขั้นประเมินผลเพื่อ พัฒนา และ 6) ขั้นฝึกทักษะ และขยายความรู้ และผลการทดลองใช้กระบวนการเรียนการสอน พบว่า นักเรียน มีความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ท้ังในภาพรวมและจาแนกเป็นบทเรียนนักเรียนมีการพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ดีขึ้นผลการสะท้อนคิดในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนแสดงให้เห็นว่านักเรียนมีความรู้เพียงพอในการแก้ปัญหาและขยายปัญหานักเรียนสามารถรับรู้ถึงอุปสรรคและปัญหาต่างๆในระหว่างการแก้ปัญหาแต่มีนักเรียนเพียงบางคนเท่านั้นท่ีสามารถแก้ไขปัญหาและอุปสรรคที่เกิดข้ึนได้ด้วยตนเอง