ภูมิศิลป์เพลงพื้นบ้านภาคกลาง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิศิลป์เพลงพื้นบ้านภาคกลาง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์ เรื่อง การสร้างสรรค์เพลงไทยร่วมสมัยจากภูมิศิลป์เพลงพื้นบ้านภาคกลาง ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาเพลงพื้นบ้านของภาคกลาง ผลการวิจัย พบว่า เพลงพื้นบ้านภาคกลางเป็นการละเล่นของชาวบ้านที่มีการสืบทอดต่อ ๆ กันมาจากรุ่นสู่รุ่นในแบบมุขปาฐะ   เป็นเพลงปฏิพากย์หรือเพลงที่ใช้ร้องโต้ตอบเกี้ยวพาราสีกันของหนุ่มสาวในหมู่บ้านหรือชุมชน ภาษาที่ใช้เรียบง่ายเป็นแบบชาวบ้าน คำประพันธ์เป็นกลอนหัวเดียวเพื่อสะดวกต่อการร้องและการด้น นิยมร้องเป็นกลุ่มหรือเป็นวง มีผู้ร้องเป็นต้นเสียงทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงเรียกว่า “พ่อเพลงแม่เพลง” ส่วนคนอื่น ๆ จะร้องรับสอดแทรกทำนองเรียกว่า “ลูกคู่” การแต่งกายจะแต่งตามแบบพื้นบ้านของท้องถิ่นนั้น ๆ สมัยก่อนใช้การตบมือของผู้แสดงเป็นหลัก ต่อมาในยุคแม่ขวัญจิต ศรีประจันต์ ได้มีการนำเครื่องดนตรี  ที่มีอยู่ตามพื้นบ้าน ได้แก่ ตะโพน ฉิ่ง กรับ เข้ามาประกอบพร้อมทั้งนำหน้าทับสองไม้ หน้าทับปรบไก่ เข้ามาเพื่อกำกับจังหวะของการร้องด้วย เป็นการเพิ่มอรรถรส เกิดความครึกครื้นสนุกสนาน และทันยุคทันสมัยยิ่งขึ้น

คำสำคัญ

          ภูมิศิลป์ เพลงพื้นบ้าน ภาคกลาง