การจัดการเรียนรู้ศิลปศึกษาโดยใช้พิพิธภัณฑ์เป็นฐานเพื่อส่งเสริมสังคมพหุวัฒนธรรมในโรงเรียนระดับประถมศึกษา

บทคัดย่อ

โครงการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอรูปแบบการจัดการเรียนรู้ศิลปศึกษาโดยใช้พิพิธภัณฑ์เป็นฐานเพื่อส่งเสริมสังคมพหุวัฒนธรรมในโรงเรียนระดับประถมศึกษา กลุ่มประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ ครูศิลปะ 6 คน และนักเรียน 60 คน ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ จำนวน 7 โรงเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่
แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม คู่มือการจัดการเรียนรู้ศิลปศึกษาสำหรับครู แบบสังเกตพฤติกรรมบ่งชี้การอยู่ร่วมกันในสังคมพหุวัฒนธรรม ชุดกิจกรรมศิลปะพหุวัฒนธรรมนำสู่สันติสุข และแบบประเมินความพึงพอใจ

ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการจัดการเรียนรู้ศิลปศึกษาบูรณาการกับหลักสูตรวิชาทัศนศิลป์ ชั้นประถม-ศึกษาปีที่ 5 ชุดกิจกรรมและสื่อการเรียนรู้ครอบคลุมเนื้อหาในหอวัฒนธรรมภาคใต้ เริ่มต้นจากการเรียนรู้ภูมิลักษณ์ชายแดนใต้ โบราณคดีและชาติพันธุ์ในอดีต ประวัติศาสตร์ในยุคต้นรัตนโกสินทร์ จนถึงยุคปัจจุบัน เรียนรู้วิถีพุทธ วิถีจีน วิถีมุสลิม หัตถศิลป์ศิลปะการแสดงและการละเล่นพื้นบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่น จนถึงสำรวจวิถีชีวิตชายแดนใต้วันนี้ รูปแบบกิจกรรมแบ่งออกเป็น 2 แบบกิจกรรมคู่ เน้นให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจในรากเหง้าความหลากหลายทางวัฒนธรรมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และกิจกรรมกลุ่ม เน้นลงมือปฏิบัติ ให้นักเรียนนำความรู้มาสร้างสรรค์เป็นผลงานศิลปะภาพพิมพ์สะท้อนถึงสังคมพหุวัฒนธรรม ผลการสังเกตพฤติกรรมบ่งชี้การอยู่ร่วมกันในสังคมพหุวัฒนธรรม ได้แก่ การยอมรับความหลากหลาย การเคารพความแตกต่าง ความเห็นอกเห็นใจ และการคิดอย่างมีวิจารญาณ พบว่า ได้คะแนนในระดับดีมากและสามารถสร้างสรรค์ผลงานภาพพิมพ์ที่สื่อถึงสังคม
พหุวัฒนธรรมอย่างชัดเจน สะท้อนการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข และผลการประเมินความพึงพอใจหลังเข้าร่วมกิจกรรมในระดับความพึงพอใจมาก (M=2.58, SD=0.56)