บทบาทพยาบาลวิชาชีพในการดำเนินงานระบบสุขภาพระดับอำเภอ

บทคัดย่อ

         ประเทศไทยมีการพัฒนาระบบบริการปฐมภูมิมาอย่างต่อเนื่อง
แต่ยังพบว่ากลไกการอภิบาลระบบบริการปฐมภูมิและระบบธรรมาภิบาลยังไม่ชัดเจน
ส่งผลให้ประชาชนยังไม่เข้าใจและขาดความเชื่อมั่นต่อระบบบริการปฐมภูมิ บุคลากรไม่
เพียงพอและศักยภาพของบุคลากรยังมีจำกัดในการจัดการกับปัจจัยด้านสุขภาพ
ที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้การเจ็บป่วยของประชาชนโดยรวมไม่ลดลง เจ็บป่วยด้วยโรคที่
สามารถป้องกันได้ ประชาชนไม่พึ่งตนเองด้านสุขภาพ หวังพึ่งเจ้าหน้าที่และระบบ
บริการสุขภาพขาดความใส่ใจหรือไม่ตระหนักเรื่องสุขภาพในวิถีการดำาเนินชีวิต
ดังนั้น การปฏิรูปการสาธารณสุขของประเทศไทยในระยะ 20 ปี ได้ให้ความสำคัญกับ
การอภิบาลระบบบริการปฐมภูมิให้ยั่งยืน ลดความเหลื่อมล้ำ จัดระบบบริการสุขภาพ
ให้ครอบคลุม เป็นธรรม ยุทธศาสตร์การเสริมสร้างสุขภาพคนไทยเชิงรุกเน้นสร้าง
ความเข้มแข็งของระบบสุขภาพระดับอำเภอ (District Health System) เป็น
การบูรณาการการดำเนินงานด้านสุขภาพในพื้นที่ อาศัยความร่วมมือของภาคีเครือข่าย
สุขภาพที่เรียกว่า “ทีมหมอครอบครัว(Family Care Team)” ในการแก้ไข้ปัญหาสุขภาพ
โดยการจัดการความรู้แบบอิงบริบทของแต่ละพื้นที่ระบบสุขภาพระดับอำเภอ
เน้นการทำางานเป็นทีมของสหวิชาชีพในรูปแบบของทีมหมอครอบครัวพยาบาลวิชาชีพ
เป็นส่วนหนึ่งของทีมหมอครอบครัว ที่มีบทบาทสำคัญในการปฏิบัติงานทุกขั้นตอนของ
การดำเนินงาน สามารถเชื่อมโยงการดูแลที่มีมิติทางจิตใจและจิตวิญญาณได้เป็นอย่างดี
ส่งเสริมให้เกิดกระบวนการส่งเสริมสุขภาพเชิงรุก เชื่อมประสานการดำาเนินงานในพื้นที่
และสถานบริการสุขภาพได้เป็นอย่างดี
          ดังนั้นพยาบาลวิชาชีพจึงจำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนบทบาทหน้าที่ให้มีความสอดคล้อง
กับการดำเนินงานของทีมสหวิชาชีพและภาคีเครือข่ายด้านสุขภาพและต้องมีความรู้ความเข้าใจ
เกี่ยวกับแนวคิดหลักการการดำาเนินงานระบบสุขภาพระดับอำาเภอ ทีมหมอครอบครัว อีกทั้ง
ต้องได้รับการพัฒนาศักยภาพให้มีความพร้อมในการดำาเนินงานและสามารถนำามาประยุกต์ใช้
ในการปฏิบัติงานทั้งในสถานบริการและชุมชน สามารถแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับทีม
สหวิชาชีพได้และตอบสนองต่อการดำาเนินงานด้านสุขภาพของประชาชน ครอบครัว
ชุมชน ได้ตลอดระยะเวลา เพื่อให้ประชาชนสามารถดูแลสุขภาพตนเองได้ พึ่ง
ตนเองได้ มีคุณภาพชีวิตที่ดี ชุมชนไม่ทอดทิ้งกัน ส่งผลให้สถานะสุขภาพของประชาชน
ในอำเภอดีขึ้น