นวัตกรรมการออกแบบวัสดุตกแต่งผนังจากเส้นใยตาลโตนด ชุมชนรำแดง อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการออกแบบนวัตกรรมวัสดุตกแต่งผนัง ซึ่งเป็นการประยุกต์ผลิตภัณฑ์ขึ้นจากเส้นใยตาลโตนดเหลือใช้ สู่การพัฒนาเพื่อสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ ที่นับได้ว่าเป็นการแปรรูปผลิตภัณฑ์ในลักษณะการต่อยอดจากต้นทุนเดิม รวมถึงเพิ่มคุณค่าให้แก่วัสดุในท้องถิ่นไปพร้อมกัน ทั้งนี้ ผู้วิจัยได้จัดรูปแบบวิธีการศึกษา และทดลองการออกแบบนวัตกรรมวัสดุตกแต่งผนังจากเส้นใยตาลโตนด ดังนี้ 1) ศึกษาการใช้ประโยชน์จากฐานทรัพยากรในพื้นที่ชุมชน     รำแดง 2) ศึกษาภูมิปัญญาเชิงช่างเดิมในพื้นที่ชุมชนรำแดง 3) สำรวจความต้องการนวัตกรรมวัสดุตกแต่งผนังจากเส้นใยตาลโตนด 4) ทดสอบความเข็งแรงของเส้นใยตาลโตนด 5) ริเริ่มกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน (Community Participation) กระบวนการดังกล่าวข้างต้นสามารถแสดงให้เห็นถึงผลงานการสร้างสรรค์ออกแบบที่มีระบบ และกระบวนการทำงานตามกรอบการดำเนินงานวิจัย อาจกล่าวได้ว่า ผลการออกแบบนวัตกรรมวัสดุตกแต่งผนังจากเส้นใยตาลโตนด เป็นการดำเนินงานตามกรอบงานวิจัย โดยเริ่มการดำเนินงานจากการสำรวจพื้นที่ศึกษาวิจัย การทำความเข้าใจปัญหา (Pain point) และบริบทของพื้นที่ (Empathize) เหล่านี้เป็นการแสดงให้เห็นถึงการให้ความสำคัญแก่คนในพื้นที่ชุมชนรำแดง เมื่อประกอบกับการระบุความต้องการ (Define) ของชุมชน ตลอดจนกลุ่มเป้าหมายผู้ใช้นวัตกรรม ผู้ศึกษาวิจัยจึงสามารถทำความเข้าใจ และแก้โจทย์ปัญหาด้านการออกแบบนวัตกรรม พร้อมเสนอแนวทางแก้ไข้ปัญหา (Ideate) การสร้างแนวทางเลือก หรือทางแก้ปัญหา (Solution) อย่างสร้างสรรค์ และการพัฒนาต้นแบบ (Prototype) สู่การทดสอบความคิดตั้งต้นเพื่อนำสู่การทดสอบการใช้งานจริง (Test) อย่างไรก็ตามเพื่อให้กระบวนการทำงานดังกล่าวเกิดจากการทำงานร่วมกันระหว่างผู้วิจัย และชาวบ้านในชุมชนรำแดง (Participate) ผู้วิจัยจึงร่วมเรียนรู้องค์ความรู้เชิงช่าง ภูมิปัญญาเดิมในชุมชนรำแดง การถอดบทเรียนจากชุมชนในการออกแบบลวดลายผนัง การคัดเลือกวัสดุ รวมถึงการพัฒนาส่วนผสมในเส้นใยตาลโตนดโดยดำเนินการบนพื้นฐานด้านเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับชุมชนรำแดง สู่การสร้างสรรค์ผลงานทางวิชาการนวัตกรรมวัสดุตกแต่งผนังจากเส้นใยตาลโตนด