อำนาจเชิงปทัสถานกับผลประโยชน์แห่งชาติ ในกระบวนการสร้างนโยบายของสหภาพยุโรปเกี่ยวกับวิกฤติผู้ลี้ภัย:

กรณีศึกษาความตกลงสหภาพยุโรป-ตุรกี

บทคัดย่อ

อำนาจเชิงปทัสถาน (Normative Power) คือหนึ่งในอำนาจสำคัญของสหภาพยุโรป (European Union) ที่จะกรอบความคิด สร้างกฎเกณฑ์หรือมโนภาพแห่ง ‘ความปกติร่วมกัน’ โดยคาดหวังให้บรรทัดฐานที่ทั้งมีอยู่แล้วและเกิดขึ้นมาใหม่กลายเป็นที่ยอมรับทั้งจากสมาชิกสหภาพฯ และสังคมโลก ในกรณีวิกฤติผู้ลี้ภัยในยุโรปคือประเด็นด้านสิทธิมนุษยชนซึ่งอาศัยการแพร่กระจายอย่างเป็นกระบวนการ (procedural diffusion) ในการสร้างความตกลงสหภาพยุโรป-ตุรกีมีเป้าหมายเพื่อจัดการกับวิกฤติผู้ลี้ภัย โดยมีมาตรการได้แก่ การส่งกลับผู้ลี้ภัยที่เข้ามาอย่างผิดปกติ มาตรการควบคุมการเดินทางของผู้ลี้ภัย และนโยบายวันทูวัน (one-to-one) อย่างไรก็ดีนี่ไม่ใช่ความร่วมมือดีที่สุดที่จะเกิดขึ้นได้ ปัญหาต่าง ๆ ยังคงเกิดขึ้นไม่ว่าจะเป็นความไม่ไว้ใจของตุรกีต่อท่าทีของสหภาพยุโรป การที่บรรทัดฐานไม่ได้รับการยอมรับ ความไม่ผูกมัดของความตกลง ภาพลักษณ์มหาอำนาจเชิงปทัสถานของยุโรปที่สั่นคลอน และที่สำคัญที่สุดคืออันตรายที่อาจเกิดต่อผู้ลี้ภัยอันเป็นผลมาจากความตกลงนี้ ความบกพร่องเหล่านี้ร่วมกับทฤษฎีเน้นความร่วมมือโดยรัฐบาลสมาชิก (Intergovernmentalism) ช่วยชี้ให้เห็นว่าแท้จริงแล้วตัวแสดงทั้งสองยังคงยึดเอาผลประโยชน์แห่งชาติเป็นสำคัญในการดำเนินนโยบาย และในความเป็นจริงองค์กรเหนือรัฐไม่ได้ทำหน้าที่เป็นตัวบังคับใช้บรรทัดฐานแต่อย่างใด หากแต่เป็นเวทีเพื่อการผลักดันผลประโยชน์แห่งชาติมากกว่า และปรากฎการณ์ยังนี้บ่งชี้ให้ผู้ศึกษาเห็นอีกว่ามหาอำนาจเชิงปทัสถานยังไม่เข้มแข็งในการวางรากฐานภายในได้