สุขภาพจิตและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตของนักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต ของนักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย โดยใช้แบบสอบถาม แบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ ส่วนที่ 1 ข้อมูลทั่วไป ส่วนที่ 2 ปัจจัยทางจิตสังคม และส่วนที่ 3 แบบสัมภาษณ์ดัชนีชี้วัดสุขภาพจิตคนไทยฉบับสั้น Thai Mental Health Indicator – 15 (TMHI-15) ประชากร คือ นักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด จำนวนทั้งสิ้น 3,497 คน ตัวอย่างในการศึกษา คือ นักศึกษาคณะครุศาสตร์ จำนวน 400 คน กำหนดขนาดของตัวอย่างโดยใช้ตารางเครซี่และมอร์แกน ได้ตัวอย่างโดยการสุ่มแบบแบ่งชั้น โดยกำหนดจำนวนตัวอย่างออกเป็นชั้นปี สุ่มนักศึกษา ชั้นปีที่ 1–4 ด้วยวิธีการสุ่มอย่างง่าย การวิเคราะห์ข้อมูลโดย วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปและข้อมูลปัจจัยด้านจิตสังคมของกลุ่มตัวอย่างด้วยสถิติพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ และค่าร้อยละ การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต ด้วยสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ การวิเคราะห์ไคสแควร์ ค่าเสี่ยง และช่วงความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 การวิเคราะห์ปัจจัยทำนายสุขภาพจิต โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณด้วยแบบจำลองโลจิสติค (Multiple Logistic Regression)
ผลการวิจัยพบว่า ข้อมูลทั่วไป ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง สถานภาพทางครอบครัวบิดามารดาอยู่ร่วมกันม่มีโรคประจำตัว ไม่เคยมีประวัติการรักษาด้านจิตเวช ไม่มีประวัติการรักษาด้านจิตเวชของบุคคลในครอบครัว ปัจจัยด้านจิตสังคม พบว่า กลุ่มตัวอย่างทั้งหมดมีเหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดความเครียด โดยส่วนใหญ่เป็นปัญหาการเงิน (ร้อยละ 92.00) มีการจัดการกับปัญหา คือ ปรึกษาเพื่อน (ร้อยละ 93.00) และมีสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ คือ ครอบครัว (ร้อยละ 93.75)
ปัจจัยทำนายตัวแปรที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต พบว่า การปรึกษาคู่รัก มีความเสี่ยงต่อสุขภาพจิตต่ำกว่าคนทั่วไป มากที่สุด รองลงมาคือ การปรึกษาเพื่อน สิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจที่เป็นเพื่อน การปรึกษา ครู/อาจารย์ ปัญหาสูญเสียบิดามารดา ปัญหาสุขภาพ การปรึกษาบิดามารดา สิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจที่เป็นครอบครัว และปัญหาการเงิน มีค่า Odd ratio เท่ากับ 12.61, 3.54, 2.17, 0.33, 0.20, 0.11, 0.16, 0.05 และ 0.02 ตามลำดับ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยตัวแปรอิสระทั้งหมด สามารถทำนายโอกาสที่เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพจิตต่ำกว่าคนทั่วไป ร้อยละ 20.2 (R2 ของ Cox & Snell) และร้อยละ 32.2 (R2 ของ Nagelkerke) และแบบจำลองนี้สามารถทำนายจำนวนผู้ที่มีสุขภาพจิตต่ำกว่าคนทั่วไป ได้ถูกต้องได้ถึงร้อยละ 84.5
Article Details
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนใดส่วนหนึ่งไปเผยแพร่ต่อหรือกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ก่อนเท่านั้น
References
กรมสุขภาพจิต. (2562). กรมสุขภาพจิต ห่วงวัยรุ่นเยาวชนไทยมีภาวะซึมเศร้า แนะคนรอบข้างรับฟังอย่างเข้าใจ. [ออนไลน์]. ได้จาก: http://www.prdmh.com/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0 [สืบค้นเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม 2563].
กรมสุขภาพจิต. (2562). แบบทดสอบดัชนีชี้วัดสุขภาพจิตคนไทยฉบับสั้น 15 ข้อ. [[ออนไลน์]. ได้จาก: https://www.dmh.go.th/test/thaihapnew/thi15.asp [สืบค้นเมื่อวันที่ 2 เมษายน 2563].
กรมสุขภาพจิต. (2562). รายงานประจำปีกรมสุขภาพจิต ปีงบประมาณ 2562. กรุงเทพฯ : กรมสุขภาพจิต
กรุงเทพโทรทัศน์และวิทยุ. (2563). สุดอึ้ง คุรุสภาเผยผลตรวจครู รร.สารสาสน์ 411 คน พบมีใบประกอบวิชาชีพครู 98 คน. [ออนไลน์]. ได้จาก: https://news.ch7.com/detail/440750?fbclid=IwAR3etrUQQKhk32BBg2rYlsZwhwY [สืบค้นเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2563].
ณรงค์กร ชัยวงศ์. (2561). การศึกษาความเครียด สาเหตุความเครียดของนิสิตคณะพยาบาล บุรีรัมย์ มหาวิทยาลัยเวสเทริ์น. การประชุมวิชาการและนำเสนองานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 10 การพัฒนางานวิจัย สร้างสรรค์สู่นวัตกรรม Thailand 4.0, 123-132.
ไพรัช วงศ์ศรีตระกูล. (2554). ความเครียดและความวิตกกังวลของนักศึกษามหาวิทยาลัยธนบุรี. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมทางวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย มสธ. วิจัย ประจำปี 2554, 121-134. (เอกสารอัดสำเนา).
ภูวสิทธิ์ ภูลวรรณ, รัชนีกร ชมสวน และอินทิรา นิยมธูร. (2560). ความเครียดในการทำงาน (Job stress) ของครูประถมศึกษาจังหวัดสกลนคร. การประชุมวิชาการระดับชาติครั้งที่ 3 และนานาชาติ ครั้งที่ 1 คิดสร้างสรรค์ด้วยนวัตกรรม ขับเคลื่อนประเทศไทยด้วยเทคโนโลยี, 85-92.
ยนต์ ชุ่มจิต. (2553). ความเป็นครู. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.
ยุทธ ไกยวรรณ์. (2555). หลักสถิติวิจัยและการใช้โปรแกรม SPSS. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ราชกิจจานุเบกษา. (2563, 7 พฤษภาคม). ประกาศคณะกรรมการคุรุสภา. เล่ม 137 ตอนพิเศษ 109 ง. หน้า/10.
รุ่งฤทัย บุญทด, พิกุล แสวงสุข และศราวุฒิ แสงคำ. (2559). สาเหตุและการจัดการกับความเครียดของนักศึกษาคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเฉลิมกาญจนา ศรีษะเกษ. วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา, 3(2), 77-85.
ศรินรัตน์ วัฒนธรนันท์. (2560). ความโศกเศร้าจากการสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก: บทบาทพยาบาล. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 10(1), 13-21.
สงวนลักษณ์ แซ่เง่า. (2558) การศึกษาความเครียดในการทำงานและความยึดมั่นผูกพันต่อองค์การ: กรณีศึกษา ครูโรงเรียนสตรียะลาและครูโรงเรียนคณะราษฎรบำรุง จังหวัดยะลา. วารสารวิทยบริการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 26(2), 20-30.
สิริทรัพย์ สีหะวงษ์ และคณะ. (2561). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความเครียดของนักศึกษาคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. วารสาร มฉก.วิชาการ, 21(42), 80-93.
หนังสือพิมพ์แนวหน้า. (2563). รมว.ศธ.สั่งปลด! ยึดใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ ครูลวง นร.หญิงวัย 12 เข้ารีสอร์ทข่มขืน [ออนไลน์]. ได้จาก: https://www.naewna. com/local/473379 [สืบค้นเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2563]
หนังสือพิมพ์ผู้จัดการ. (2563). แฉเพิ่มไม่หยุด!! “ครูทำร้ายเด็ก” ย้ำโดนมาหลายรุ่น เพราะช่องโหว่ “ไร้ใบประกอบวิชาชีพ”. [ออนไลน์]. ได้จาก: https://mgronline.com/live/detail/9630000099334?[สืบค้นเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2563]
อุดมลักษณ์ เมฆาวณิชย์. (2556). ความเครียดของข้าราชการครูในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 2 (กลุ่มอำเภอพนัสนิคม). ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
อ้อยทิพย์ บัวจันทร, เทพไทย โชติชัย, สมฤทัย ผดุงผล, กิรณา แต้อารักษ์ และชลการ ทรงศรี. (2563). ความเครียดและวิธีเผชิญความเครียดของนักศึกษาสาธารณสุข. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 7(2,) 194-204.
Doyle, A. B., Brendgen, M., Markiewicz, D., & Kamkar, K. (2003). Family relationships as moderators of the association between romantic relationships and adjustment in early adolescence. Journal of Early Adolescence, 23(3), 316-340.
Engel, G., Olson, K. R., and Patrick, C. (2000). The Personality of love: Fundamental Motives and Traits Related to Components of Love. Hays, KS: Hays State University
Farmer, R.E., Monahan, L.H., and Hekeler, R.W. (1984). Stress Management in Human Services. SAGE Publications, Incorporated.
Fergusson, D.M., and Woodward, L.J. (2002). Mental health, education, and social; role outcome of adolescents with depression. Archives of General Psychiatry, 59, 225-231.
Finkenauer, C., Frijins, T., Engles, R. C. M. E., & Kerkhof, P. (2005). Perceiving concealment in Relationships between parents and adolescents: Links with parental behavior. Personal Relationships, 12, 387-406.
Hadi, A.A., Naing, N.N., Daud, A., Nordin, R., and Sulong, M.R. (2009). Prevalence and factors associated with stress among secondary school teachers in kota Bharu, Kelantan, Malaysia. Southeast Asian J Trop Med Public Health, 40(6), 1359-1370.
Hanif, R, Tariq, S, Nadeem, M. (2011). Personal and job related predictors of teacher stress and job performance among school teachers. Pakistan. Journal of Commerce and Social Sciences, 5(2), 319-329.
Horwitz, A. G., Hill, R. M., & King, C. A. (2011). Specific coping behaviors in relation to adolescent depression and suicidal ideation. Journal of adolescence, 34, 1077-1085.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), pp. 607-610.
Lazarus, R.S. and Folkman, S. (1984). Stress appraisal and coping. New York: Springer Publish.
Selye, H. (1978). The stress of life (Rev. ed.). New York: Mcgraw Hill.
Selye, H. (1976). Stress in health and disease Butterworth’s, Inc. Boston, MA.
Suleyland, V.J. and Cooper, C.L. (1991). Stress in the work environment. In human stress the environment. Amsterdam: Gordon and Breach.
Travers, C.J., and Cooper, C.L. (1996). Teacher under pressure Stress in Teaching Profession. London: Routledge.
World Bank Group and World Health Organization. (2016). Out of the Shadows Making Mental Health a Global Development Priority. The World Bank.