นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) นวัตกรรมและองค์ประกอบของนวัตกรรม 2) สร้างนวัตกรรม 3) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการนำนวัตกรรมไปใช้ 4) ผลการทดลองใช้นวัตกรรม 5) ผลการประเมินนวัตกรรม โดยใช้การวิจัยและพัฒนา (R&D) 5 ระยะ คือ 1) การวิจัยเชิงปริมาณ (R1) ศึกษาประเภทและองค์ประกอบของนวัตกรรมกับครู 800 คน โดยใช้การสุ่มแบบหลายขั้นตอน (multi-stage random sampling) ด้วยแบบสอบถาม 2) การพัฒนา (D1) นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยจัดทำและนำนวัตกรรมให้ผู้ทรงคุณวุฒิประเมินด้วยแบบประเมินนวัตกรรม และทดลองใช้ 3) การวิจัยเชิงปริมาณ (R2) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการนำนวัตกรรมไปใช้กับครู 384 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม 4) การวิจัยเชิงทดลอง(R3)ทดลองใช้นวัตกรรมด้วยแบบแผนกึ่งการทดลอง(quasi-experimental design) แบบ time series design และปฏิบัติกิจกรรมโดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ 3 ระยะ คือ 1) เก็บข้อมูลด้านการจัดการเรียนรู้ของครู พ.ศ. 2562 จำนวน 15 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงตามวัตถุประสงค์ของการวิจัยโดยอาศัยความสมัครใจของกลุ่มตัวอย่างและมีเวลาเข้าร่วมกิจกรรม2) พัฒนาครูด้านการปฏิบัติการสอนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้วิธีการวิจัยกึ่งทดลองแบบ one group pre - posttest design กับครู 15 คน เปรียบเทียบผลการพัฒนาก่อน-หลังการอบรมด้วยค่าที (t - test) 3) ศึกษาผลการปฏิบัติการสอน 5) การวิจัยเชิงประเมิน (R4) ตามรูปแบบ CIPP กับครู 15 คนและนักเรียน ห้องเรียนละ 20 คน รวม 300 คน ด้วยแบบสอบถาม จำนวน 2 ฉับ คือ สำหรับครูผู้สอนและนักเรียน
ผลการวิจัยพบว่า1) นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงคือการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาพัฒนาเป็นรูปแบบการจัดการเรียนรู้ มี 8 องค์ประกอบ ดังนี้ 1.1) กระบวนการจัดการเรียนรู้ 1.2) วัตถุประสงค์ 1.3) หลักการ 1.4) การวัดและประเมินผล 1.5) ปรัชญา 1.6) ทฤษฎี 1.7) เป้าหมาย 1.8) การจัดการความรู้ ถอดบทเรียน และแนวปฏิบัติที่ดี 2) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มี 8 องค์ประกอบคือ 1. ปรัชญา 2. ทฤษฎี 3. หลักการ 4. เป้าหมาย 5. วัตถุประสงค์ 6. กระบวนการจัดการเรียนรู้ 7. การวัดและการประเมินผล 8. การจัดการความรู้ ถอดบทเรียนและแนวปฏิบัติที่ดี 3) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการนำนวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ไปใช้ในสภาพจริง (Y) คือ ด้านบรรยากาศการจัดการเรียนรู้ (A) ด้านผู้สอน (B) ด้านนวัตกรรม (C) ด้านสภาพแวดล้อม(D) ด้านผู้เรียน (E) สามารถพยากรณ์การนำไปใช้ไปจริงได้ร้อยละ 61.8 เขียนเป็นสมการพยากรณ์ในรูปคะแนนดิบและคะแนนมาตรฐาน ดังนี้
Y= 1.179 + .481 (A) + .503 (B) + .506 (C) + .391 (D) + .389 (E)
Z= .330 (A) + .283(B) + .453(C) + .281(D) + .245(E)
4) ผลการทดลองใช้ พบว่า ครูจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ โดยใช้คำถามว่า จากหัวข้อที่จะเรียน 1. ต้องรู้อะไรบ้าง 2. ต้องรู้แค่ไหน และ 3. ต้องรู้จากที่ใดทำให้นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการเรียน และการใช้สื่อเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาหาความรู้5)ผลการประเมินนวัตกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการประเมิน CIPP ตามความคิดเห็นของครูและนักเรียนในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.33, S.D. =.02)
Article Details
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนใดส่วนหนึ่งไปเผยแพร่ต่อหรือกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (ม.ป.ป.). คู่มือประกอบการอบรมการขับเคลื่อนกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) “ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ” สู่สถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพัฒนาครูและบุคลากรการศึกษาขั้นพื้นฐานสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2558). ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง นโยบายการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2556). สัจจธรรมแห่งแนวพระราชดำริสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).
จำเนียร จินตนา. (2552). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. การศึกษาตามหลักสูตรปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสิ่งแวดล้อมศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ไชยรัตน์ ปราณี และคณะ. (2553). รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความสมานฉันท์ของเยาวชนไทย. นครสวรรค์: คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.
ฐิติมน ทองพิมพ์. (2551). สภาพการใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการจัดการเรียนรู้ของครู วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีเชียงใหม่. เชียงใหม่: บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ทิศนา แขมมณี. (2555). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธนชัย ใจสา. (2561). การพัฒนารูปแบบการสอนโดยใช้ทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง และทฤษฎี การเรียนรู้แบบร่วมมือเพื่อพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2. ภาคหลักสูตรและการสอน. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.bsru.ac.th/identity/archives/1568. [9 พฤษภาคม 2561].
ปรียานุช พิบูลสราวุธ. (2550). ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ. กรุงเทพฯ: โครงการวิจัยเศรษฐกิจพอเพียง สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์.
ปาจรีย์ คุ้มสิงห์สันต์. (2560). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการจัดการเรียนรู้ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของครู ที่สอนวิทยาศาสตร์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 3. การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ ครั้งที่ 4 วันที่ 10 มีนาคม 2560 ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์.
พระฉัตรชัย ศรีน้อยขาว. (2552). การพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้สิ่งแวดล้อมศึกษาแบบบูรณาการปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับหลักธรรมทางพุทธศาสนา สำหรับนักเรียนช่วงชั้นที่ 2. การศึกษาตามหลักสูตรปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
มูลนิธิชัยพัฒนา. (2553). ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง. วารสารมูลนิธิชัยพัฒนา, 2553 (ฉบับเดือนธันวาคม) 16.
สมศักดิ์ เตชะโกสิต (2559). รูปแบบการเรียนรู้จินตวิศวกรรมทางวิทยาศาสตร์ด้วยเทคโนโลยีความเป็นจริงเสริมเพื่อการรู้สะเต็ม. วิทยานิพนธ์สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2550). แนวทางการจัดทำหน่วย การเรียนรู้แบบบูรณาการปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
อรวรรณ ป้อมคำ. (2560). เศรษฐกิจพอเพียงกับการศึกษา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://sites.google. com/site/nirattisai071/sersthkic-phx-pheiyng-kab-kar-suksa. [9 พฤษภาคม 2560].
Dick, W. & Carey, L. (1996). The systematic design of instruction. 4th ed. New York: Harper Collins.
Hair, J. F. Jr. Black, W. C., Babin, B. J. Anderson, R. E. and Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis. 6th ed. New Jersey: Prentice Hall.
Joyce, B, & Weil, M. (1996). Model of teaching. 5thed. Boston: Allyn and Bacon.
