ศึกษาพุทธวิธีการสอนของสามัญญผลสูตรบูรณาการกับการสอนกรรมฐานในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพุทธวิธีการสอนที่ปรากฏในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะในสามัญญผลสูตร และการบูรณาการแนวทางดังกล่าวเข้ากับการสอนกรรมฐานในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตอุบลราชธานี โดยอาศัยหลักไตรสิกขา ได้แก่ ศีล สมาธิ และปัญญา เป็นแกนหลักในการพัฒนาจิตใจของผู้ปฏิบัติ ทั้งนี้ การสอนในพระไตรปิฎกเน้นการใช้เหตุผล การตั้งคำถาม การยกตัวอย่าง และการลำดับขั้นตอนการเรียนรู้จากเรื่องง่ายไปสู่เรื่องยาก เพื่อกระตุ้นให้เกิดความเข้าใจและการตระหนักรู้ด้วยตนเอง ซึ่งวิธีการดังกล่าวสอดคล้องกับแนวทางการสอนกรรมฐานที่เน้นการฝึกสติและการเจริญปัญญาอย่างเป็นระบบ

ผลการศึกษาพบว่า พุทธวิธีการสอนในสามัญญผลสูตรเป็นกระบวนการที่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาจิตใจ โดยเริ่มจากการรักษาศีลเพื่อควบคุมพฤติกรรมทางกาย วาจา และใจ ตามด้วยการฝึกสมาธิเพื่อทำให้จิตมั่นคง และจบลงด้วยการเจริญปัญญาเพื่อให้เข้าใจธรรมชาติของความทุกข์และความไม่เที่ยงของชีวิต การบูรณาการแนวคิดดังกล่าวเข้ากับการสอนกรรมฐานในระดับมหาวิทยาลัย ช่วยให้นิสิตสามารถเข้าถึงธรรมะได้ลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น และสามารถนำหลักธรรมไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิต ตลอดจนพัฒนาตนเองทั้งในด้านวิชาการและจิตวิญญาณ

จากการวิเคราะห์ข้อมูลเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับพระวิปัสสนาจารย์ นักวิชาการ และผู้นำนิสิตผู้ปฏิบัติกรรมฐาน จำนวน 15 รูป พบว่า การสอนที่บูรณาการสามัญญผลสูตรกับการสอนกรรมฐานนั้นมีความสอดคล้องกับกระบวนการพัฒนาทางจิตใจอย่างแท้จริง ส่งเสริมการฝึกสติ สมาธิ และปัญญาได้อย่างสมบูรณ์ ผู้เรียนสามารถเข้าใจธรรมะอย่างเป็นลำดับขั้น พร้อมทั้งมีความมั่นคงในจิตใจ และสามารถดำเนินชีวิตด้วยสติและปัญญา ซึ่งเป็นเป้าหมายหลักของการศึกษาพระพุทธศาสนา