ระบบรัฐสภาตามรัฐธรรมนูญแห่งประเทศญี่ปุ่น

ผู้แต่ง

  • จิรากิตติ์ แสงลี คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

คำสำคัญ:

ระบบรัฐสภา, สถาบันทางการเมือง, รัฐธรรมนูญ

บทคัดย่อ

           บทความนี้มีประเด็นในการศึกษาว่า ระบบรัฐสภาของประเทศญี่ปุ่นมีลักษณะอย่างไร ผลจากการศึกษาพบว่า ระบบรัฐสภาญี่ปุ่นมีสาระสำคัญคือ (1) ฝ่ายบริหารประกอบไปด้วยพระจักรพรรดิซึ่งเป็นประมุขของรัฐ เป็นสัญลักษณ์ของรัฐ และไม่มีอำนาจในทางการเมืองใดๆ โดยมีคณะรัฐมนตรีซึ่งมาจากการรัฐสภาไดเอท (2) ฝ่ายบริหารอาจใช้กลไกในทางรัฐธรรมนูญยุบสภาผู้แทนราษฎรได้ และ (3) คณะรัฐมนตรีจะต้องรับผิดชอบในทางการเมืองต่อสภาผู้แทนราษฎรจะเห็นได้ว่า แม้ประเทศญี่ปุ่นจะใช้ระบบรัฐสภาภายหลังจากการเป็นประเทศแพ้สงคราม แต่ด้วยโครงสร้างระบบรัฐสภาทำให้ประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่การเมืองมีเสถียรภาพประเทศหนึ่ง

References

กิตติ ประเสริฐสุข. (2564). รัฐธรรมนูญญี่ปุ่น: การสถาปนาประชาธิปไตยที่มั่นคงหลังความพังพินาศจากสงคราม. ใน รอบโลกรัฐธรรมนูญ. สถาบันพระปกเกล้า.

เขียน ธีระวิทย์. (2508). วิวัฒนาการการปกครองของญี่ปุ่น. สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.

คริสโตเฟอร์ โกโต-โจนส์. (2554). Modern Japan [ญี่ปุ่นสมัยใหม่: ความรู้ฉบับพกพา] (พลอยแสง เอกญาติ, ผู้แปล). โอเพ่นเวิลด์ส.

จิรากิตติ์ แสงลี. (2564). ลักษณะพื้นฐานของการปกครองระบบรัฐสภา: ศึกษาเปรียบเทียบระบบรัฐสภาในอังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน ญี่ปุ่น และไทย [วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต (กฎหมายมหาชน), คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. คลังทรัพยากรสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:186350

ฐากูร ศิริยุทธ์วัฒนา. (2564). กฎหมายรัฐธรรมนูญ: หลักพื้นฐานแห่งกฎหมายรัฐธรรมนูญและระบอบประชาธิปไตย (พิมพ์ครั้งที่ 5). วิญญูชน.

ดาริน อินทร์เหมือน. (2555). จักรพรรดิกับการเมืองญี่ปุ่น. ฟ้าเดียวกัน, 10(1), 124-135.

นันทวัฒน์ บรมานันท์. (2554). การปรับโครงสร้างของระบบรัฐสภา. สถาบันพระปกเกล้า.

บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ. (2563). กฎหมายรัฐธรรมนูญ (พิมพ์ครั้งที่ 10). โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ปณิธัศร์ ปทุมวัฒน์. (2560). วุฒิสภาของประเทศญี่ปุ่น ตอนที่ 1. จุลนิติ, 14(5), 171-175.

ประเสริฐ จิตติวัฒนพงศ์. (2537). โครงสร้างการปกครองญี่ปุ่น. ไทย-ญี่ปุ่นศึกษา, 11(2), 75-98.

ไพโรจน์ ชัยนาม. (2491). ระบอบรัฐธรรมนูญของญี่ปุ่น. นิติสาส์น, 19(2), 267-268.

ไพโรจน์ ชัยนาม. (2495). คำอธิบายกฎหมายรัฐธรรมนูญเปรียบเทียบ (โดยสังเขป) เล่ม 1 ข้อความเบื้องต้นและหลักทั่วไปของกฎหมายรัฐธรรมนูญ. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ภูริ ฟูวงศ์เจริญ. (2558). ต้นกำเนิดรัฐธรรมนูญฉบับหลังสงครามในประเทศญี่ปุ่น บทวิพากษ์วาทกรรม “รัฐธรรมนูญที่ถูกยัดเยียด. ญี่ปุ่นศึกษา, 32(1), 1-14.

วรเจตน์ ภาคีรัตน์. (2563). รัฐธรรมนูญบิสมาร์ค: รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์. คณะกรรมการส่งเสริมงานวิจัย คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

วรเจตน์ ภาคีรัตน์. (2564). คำสอนว่าด้วยรัฐและหลักกฎหมายมหาชน (พิมพ์ครั้งที่ 3). อ่านกฎหมาย.

ศิริพร ดาบเพชร. (2556). ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นสมัยใหม่: จากปลายสมัยโทกุงาวะถึงการสิ้นสุดจักรวรรดินิยมญี่ปุ่น. ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สุนีย์ มัลลิกะมาลย์. (2555). รัฐธรรมนูญญี่ปุ่น: จากอดีตสู่ปัจจุบัน. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 52(3), 303-330.

สุรางค์ศรี ตันเสียงสม. (2536). ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นโดยสังเขป. โครงการตำราอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

หยุด แสงอุทัย. (2511). คำอธิบายรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พ.ศ. 2511) เรียงตามมาตราและคำอธิบายรัฐธรรมนูญทั่วไปโดยย่อ. บำรุงสาส์น.

หยุด แสงอุทัย. (2513). หลักรัฐธรรมนูญและกฎหมายเลือกตั้งทั่วไป: คำบรรยายชั้นปริญญาโท คณะรัฐศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 7). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

อธิปัตย์ บำรุง. (2528). ญี่ปุ่นกับระบบรัฐสภา. ไทย-ญี่ปุ่นศึกษา, 2(1), 16-31.

Ando, Junko. (2000). Die Entstehung der Meiji-Verfassung. Zur Rolle des deutschen Konstitutionalismus im modernen japanischen Staatswesen. iudicium.

Hellegers, Dale. (2002). We, the Japanese people: World War II and the origins of the Japanese Constitution (Vol. 2). Stanford University Press.

Kades, Charles L. (1989). The American role in revising Japan’s imperial constitution. Political Science Quarterly, 104(2), 215-247.

Kazuhiro, Takii. (2007). The Meiji Constitution: The Japanese experience of the west and the shaping of the modern state (David Noble, trans.). International House of Japan.

Koseki, Shõichi. (1997). The birth of Japan’s postwar constitution (R. A. Moore, Trans.). Westview Press.

Matsui, Shigenori. (2011). The Constitution of Japan: A contextual analysis. Hart Pub.

Takeshi, Sasaki. (2005). The Dissolution of Parliament and Japan’s Bicameral System. Japan SPOTLIGHT, 24(2), 38-39.

Ward, Robert E. (1978). Japan’s political system (2nd ed.). Prentice–Hall.

Williams, Justin. (1979). Japan’s political revolution under MacArthur: A participant’s account. University of Georgia Press.

เผยแพร่แล้ว

2022-06-30