มาตรการทางกฎหมายเพื่อตรวจสอบการตั้งข้อกล่าวหา ของพนักงานสอบสวนโดยพนักงานอัยการ

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงแนวคิด ทฤษฎี เกี่ยวกับมาตรการตรวจสอบการตั้งข้อกล่าวหาของพนักงานสอบสวน สภาพปัญหาทั้งในข้อเท็จจริงและในข้อกฎหมาย หลักกฎหมายและมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการตรวจสอบการตั้งข้อกล่าวหาของพนักงานสอบสวนของต่างประเทศเปรียบเทียบกับประเทศไทย เพื่อเสนอแนวทางในการแก้ไข ปรับปรุง กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาในการนำมาตรการตรวจสอบการตั้งข้อกล่าวหาของพนักงานสอบสวนโดยพนักงานอัยการมาใช้ในกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาไทย โดยใช้วิธีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative) ด้วยการรวบรวบข้อมูลและการวิจัยแบบเอกสาร (Documentary Research) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In dept interview) กับกลุ่มตัวอย่างที่มีประสบการณ์เกี่ยวกับการสอบสวนคดีอาญาของพนักงานสอบสวน

ผลการวิจัยพบว่า ในการดำเนินคดีอาญาของไทย การตั้งข้อกล่าวหาเป็นการเริ่มต้นดำเนินคดีอาญาแก่ผู้ต้องหาโดย ปราศจากการสอบสวนเบื้องต้นเพื่อตรวจสอบ     มูลคดีและเป็นดุลยพินิจเพียงฝ่ายเดียวของพนักงานสอบสวน ทำให้ขาดการตรวจสอบ กลั่นกรองความชอบด้วยกฎหมายและการถ่วงดุลจากองค์กรภายนอก จึงมีข้อผิดพลาดในการสอบสวน การฟ้องคดีและการพิพากษาคดีอาญาของรัฐ ส่งผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพของประชาชนในคดีอาญาอย่างรุนแรงและเอื้อต่อการประพฤติมิชอบของพนักงานสอบสวน ผู้วิจัยมีข้อเสนอให้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา เพื่อกำหนดมาตรการตรวจสอบการตั้งข้อกล่าวหาของพนักงานสอบสวนด้วยการให้พนักงานสอบสวนต้องทำการสอบสวนเบื้องต้นเพื่อตรวจสอบมูลคดีก่อนตั้งข้อกล่าวหาแก่ผู้ต้องหาและให้พนักงานอัยการมีหน้าที่ตรวจสอบ ถ่วงดุล ดุลยพินิจ ในการตั้งข้อกล่าวหาของพนักงานสอบสวน ทั้งนี้เพื่อให้การสอบสวนและดำเนินคดีอาญาของรัฐมีประสิทธิภาพและคุ้มครองสิทธิ เสรีภาพของบุคคลในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา