แนวทางการออกแบบรีสอร์ทเพื่อสุขภาพ เพื่อการฟื้นฟูผู้ป่วยมะเร็งปอด จังหวัดเชียงใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยเชิงสร้างสรรค์นี้ มุ่งนำเสนอกระบวนการออกแบบรีสอร์ทเพื่อสุขภาพสำหรับการฟื้นฟูผู้ป่วยมะเร็งปอด ในจังหวัดเชียงใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนานวัตกรรมการออกแบบเชิงพื้นที่ เพื่อตอบสนองต่อปัญหามลภาวะทางอากาศซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อสุขภาพในปัจจุบัน กระบวนการวิจัยเริ่มต้นจากการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับหลักการออกแบบสภาพแวดล้อม เพื่อการเยียวยา ก่อนวิเคราะห์และสังเคราะห์เกณฑ์การออกแบบ จากนั้นจึงดำเนินการออกแบบเบื้องต้น และจัดทำเครื่องมือประเมินต้นแบบ โดยมีผู้เชี่ยวชาญใน 3 กลุ่ม ได้แก่ คณาจารย์สายวิชาการ สถาปนิกผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาวะ และแพทย์หรือผู้ประกอบการ ด้านสุขภาพร่วมประเมินผล สรุปเกณฑ์การออกแบบ ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ (1) องค์ประกอบทางกายภาพ ใช้แนวคิดรูปทรงธรรมชาติ (Organic Form) ในรูปทรงอาคารและผังภูมิทัศน์ ส่งเสริมการระบายอากาศ การใช้แสงธรรมชาติ วัสดุธรรมชาติ และการเข้าถึงที่สะดวกสำหรับผู้ใช้งานกลุ่มเปราะบาง (2) องค์ประกอบทางจิตใจ เน้นการใช้แสงธรรมชาติ ช่องเปิดที่มองเห็นพื้นที่สีเขียว และพื้นที่ส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ทางสังคม (3) องค์ประกอบทางภูมิทัศน์ ประกอบด้วย ทางเดินอาบป่า สวนบำบัด แนวต้นไม้และลำน้ำสำหรับกรองฝุ่น และเนินดินกันลม บทความนี้ นำเสนอกระบวนการวิจัยเชิงออกแบบที่ผสานสถาปัตยกรรมและภูมิทัศน์ เพื่อส่งเสริมสุขภาวะของผู้ป่วยมะเร็งปอดและครอบครัวอย่างองค์รวม พร้อมศักยภาพในการประยุกต์ใช้ในบริบทอื่นที่มีปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพคล้ายคลึงกัน
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารสถาปัตยกรรม การออกแบบและการก่อสร้าง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ผังเมืองและนฤมิตศิลป์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
เอกสารอ้างอิง
กนก พิพัฒน์เวช และ ศิริพร อุปจักร์. (2021). ความสัมพันธ์ระหว่างการสัมผัสฝุ่นละออง PM2.5 กับอาการกำเริบของผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังในโรงพยาบาลน่าน. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพไทย, 30(4), 645–653. สืบค้นจาก https://thaidj.org/index.php/JHS/article/view/10603
กนกวลี สุธีธร. (2021). ชินริง โยคุกับป่าในเมือง : ทบทวนงานวิจัยการศึกษาการอาบป่าในพื้นที่ภูมิทัศน์เมือง. วารสารวิชาการสถาปัตยกรรมศาสตร์, 72(1), 17–32.
ณัฐญาดา ติดตารัมย์. (2022). การออกแบบอาคารเรียนและสภาพแวดล้อมด้วยแนวคิดไบโอฟิลิก: กรณีศึกษาโครงการพิเศษสำหรับโรงเรียนประถมศึกษาขนาดกลางของรัฐบาล [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. TU Digital Collections. https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2022/TU_2022_6216030046_13496_23418.pdf
ธัชพล นุกูลอุดมพานิชย์. (2022). ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนที่สัมพันธ์กับป่าในสวนพฤกษศาสตร์ผาแดง อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. TU Digital Collections. https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2022/TU_2022_6416030358_16733_26739.pdf
พริมา ไพบูลย์พุฒิพงศ์. (2022). แนวคิดการออกแบบเชิงไบโอฟิลิกเพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพของระบบการให้คะแนนอาคารเขียว [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง]. ไม่เผยแพร่สาธารณะ
พิไลพร นุ่นมา. (2014). การออกแบบพื้นที่เรียนรู้ธรรมชาติสำหรับโรงเรียนปฐมวัย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. TU Digital Collections. https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2014/TU_2014_5616030127_677_1341.pdf
ภัคพงศ์ พจนารถ. (2016). สถานการณ์ของปัญหามลพิษทางอากาศที่เกิดในเมืองใหญ่ของประเทศไทย: กรณีศึกษา กรุงเทพมหานคร เชียงใหม่ และ ระยอง. วารสารการจัดการสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน, 12(1), 114–133. https://doi.org/10.14456/jem.2016.7
รัชนีวรรณ คำตัน, ขนิษฐา เสถียรพีระกุล, ฑีฆา โยธาภักดี, และ เก นันทะเสน. (2019). ปัญหาหมอกควันและผลกระทบด้านสุขภาพในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารสหวิทยาการวิจัย: ฉบับบัณฑิตศึกษา, 8(1), 265–273.
ศศิกาญจน์ นารถโคษา. (2022). การออกแบบเรขศิลป์ในสิ่งแวดล้อมพื้นที่สำนักงานร่วมแบ่งปันจากแนวคิดไบโอฟิลเลียสำหรับเจเนอเรชั่น วาย [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. ไม่เผยแพร่สาธารณะ
ศุภิสรา เหลาคม. (2024). แนวทางการปรับปรุงสภาพแวดล้อมภายในศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุที่ส่งเสริมแนวคิดอารยสถาปัตย์และการออกแบบผสานธรรมชาติ: กรณีศึกษาศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ เทศบาลเมืองบึงยี่โถ จังหวัดปทุมธานี [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยกรุงเทพ].
สำนักพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารสุขภาพ. (2020). สถิติสุขภาพประเทศไทย: มะเร็งปอด อัตราและจำนวนผู้ป่วย [ชุดข้อมูล]. ThaiHealthStat. สืบค้นเมื่อ 11 มิถุนายน 2025, จาก https://www.hiso.or.th/thaihealthstat/area/index.php?ma=1&pf=01108101&tp=13_3
Africa, J., Heerwagen, J., Loftness, V., Ryan, C. O., & Spencer, M. (2020). Biophilic design and climate change: Performance parameters for health. Archnet-IJAR: International Journal of Architectural Research, 14(1), 91–108.
Browning, W. D., Ryan, C. O., & Clancy, J. O. (2014). 14 patterns of biophilic design: Improving health and well-being in the built environment. Terrapin Bright Green LLC.
Cedres de Bello, S. (2021, December). The therapeutic garden. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/360826974_The_therapeutic_garden
Foster + Partners. (2016, January 12). Maggie’s Cancer Centre Manchester [Image]. ArchDaily. https://www.archdaily.com/786370/maggies-cancer-centre-manchester-foster-plus-partners
Hanzen, T. (n.d.). Therapeutic garden characteristics. American Horticultural Therapy Association. https://www.ahta.org/therapeutic-garden-characteristics
Holland, J. C., & Alici, Y. (2010). Management of distress in cancer patients. Journal of Supportive Oncology, 8(1), 4–12.
Kellert, S. R. (2008). Biophilic design: The theory, science, and practice of bringing buildings to life. John Wiley & Sons.
Krisanaraj, J. (2024, February 14). Lung cancer remains among the top causes of death in Thailand. The Nation Thailand. https://www.nationthailand.com/lifestyle/health-wellness/40035576
Niedzwiedz, C. L., Knifton, L., Robb, K. A., Katikireddi, S. V., Smith, D. J., … & (last author). (2019). Depression and anxiety among people living with and beyond cancer: A growing clinical and research priority. BMC Cancer, 19(1), 943. https://doi.org/10.1186/s12885-019-6181-4
Patil, L. R., & Narad, A. V. (2023). Healing architecture through green spaces. International Journal of Emerging Technologies and Innovative Research, 10(6), c777–c789. Retrieved from http://www.jetir.org/papers/JETIR2306286.pdf
Ron Arad Architects. (2016, February 9). Project by Ron Arad Architects to break ground on Israeli cancer center in Afula [Image]. ArchDaily. Retrieved from https://www.archdaily.com/781842/project-ron-arad-architects
Ryan, C. O., Browning, W. D., Clancy, J. O., Andrews, S. L., & Kallianpurkar, N. B. (2014). Biophilic design patterns: Emerging nature-based parameters for health and well-being in the built environment. International Journal of Architectural Research: Archnet-IJAR, 8(2), 62–76. https://archnet.org/publications/9767
Sachs, N. (2018). Therapeutic landscapes: An evidence-based approach to designing healing gardens and restorative outdoor spaces. Wiley.
Shma Company Limited. (n.d.). [Idea] Biophilic, healing garden and therapeutic garden. Shma Designs. Retrieved June 17, 2025, from http://shmadesigns.com/idea-biophilic-healing-garden-and-therapeutic-garden/
Ulrich, R. S. (1984). View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224(4647), 420–421. https://doi.org/10.1126/science.6143402
Ulrich, R. S. (1991). Effects of health facility environments on patient well being. Journal of Healthcare Interior Design, 3, 97–109.
Wilson, E. O. (1984). Biophilia: The human bond with other species. Harvard University Press.
World Health Organization. (2020, August 5). Palliative care. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/palliative-care
