การวิเคราะห์พื้นที่สีเขียว โดยการประยุกต์ใช้ด้วยเครื่องมือสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ กรณีศึกษา เทศบาลตำบลบ้านกลาง นิคมอุตสาหกรรมภาคเหนือจังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

จากการพัฒนาภาคอุตสาหกรรมส่งผลให้มีความต้องการใช้ประโยชน์ที่ดินเพิ่มมากขึ้น ที่ว่างในเมืองลดน้อยลง และยังส่งผลทำให้พื้นที่สีเขียวในเมืองมีจำกัดและขาดคุณภาพ การพัฒนาพื้นที่สีเขียวอย่างยั่งยืนจึงถูกให้ความสำคัญในแง่ของบทบาทที่จะช่วยลดและบรรเทาผลกระทบที่เกิดขึ้นเพื่อรักษาพื้นที่สีเขียวในเมืองอย่างยั่งยืน เทศบาลตำบลบ้านกลางเป็นชุมชนเมืองที่มีแนวโน้มการขยายตัวจากการเป็นที่ตั้งของนิคมอุตสาหกรรมภาคเหนือ งานวิจัยนี้จึงได้ดำเนินการวิเคราะห์พื้นที่สีเขียว โดยการประยุกต์ใช้ด้วยระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (Geographic Information System: GIS)  ในการแปลผลข้อมูล การรวบรวมฐานข้อมูล การจัดทำฐานข้อมูล เพื่อการวิเคราะห์พื้นที่สีเขียว ได้ฐานข้อมูลเชิงปริมาณและด้านกายภาพเชิงแผนที่ สถานการณ์พื้นที่สีเขียวในปัจจุบันพบว่าเทศบาลตำบลบ้านกลางมีขนาดพื้นที่สีเขียวสาธารณะต่อจำนวนประชากรในพื้นที่มีค่าเท่ากับ 0.93 ตารางเมตรต่อคน ถือว่าต่ำเมื่อเทียบตามมาตรฐานพื้นที่สีเขียวในเมืองของประเทศไทย  และพบพื้นที่สีเขียวที่มีศักยภาพสรุปได้เป็น 3 กรณี ได้แก่ 1)พื้นที่สีเขียวยั่งยืนที่มีศักยภาพในการอนุรักษ์  2) พื้นที่สีเขียวในหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวงที่ และ3)พื้นที่สีเขียวเศรษฐกิจของชุมชน

ผลการวิเคราะห์พื้นที่สีเขียวจากระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ พบว่าพื้นที่สีเขียวยั่งยืนที่มีศักยภาพในการอนุรักษ์ เพื่อเป็นการรักษาพื้นที่สีเขียวยั่งยืนในเมืองมีพื้นที่สีเขียวยั่งยืนทั้งหมด 1,671,000 ตารางเมตร คิดเป็นร้อยละ 8.71 ของพื้นที่ทั้งหมด  พื้นที่สีเขียวในหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวง (นสล.) ขนาดพื้นที่รวม 93,312.93264 ตารางเมตร มีศักยภาพเพียงพอที่สามารถนำมาพัฒนาเป็นสวนสาธารณะได้เพื่อให้ประชาชนในชุมชนสามารถเข้าไปใช้ประโยชน์  และพื้นที่สีเขียวเพื่อเศรษฐกิจของชุมชนที่มีศักยภาพสำหรับการอนุรักษ์และคุ้มครองพื้นที่เกษตรกรรมส่วนมากกระจายตัวอยู่บริเวณทิศตะวันออกของตำบล เพื่อรองรับน้ำท่วมและสามารถเป็นแนวกันชนสำหรับนิคมอุตสาหกรรม พร้อมเสนอแนวทางการออกแบบพื้นที่สีเขียวในเมือง