กระบวนการทำงานเพื่อชุมชนในการออกแบบวิหารพระอุปคุต ณ สวนสาธารณะหนองแวง จ.มหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มุ่งใช้การมีส่วนร่วมของชุมชนในศึกษาเพื่อการออกแบบวิหารพระอุปคุตกลางน้ำและภูมิทัศน์โดยรอบ ณ สวนสาธารณะหนองแวง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม สำหรับกิจกรรมงานบุญประเพณีและกิจกรรมชุมชน ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม วิธีการที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ การสำรวจ การสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมกลุ่มย่อย และการจัดเวทีแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ในการพัฒนางานออกแบบร่วมกับชุมชนอย่างต่อเนื่องในแต่ละขั้นตอน ได้แก่ การวางแผน การดำเนินการออกแบบและก่อสร้าง และการจัดการ/การจัดสรรผลประโยชน์ ซึ่งสามารถนำไปออกแบบวิหารสำหรับประดิษฐานพระอุปคุตตามที่ชุมชนต้องการ คือ วิหารที่มีลักษณะรูปทรง การประดับตกแต่ง และโครงสร้างอาคารที่เรียบง่าย แต่คงแสดงลักษณะศิลปะสถาปัตยกรรมที่ชุมชนคุ้นเคยในรูปแบบไทย-ล้านช้าง (ไทยอีสาน) และการใช้พืชพรรณพื้นถิ่นในงานภูมิทัศน์ ภายใต้ข้อจำกัดในด้านงบประมาณและบริบทชุมชน นอกจากนั้นในแต่ละขั้นตอนของการทำงานในการออกแบบนั้นเกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างผู้ออกแบบและชุมชนในการสร้างสรรค์งานสถาปัตยกรรมประเภท  ศาสนสถานและงานภูมิทัศน์ โดยความตั้งใจในการทำงานของผู้นำชุมชนและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง และความรู้ความเข้าใจในทิศทางเดียวกันของคนในชุมชนนั้นเป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนการทำงานให้สำเร็จอย่างยิ่ง