อานาปานสติกรรมฐาน สายพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความวิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอหลักการปฏิบัติอานาปานสติกรรมฐาน สายพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต โดยผู้ปฏิบัติต้องตั้งสติไว้กับลมหายใจเข้า-ออก พร้อมบริกรรมว่า พุท-โธ กล่าวคือ หายใจเข้าภาวนาว่า พุท หายใจออกภาวนาว่า โธ ให้มีสติตามลมเข้า และออก ในขณะที่เจริญอานาปานสติใช้วิธีกำหนดจิตในฐาน ๕ คือ จมูก  หน้าผาก  กลางกระหม่อมข้างนอก ในสมองตรงกลาง กะโหลกศีรษะ และทรวงอก มีหลักปฏิบัติคือ กำจัดอารมณ์ความชั่วทำจิตให้อยู่ในอารมณ์ที่ดี เป็นเอกัคคตารมณ์ พิจารณาความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ส่วนปฏิปทาเกี่ยวกับการปฏิบัติอานาปานสติกรรมฐานแบบพุท-โธ ตามแนวพระอาจารย์มั่นที่สั่งสอนศิษย์อยู่เสมอคือ การปฏิบัติทางใจ การถ่ายถอนต้องสมเหตุสมผล การเดินตามอริยสัจจ์ ๔ การปฏิบัติอานาปานสติกรรมฐานสายพระอาจารย์มั่นมีอิทธิพลต่อพระสงฆ์ที่สืบทอดหลักการปฏิบัติแก่ลูกศิษย์อย่างกว้างขวางในสังคมไทย อีกทั้งด้านคุณธรรมของพระอาจารย์มั่นที่ทำให้ท่านเป็นที่เคารพเทิดทูน ซึ่งท่านเน้นการปฏิบัติให้ซื่อตรงต่อพระธรรมวินัยด้วยการปฏิบัติตนให้เคร่งครัดต่อศีลหรือพระวินัย