การพัฒนาเชาวน์อารมณ์ของวัยรุ่นตามหลักพุทธธรรม

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์เรื่องรูปแบบการพัฒนาเชาวน์อารมณ์ของวัยรุ่นตามหลักพระพุทธศาสนา วัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเชาวน์อารมณ์ของวัยรุ่นตามหลักพุทธธรรมเรื่องผัสสะ สติ และโยนิโสมนสิการ เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างเชิงคุณภาพและเชิงทดลอง ด้วยการเข้าค่าย พร้อมการติดตามผล

กลุ่มตัวอย่างคือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ ๒๐ คน ทุกคนมีความสมัครใจ เครื่องมือในการวิจัย คือ ๑) แบบทดสอบเชาวน์อารมณ์ (EQ) และ  ๒) ชุดฝึกผัสสะ สติ และการคิดแบบโยนิโสมนสิการ จำนวนทั้งสิ้น ๑๔ กิจกรรม

ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองมีระดับคะแนนแบบทดสอบสูงกว่ากลุ่มควบคุมทั้ง ๓ ด้าน (ความรู้สึก ความนึกคิด และพฤติกรรม) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติหลังการทดลองและการติดตามผลครั้งที่ ๑ เมื่อเปรียบเทียบก่อนทดลอง แต่การติดตามผลครั้งที่ ๒ มีระดับคะแนนลดลงเล็กน้อย

การพัฒนาเชาวน์อารมณ์ของวัยรุ่น เรื่องผัสสะ สติ โยนิโสมนสิการ เป็นการพัฒนาเชาวน์อารมณ์อย่างเป็นองค์รวมมีผลทำให้กลุ่มทดลอง “รู้กระทบ รู้เท่าทัน รู้สร้างสรรค์สิ่งดีงาม” ทำให้เกิดการ “กระชับ ฉับไว อยู่ในใจ และเป็นตัวของตัวเอง” นำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน