“สวนรูกุญแจ” นวัตกรรมด้านการเกษตรท้องถิ่นโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน: กรณีศึกษา เทศบาลตำบลยางเนิ้ง อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การศึกษาแนวทางการพัฒนานวัตกรรมด้านการเกษตรท้องถิ่นโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนเทศบาลตำบลยางเนิ้ง อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ โครงการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทชุมชนและเพื่อสร้างนวัตกรรมที่สร้างมูลค่าเพิ่มแก่ชุมชน โดยใช้การวิจัยแบบมีส่วนร่วมเป็นตัวขับเคลื่อน จากผลการศึกษาพบว่าชุมชนต้องการนวัตกรรมทางการเกษตรที่สามารถช่วยลดขยะเปียก การใช้สารเคมี และจำนวนใบยางแห้ง จึงได้มีข้อสรุปร่วมกันจากที่ประชุมคือการสร้าง Keyhole garden (สวนรูกุญแจ) ต้นแบบจำนวน 30 บ่อ ผลการปฏิบัติของชุมชนพบว่าชุมชนมีส่วนร่วมคิดเป็นร้อยละ 100 ในการเตรียมการและดำเนินกิจกรรมเพื่อหาแนวทางการพัฒนาให้เกิดความยั่งยืนด้านการเกษตร และเมื่อสาธิตการสร้างพบว่าชุมชนร้อยละ 60.00 เข้าร่วมการปฏิบัติมากกว่า 50% ของระยะเวลาการสาธิต จากการติดตามและการสัมภาษณ์เชิงลึกพบว่าการมีส่วนร่วมในการสร้างในพื้นที่บ้านหรือหมู่บ้านของตนเองและมีการปฏิบัติตามแบบที่ได้รับการถ่ายทอดกระบวนการ คิดเป็นร้อยละ 73.33 และ 43.33 ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบว่าชุมชนในหมู่ที่ 3 ซึ่งเป็นกลุ่มที่สร้างตามแบบที่ได้รับการถ่ายทอดทุกกระบวนการมีการใช้น้ำหมักจุลินทรีย์ช่วยในกระบวนการย่อยสลาย ทำให้เกิดการย่อยสลายที่เร็วกว่ากลุ่มอื่น ซึ่งกล่าวได้ว่าเป็นการสร้างนวัตกรรมในท้องถิ่นอย่างแท้จริง