แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2 ตามหลักโยนิโสมนสิการ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2 และ 2) เพื่อหาแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการ การวิจัยนี้เป็นวิจัยแบบผสานวิธี โดยวิธีวิจัยเชิงปริมาณ เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างผู้บริหารและครู จำนวน 302 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามมีค่าความเชื่อมั่น 0.83 แล้ววิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิจัยเชิงคุณภาพใช้เครื่องมือวิจัยเป็นการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง โดยเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 9 คน แล้ววิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง 2) แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการ ประกอบด้วย (1) ด้านความสามารถในการปรับตัว ผู้บริหารควรเป็นคนที่ยืดหยุ่นในการทำงาน เข้าใจผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง และพิจารณาการพัฒนาสถานศึกษาอย่างละเอียดเพื่อสนับสนุนความร่วมมือและการเปลี่ยนแปลงที่เป็นประโยชน์ ควรพิจารณาการเรียนรู้จากประสบการณ์ การพิจารณาความผิดและการหาทางออก และการเข้าใจสถานการณ์ปัจจุบันเพื่อแก้ไขปัญหาและส่งเสริมพัฒนาการในสถานศึกษา (2) ด้านการทำงานเป็นทีม ผู้บริหารที่ดีควรมีคุณธรรมและเป็นผู้นำที่รับฟังความคิดเห็นจากทีม ควรศึกษาและวิเคราะห์เหตุการณ์ที่ส่งผลต่อการทำงาน สร้างกระบวนการแก้ปัญหาและตัดสินใจโดยการแยกความจำเป็นและความสำคัญและแยกแยะประเด็นในการพัฒนาความเข้าใจต่อบทบาทและการทำงานของผู้บริหารและผู้อื่น (3) ด้านความคิดสร้างสรรค์ ผู้บริหารควรมีความสามารถในการคิดแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ การพิจารณาคุณโทษและหาทางออก การใช้ประสบการณ์ในการพัฒนาตนเองและให้ประโยชน์ต่อคนอื่น การจำแนกแยกแยะและคิดเป็นเหตุและผลในการพัฒนาตนเอง และ (4) ด้านมีวิสัยทัศน์ ผู้บริหารควรมีความสามารถในการวางแผนด้านวิสัยทัศน์เพื่อพัฒนาสถานศึกษาโดยใช้วิธีคิดแบบสืบสาวเหตุปัจจัยเพื่อสร้างกระบวนการแก้ปัญหาและปรับปรุงการบริหารให้เป็นแบบอย่างที่ดีและมีประโยชน์ต่อบุคลากรและการนำประสบการณ์และความรู้มาใช้ให้เข้ากับสถานการณ์ปัจจุบัน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฉบับนี้ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้นเพียงผู้เดียว และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์และจะแจ้งให้เจ้าของบทความทราบหลังจากผู้ประเมินบทความตรวจอ่านบทความแล้ว
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา ศิลา. (2556). การศึกษาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาของโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร สำนักงานเขตบางเขน. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
กิตติกาญจน์ ปฏิพันธ์ จักรกฤษณ์ โพดาพล และวิลัยพร เสรีวัฒน์. (2556). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งควรค่าสำหรับทุกคนในอนาคต. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.
ดวงแข ขำนอก. (2559). การศึกษาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครราชสีมา เขต 6. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
นัยนา ชนาฤทธิ์. (2556). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้นฉบับปรับปรุง. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.
บุญช่วย สายราม. (2563). ทักษะผู้นำองค์กรโรงเรียนศตวรรษที่ 21. แหล่งที่มา https://www.gotoknow.org/posts/565807. สืบค้นเมื่อ 10 ก.ค. 2563.
ปถมพร ตะละภัฎและคณะ. (2560). ศึกษาวิเคราะห์การคิดเชิงบวกในการพัฒนาชีวิตตามหลักพระพุทธศาสนา. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์. 13(3). 280-291.
ปราโมทย์ พูลเพิ่ม. (2560). ความคิดเห็นของครูเกี่ยวกับภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาสำนักงานเขตบางบอน กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
พระครูพิศิษฎสรคุณ สะใบบาง. (2561). รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษาขั้นพื้นฐานตามหลักโยนิโสมนสิการ. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองการศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยพะเยา.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตโต). (2549). วิธีคิดตามหลักพุทธรรม. กรุงเทพมหานคร: พัศยาม.
ภรณ์ทิพย์ ปั้นก้อง. (2559). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
สมชาย เทพแสง. (2559). กลยุทธ์ของผู้นำร่วมสมัย. กรุงเทพมหานคร: วิทยาลัยเทคโนโลยีดอนบอสโก.
สาคร สุขศรีวงศ์. (2553). การจัดการ : จากมุมมองของนักบริหาร. กรุงเทพมหานคร: จี.พี.ไซเขอร์ พริ้นท์.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2. (2565). รายงานผลการดำเนินงาน ประจำปีงบประมาณ 2565. นครสวรรค์: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.
สุภาพ ฤทธิ์บำรุง. (2556). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา ที่ส่งผลต่อความมีประสิทธิผลของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 30. วารสารศึกษาศาสตร์ ฉบับวิจัยบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 8(2). 190-192.
อาภา จันทรสกุล และคณะ. (2556). การสร้างแบบวัดวิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการสำหรับนักศึกษาระดับอุดมศึกษา. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
Keeves, Peter J. (1988). Model and Model Building: Educational Research Methodology and Measurenment : An Intermational Handbook. Oxford: Pergamon Press.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement. 30(3). 607–610.
