หลักไตรสิกขากับการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาในโลกยุคพลิกผัน
Main Article Content
บทคัดย่อ
โลกปัจจุบันกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในทุกมิติของชีวิต การศึกษาเองก็ไม่สามารถหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงนี้ได้ ครูและบุคลากรทางการศึกษาจึงต้องมีการพัฒนาตนเองอยู่เสมอเพื่อให้สามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ได้ และพัฒนาผู้เรียนให้สามารถเรียนรู้และเติบโตในสังคมโลกยุคพลิกผันได้อย่างมีประสิทธิภาพรวมทั้งดำเนินชีวิตไปในทางที่ถูกต้องดีงาม และด้วยไตรสิกขาคือหลักการทางพุทธศาสนาที่เน้นการพัฒนาตนเองทั้งด้าน ศีล สมาธิ ปัญญา หลักการนี้สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา เพื่อพัฒนาทักษะในด้านต่างๆเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงในโลกยุคพลิกผันและนำไปสู่การพัฒนาผู้เรียนให้สามารถรับมือกับโลกยุคพลิกผันได้
บทความวิชาการนี้ได้นำหลักไตรสิกขาซึ่งเป็นหลักคำสอนที่สำคัญในพระพุทธศาสนา ที่จะต้องศึกษาและปฏิบัติ คือ ฝึกหัดอบรมกาย วาจา จิตใจ และปัญญา ไตรสิกขาเปรียบเสมือนเข็มทิศนำทางให้ผู้ปฏิบัติไปสู่เป้าหมาย เป็นหลักในการพัฒนาทักษะในด้าน ศีล สมาธิ ปัญญา เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงในโลกยุคพลิกผันและนำไปสู่การพัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะรับมือกับโลกยุคพลิกผันได้ตามที่ต้องการ กล่าวคือ 1) ศีล : พัฒนาทักษะการสื่อสาร พัฒนาทักษะการทำงานเป็นทีม พัฒนาทักษะด้านจริยธรรม จรรยาบรรณ และคุณธรรม พัฒนาทักษะด้านความเป็นพลเมือง เข้าใจ ตระหนัก และมีส่วนร่วมในสังคม 2) สมาธิ : พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ พัฒนาทักษะด้านสุขภาพ พัฒนาทักษะด้านวัฒนธรรม และ 3) ปัญญา : พัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีประสิทธิภาพ พัฒนาทักษะการเรียนรู้ พัฒนาทักษะด้านภาษา
หลักไตรสิกขาที่นำมาใช้ในการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา จะช่วยพัฒนาและเสริมสร้างทักษะที่จำเป็นให้กับครูและบุคลากรทางการศึกษาในโลกยุคพลิกผัน ให้สามารถปรับตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพทันต่อการเปลี่ยนแปลง และสามารถถ่ายทอดความรู้สู่ผู้เรียนให้มีสมรรถนะตามที่ต้องการ
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฉบับนี้ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้นเพียงผู้เดียว และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์และจะแจ้งให้เจ้าของบทความทราบหลังจากผู้ประเมินบทความตรวจอ่านบทความแล้ว
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กัญญภัค แมกกี้. (2561). ปัญญาในพุทธปรัชญาเถรวาท. วารสารปรัชญาปริทรรศน์. 23 (1). 114.
เจริญ ภูวิจิตร์. (2565). แนวทางการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาในยุค Next Normal. แหล่งที่มา http://www.nidtep.go.th/2017/publish/doc/20220308-4.pdf สืบค้นเมื่อ 7 ส.ค. 2566.
ธนาคาร คุ้มภัย, พระครูสิริธรรมาภิรัต และ แสงอาทิตย์ เจ้งวัฒนพงศ์. (2566). พุทธวิถีการบริหารการศึกษาโลกยุคพลิกผัน. วารสารวิชาการสถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้. 8(1). 7-8.
ประเสริฐ อุทัยเฉลิม. (2554). กลัวเกิดไม่กลัวตาย. สมุทรปราการ: ชมรมกัลยาณธรรม.
ประเสริฐ อุทัยเฉลิม. (2558). ไตรสิกขา (ปัญญา/ศีล/สมาธิ). แหล่งที่มา https://makkanuka.wordpress.com/2015/03/13/the-threefold-learning สืบค้นเมื่อ 7 ส.ค. 2566.
พระใบฎีกาธีรศักดิ์ สุธีโร/น้อยอ่อน. (2560). ศึกษาการประยุกต์ใช้หลักไตรสิกขาในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมตามแนวทางพระพุทธศาสนาเถรวาท โรงเรียนกระสังพิทยาคม ตำบลกระสัง อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2551). จะพัฒนาคนกันได้อย่างไร. นครปฐม: มูลนิธิพุทธธรรม.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539).พระไตรปิฏกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วัฒนาพร ระงับทุกข์. (2563). สมรรถนะเด็กไทยในยุคโลกพลิกผัน (VUCA World). คุรุสภาวิทยาจารย์. 1(1). 8-18.
ศศิมา สุขสว่าง. (2560). VUCA World ความท้าทายสำหรับผู้นำยุคใหม่. แหล่งที่มา https://www.sasimasuk.com/16768188/vuca-world สืบค้นเมื่อ 7 ส.ค. 2566.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2553). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมพร ปานดำ. (2563). พลิกวิกฤตสู่โอกาสของอาชีวศึกษาไทยบนความปกติใหม่. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ. 5(7). 3.
สายไหม ภารประดับ. (2566). กระบวนทัศน์การบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในยุคพลิกผัน. วารสารวิจัยรำไพพรรณี. 17(2). 40-41.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.
สุรพล ไกรสราวุฒิ. (2560). ไตรสิกขา: ระบบการศึกษาของพระพุทธเจ้า. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสถาน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.