กระบวนการพัฒนาครูด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วยหลักพุทธธรรม สำหรับโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 3
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการจำเป็นต่อการพัฒนาครูด้านความคิดสร้างสรรค์ สำหรับโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 3 2) เพื่อพัฒนากระบวนการพัฒนาครูด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วยหลักพุทธธรรม ฯ และ 3) เพื่อประเมินกระบวนการ ฯ โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสมวิธีพหุระยะ ระหว่างการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงปริมาณ ดำเนินการวิจัย 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาเอกสารและแจกแบบสอบถามประชากร จำนวน 120 รูป/คน โดยใช้ประชากรทั้งหมด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ แบบบรรยาย ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และความต้องการจำเป็น ระยะที่ 2 สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 9 รูป/คน และยกร่างกระบวนการ ระยะที่ 3 จัดสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 9 รูป/คน และตรวจสอบความตรงตามเนื้อเรื่อง จำนวน 5 รูป ผลการวิจัยพบว่า 1) ความต้องการจำเป็นสูงสุดของแต่ละขั้นตอนตามกรอบกระบวนการพัฒนาครู ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 คือ ควรมีคณะทำงานขับเคลื่อนกระบวนการโดยตรงและควรมอบหมายงานให้เหมาะสม ขั้นตอนที่ 2 คือ ควรประเมินความต้องการของครูและวางแผนให้ชัดเจน ขั้นตอนที่ 3 คือ ควรประเมินผลทั้งในระยะสั้นและระยะยาว ขั้นตอนที่ 4 ควรใช้คำพูดส่งเสริมชื่นชมและให้กำลังใจ และ ขั้นตอนที่ 5 คือ ควรส่งเสริมครูให้พัฒนาคุณวุฒิของตนเอง 2) กระบวนการพัฒนาครูด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วยหลักพุทธธรรม ฯ ที่พัฒนาขึ้น มีองค์ประกอบ 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ 1 เป้าหมายของกระบวนการ คือ ครูมีคุณลักษณะ 4 ประการ (1) มีความคิดริเริ่ม (2) มีความคิดคล่องแคล่ว (3) มีความคิดยืดหยุ่น (4) มีความคิดละเอียดลออ และส่วนที่ 2 ประกอบด้วย 1 หลักธรรม คือ หลักอิทธิบาท 4, 2 ปัจจัย คือ (1) ส่งเสริมสภาพแวดล้อม และ (2) โอกาสการเรียนรู้, 5 ขั้นตอน คือ (1) มอบหมายคณะทำงาน (2) รับฟังความคิดเห็น (3) วางแผน (4) ดำเนินการ และ (5) ประเมินผล 3) การประเมินกระบวนการฯ ที่พัฒนาขึ้น จากการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ พบว่า มีฉันทามติในการยืนยันกระบวนการพัฒนาครูด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วยหลักพุทธธรรม และผลการตรวจสอบดัชนีความตรงตามเนื้อเรื่อง พบว่ามีความเหมาะสม มีความถูกต้อง มีความเป็นไปได้ในการปฏิบัติ และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ โดยสรุปเป็นองค์ความรู้จากการวิจัย คือ PO – SIMPA Process
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฉบับนี้ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้นเพียงผู้เดียว และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์และจะแจ้งให้เจ้าของบทความทราบหลังจากผู้ประเมินบทความตรวจอ่านบทความแล้ว
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
ฐกร พฤฒิปูรณี. (2564). การพัฒนาสมรรถนะครูในช่วงยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561 - 2580). ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ทิพย์สิริ กาญจนวาสี และคณะ. (2561). วิธีวิทยาการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ทันใจ.
พรปวีณ์ คงนันทิพัฒน์ และภานุวัฒน์ ภักดีวงศ์. (2561). กลยุทธ์การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของบุคลากรทางการศึกษาสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา. ศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเศวร. 20(2). 103-111.
พระครูนิรุติวรโสภณ (วชิรเมธีวรฉัตร). (2566). กลยุทธ์การพัฒนาสมรรถนะวิชาชีพของครูโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 4. วารสารวิจัยวิชาการ. 6(4). 1-16.
พระครูพนมปรีชากร. (2562). อนาคตภาพของโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา ระหว่าง พ.ศ. 2559 - 2573. วิชาการศรีปทุม ชลบุรี. 16(1). 210-212.
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว. (2561). พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะกรรมการคุรุสภาคณะกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ และคณะกรรมการมูลนิธิช่วยครูอาวุโสในพระบรมราชูปถัมภ์ ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต. แหล่งที่มา http://www.phralan.in.th/coronation/newsdetail.php?id=1164 สืบค้นเมื่อ 4 ก.พ. 2566.
พระราชบัญญัติการศึกษาพระปริยัติธรรม พ.ศ. 2562. (2562). ราชกิจจานุเบกษา 136. (เมษายน 2562): 12-13.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ยนต์ ชุ่มจิต. (2550). ความเป็นครู. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.
วศินี รุ่งเรือง. (2562). รูปแบบการพัฒนาครูโดยใช้การพัฒนาบทเรียนร่วมกันผ่านชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพที่ส่งเสริมศิลปะการสอนของครู. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
วาสนา ศรีอัครลาภ และคณะ. (2559). การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ด้วยกระบวนการโค้ชทางปัญญาในงานบริหารและบริการของภาครัฐ. มหาวิทยาลัยศิลปากร ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ. 9(2). 339-340.
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี. (2565) การประชุมวิชาการนานาชาติรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี ครั้งที่ 4 และการประชุมวิชาการนานาชาติเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา. แหล่งที่มา: https://www.pmca.or.th/thai/?p=11688 สืบค้นเมื่อ 4 ก.พ. 2566.
สมหมาย ปวะบุตร. (2564). การสร้างกระบวนการโค้ชด้วยหลักพุทธธรรมของครูพี่เลี้ยงในโรงเรียนร่วมพัฒนาวิชาชีพครู. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาตรดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สิริชัย ดีเลิศ. (2558). การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของบัณฑิตในสถาบันการศึกษา ระดับอุดมศึกษาที่มีอัตลักษณ์เชิงสร้างสรรค์. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ฮอนด้า เข็มมา, ประยุทธ ชูสอน, และพชรวิทย์ จันทร์ศิริสิร. (2561). ยุทธศาสตร์การพัฒนาวิชาชีพครูโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 14(2). 1-10.
Leedy, P.D. and Ormrod, J.E. (2015). Practical research planning and design. 11th Edition Essex Pearson Education Limited.
Uaz Haines, C. (2011). Value added by mixed methods research: A Multiphase mixed methods design. The Degree of Doctoral of Philosophy. Psychological Studies in Education. University of Nebraska-Lincoln.
William. (1970). Classroom Idea for Encouraging Thinking and Feeling. New York: DOK publishing.
