รูปแบบการบริหารจัดการลุ่มน้ำปากพนังเชิงพุทธบูรณาการ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการบริหารจัดการลุ่มน้ำปากพนัง 2) เพื่อศึกษาการบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วมภาคีเครือข่ายในท้องถิ่น 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการบริหารจัดการลุ่มน้ำปากพนังเชิงพุทธบูรณาการ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ หน่วยงานของรัฐ ตัวแทนผู้นำชุมชน ตัวแทนเกษตรกร ตัวแทนหน่วยงานเอกชน/ส่งเสริมเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังและ พระสงฆ์ รวมทั้งสิ้นจำนวน 25 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัญหาของพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง คือ ลักษณะของแม่น้ำปากพนังมีระดับท้องน้ำอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลและมีความลาดชันน้อย เมื่อน้ำจืดทางด้านต้นน้ำมีปริมาณน้อยทำให้น้ำเค็มสามารถรุกล้ำเข้าไปในแม่น้ำปากพนัง ทางตอนใต้ มีน้ำท่วมขังตลอดปีและดินมีสภาพเป็นกรด และน้ำเปรี้ยว รวมทั้งน้ำเน่าเสียจากการทำนากุ้งได้ไหลลงในลำน้ำจนไม่สามารถนำไปใช้เพื่อการเพาะปลูกได้และปัญหาอุทกภัย 2) การบริหารจัดการลุ่มน้ำปากพนังแบบมีส่วนร่วมภาคีเครือข่ายในท้องถิ่น มีการดำเนินการจัดทำโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มีการสนับสนุนส่งเสริมให้มีการดำเนินงานตามแผนงานร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ท้องถิ่นเปิดให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมอบรมให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวหลักเศรษฐกิจพอเพียง ประชุมปรึกษาหารือกันตกลงร่วมกันว่าจะเปิด – ปิดประตูระบายน้ำให้เหมาะสม มีการจัดระบบโครงสร้างทางด้านการเกษตรและเทคโนโลยีมาใช้บริหารจัดการ 3) รูปแบบการบริหารจัดการลุ่มน้ำปากพนังเชิงพุทธบูรณาการประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ คือ (1) แนวคิดหลักการของรูปแบบ การบริหารจัดการน้ำโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายเพื่อลดข้อขัดแย้งและร่วมแก้ปัญหา ใช้หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 และสัปปุริสธรรม 7 ในการบริหารจัดการและวิถีเชิงพุทธ (2) วัตถุประสงค์ เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ส่งเสริมการความสามัคคีของประชาชน กระจายรายได้สู่ชุมชน การสร้างความสมดุลทางเศรษฐกิจชุมชนสังคมโดยรวม (3) โครงสร้างของรูปแบบ กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในกิจกรรมมีการประชุมต้องอาศัยกฎ ระเบียบ และการสร้างกติการ่วมกัน (4) ยุทธศาสตร์การดำเนินงาน การประสานพัฒนาการเข้ากับกรอบแผนกลยุทธ์การพัฒนาระดับชาติ ระดับท้องถิ่นและชุมชน (5) เงื่อนไขความสำเร็จของรูปแบบการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน มีระบบและแผนงานที่ชัดเจน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฉบับนี้ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้นเพียงผู้เดียว และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์และจะแจ้งให้เจ้าของบทความทราบหลังจากผู้ประเมินบทความตรวจอ่านบทความแล้ว
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กรมชลประทาน. (2552). โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. แหล่งที่มา https://www.rid.go.th/royalproject/index.php?option=com_content&view=article&id=137%3A2009-05-24-07-10-36&catid=66%3A2009-05-04-07-29-58&Itemid=7 สืบค้นเมื่อ 29 ธ.ค. 2564.
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2539). พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับงานด้านการจัดการทรัพยากรน้ำ. แหล่งที่มา https://www.moac.go.th/king-water สืบค้นเมื่อ 29 ธ.ค. 2564.
ณชพงศ จันจุฬา. (2557). การวิจัยแบบมีส่วนร่วมเพื่อแก้ไขปัญหาผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการบริหารจัดการประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ กรณีศึกษา : ชุมชนประมงพื้นบ้านในลุ่มน้ำปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.
ณรงค์ บุญสวยขวัญ และคณะ. (2551). ตัวชี้วัดทางสังคม: การศึกษาสภาวะทางสังคมเศรษฐกิจเพื่อการบริหารจัดการลุ่มน้ำปากพนัง. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์.
นครินทร์ แก้วโชติรุ่ง. (2556). รูปแบบและหลักการของการปกครองในพระไตรปิฎก. วิทยานิพนธ์
พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ปกรณ์ ดิษฐกิจ และคณะ. (2559). การเปลี่ยนแปลงในพื้นที่โครงการพัฒนาลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดนครศรีธรรมราช: มุมมองด้านทรัพยากรน้ำ. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์.
ปิ่นเพชร ภักดีณรงค์ และคณะ. (2557). การบูรณาการข้อมูลเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจบริหารจัดการพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิทวัส พราหมณโชติ. (2556). การมีส่วนร่วมของผู้ใช้น้ำในการจัดการน้ำชลประทานของโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาแม่แตงอำเภอแม่แตงจังหวัดเชียงใหม่. การค้นคว้าอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
WWF-ประเทศไทย. (2564). สถานการณ์น้ำจีดของโลกและประเทศไทย. แหล่งที่มา https://www.wwf.or.th/what_we_do/wetlands_and_production_landscape/freshwater/ สืบค้นเมื่อ 29 ธ.ค. 2564.
