การพัฒนาคุณลักษณะพรหมวิหารธรรม สำหรับผู้บริหารสถานศึกษา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอกการพัฒนาคุณลักษณะพรหมวิหารธรรม สำหรับผู้บริหารสถานศึกษา เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี โดยมีขั้นตอนการวิจัย 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในโรงเรียนประถมศึกษา ใช้แบบสอบถามกลุ่มตัวอย่างที่เป็นครูในโรงเรียนประถมศึกษา 400 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา คือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนาคุณลักษณะพรหมวิหารธรรม ด้วยการสัมภาษณ์ข้อมูลสำคัญ 24 ท่าน ด้วยแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และขั้นตอนที่ 3 เสนอการพัฒนาคุณลักษณะพรหมวิหารธรรม โดยการสนทนากลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ 17 ท่าน ด้วยแนวคำถามสำหรับการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา สรุปผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาคุณลักษณะพรหมวิหารธรรม สำหรับผู้บริหารสถานศึกษา ประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก 4 ประการ ได้แก่ องค์ประกอบที่ 1 หลักการ  1) หลักการบริหารโรงเรียน เป็นการดำเนินการในการทำงานในโรงเรียน 4 ด้าน ได้แก่ การบริหารงานวิชาการ การบริหารงานงบประมาณ การบริหารงานบุคคล การบริหารงานทั่วไป 2) คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษา เป็นลักษณะทางด้านร่างกายและการแสดงออกของพฤติกรรมของบุคคลที่เป็นส่วนของอุปนิสัยแสดงออกมาให้ผู้อื่นเห็น 4 ประการ ได้แก่ มีความรู้ความสามารถ มีวุฒิภาวะทางสังคมและใจกว้าง มีความรับผิดชอบ มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี 3) พรหมวิหารธรรม เป็นหลักธรรมที่ต้องมีไว้เป็นหลักใจสำหรับผู้บริหาร 4 ประการ ได้แก่ เมตตา ความรักปรารถนาดีอยากให้ผู้อื่นมีความสุข กรุณา ความสงสารคิดช่วยให้พ้นทุกข์ มุทิตา ความยินดีเมื่อผู้อื่นอยู่ดีมีสุข อุเบกขา ความมีใจเป็นกลาง องค์ประกอบที่ 2 จุดมุ่งหมาย องค์ประกอบที่ 3 ระบบการดำเนินการ และ องค์ประกอบที่ 4 กระบวนการ กระบวนการบูรณาการคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษากับหลักพรหมวิหารธรรม โดยสรุปเป็นองค์ความรู้จากการวิจัย คือ CBS