บทบาทของพระสงฆ์ต่อการพัฒนางานด้านการศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาสภาพทั่วไปของพระสงฆ์ต่องานด้านการศึกษา ๒)
เพื่อวิเคราะห์บทบาทของพระสงฆ์ต่อการพัฒนางานด้านการศึกษา ๓) เพื่อนำเสนอบทบาทของ
พระสงฆ์ต่อการพัฒนางานด้านการศึกษา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยใช้วิธีการเลือกสุ่ม
แบบง่าย (Simple random Sampling) โดยใช้ตารางของเครจซี่และมอร์แกน และกำหนดให้สัดส่วน
ของลักษณะที่สนใจในประชากร ได้จำนวน 140 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย
แบบสอบถามความพึงพอใจของพระสงฆ์ที่มีต่องานด้านการศึกษา สถิติที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ ค่าเฉลี่ย
ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
บทบาทของพระสงฆ์ต่อการพัฒนางานด้านการศึกษา โดยรวมทั้ง 2 ด้านอยู่ในระดับมาก เมื่อ
พิจารณารายละเอียด พบว่า บทบาทที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ บทบาทด้านการศาสนศึกษา พิจารณาเป็น
รายข้อ พบว่า ข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดอันดับแรก ได้แก่ ครูสอนธรรมศึกษาสอนเนื้อหาส่งเสริมให้เกิด
ความกตัญญูกตเวทีต่อสถาบัน ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และรองลงมาคือ บทบาทด้านการศึกษา
สงเคราะห์ พิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดอันดับแรก ได้แก่ การมอบทุนการศึกษา
แก่เด็กและเยาวชนระดับประถม มัธยมและอุดมศึกษา ปัจจัยที่มีผลต่อบทบาทของพระสงฆ์ต่อการ
พัฒนางานด้านการศึกษา โดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ย
สูงสุด อันดับแรกได้แก่ ด้านสถานที่และสภาพแวดล้อม ได้แก่ บริเวณวัดสะอาดและสะดวกในการทำ
กิจกรรม และด้านบุคลากร ได้แก่ ศรัทธาวัดให้การสนับสนุนกิจกรรมด้านสุขภาพการศึกษาของวัด
รองลงมาคือ คณะกรรมการวัดส่งเสริมกิจกรรมด้านการศึกษาของวัด รองลงมาคือ ด้านวัสดุอุปกรณ์
ได้แก่ ในวัดมีสื่อการสอน เช่น คอมพิวเตอร์ เครื่องฉายโปรแจคเตอร์ เป็นต้น และด้านงบประมาณ
ได้แก่ มีการประเมินผลในการดำเนินงาน ด้านการศึกษา
จากผลการหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ภายในระหว่างปัจจัยที่มีผลต่อบทบาทของพระสงฆ์ต่อ
การพัฒนางานด้านการศึกษา พบว่า ปัจจัยทั้ง 4 ด้าน คือ ด้านสถานที่และสภาพแวดล้อม ด้าน
บุคลากร ด้านวัสดุอุปกรณ์ และด้านงบประมาณมีความสัมพันธ์กับบทบาทของพระสงฆ์ต่อการพัฒนา
งานด้านการศึกษา อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01
นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอแนะ ควรจะมีการจัดกิจกรรมการศึกษา 2 ด้าน เพิ่มเติม เช่น ด้าน
การศาสนศึกษา ควรใช้แบบเรียนนักธรรมและธรรมศึกษาที่เหมือนกัน ควรสนับสนุนโครงการหนึ่ง 

บาลีหนึ่งตำบลและรัฐจัดงบประมาณสนับสนุนที่เพียงพอ จัดการอบรมนวกภิกษุ และควรมีการพัฒนา
ผู้สอนให้มีประสิทธิภาพ ควรจัดกิจกรรมเพิ่มขึ้นพร้อมทั้งสร้างแรงจูงใจ ผู้บังคับบัญชาควรเอาใจใส่
เยี่ยมเยียนสถานที่ทำการเรียนการสอน ด้านศึกษาสงเคราะห์ การเพิ่มการสอนกรรมฐานในโรงเรียน
โดยรัฐจัดงบประมาณสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง จัดการปฏิบัติธรรมให้กับเยาวชน ควรจัดให้มีโรงเรียน
การกุศลของวัดเพื่อเด็กยากจนโดยงบประมาณของรัฐ ควรมีการพัฒนาผู้สอนให้มีประสิทธิภาพ ควร
ให้มีโรงเรียนพระพุทธศาสนาวัดอาทิตย์ทุกวัด ควรสนับสนุนทุ่มเทเยาวชนให้มากกว่านี้ เพราะเยาวชน
ถือเป็นรากฐานที่แข็งแรงและสำคัญที่สุดในการพัฒนาการศึกษาพระพุทธศาสนา