การศึกษาพิธีกรรมและความเชื่อเรื่องศาลในชุมชนลาวเวียง อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์ศึกษาภูมิปัญญาพิธีกรรมความเชื่อเรื่องศาลชุมชนลาวเวียงหมู่ 8 ตำบลจรเข้ใหญ่ และหมู่ 10 ตำบลโคกคราม อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี และศึกษาการดำรงอยู่ของพิธีกรรม ความเชื่อ และการเปลี่ยนแปลง โดยกำหนดกลุ่มผู้ให้ข้อมูลจำนวน 40 คนประกอบด้วยร่างทรง 16 คนและผู้เข้าร่วมพิธีกรรม 24 คน เกณฑ์ในการคัดเลือกคือ เป็นผู้เข้าร่วมพิธีกรรมไหว้ศาล แบ่งเป็นผู้สูงอายุและคนรุ่นใหม่ การเลือกผู้สูงอายุเพราะมีประสบการณ์และสามารถบอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาของพิธีกรรมได้ ทำให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของพิธีกรรมจากอดีตสู่ปัจจุบัน ส่วนคนรุ่นใหม่เพื่อให้เห็นมุมมองของคนต่างวัย ความคิดเห็นต่อความเชื่อและการประกอบพิธีกรรมเรื่องศาล เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสัมภาษณ์แบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ  การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม และการสำรวจชุมชน ผลการศึกษาพบว่าในชุมชนลาวเวียงในพื้นที่หมู่ 8 และหมู่ 10 นับถือศาสนาพุทธควบคู่ไปกับการนับถือผี ปรากฏออกมาในรูปของประเพณีการไหว้ศาลประจำปี การเข้าร่วมพิธีไหว้ศาลมีทั้งคนรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่แสดงถึงความสัมพันธ์และความสามัคคีในชุมชน เป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษที่ใช้ความเชื่อมาเชื่อมโยงคนในชุมชนเข้าด้วยกันผ่านร่างทรง ศาลจึงกลายเป็นที่พึ่งทางจิตใจ  เป็นศูนย์รวมทางศาสนา  และเป็นศูนย์กลางการพบปะทำกิจกรรมของชุมชน ผ่านประเพณีไหว้ศาลที่จัดขึ้นทุกปี จนกลายเป็นอัตลักษณ์ของชุมชน ด้วยเหตุนี้ประเพณีการไหว้ศาลในชุมชนยังคงอยู่แม้ปัจจุบันสภาพสังคมจะเปลี่ยนแปลงไปตามความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีสมัยใหม่