การใช้สมรรถนะเป็นฐานในการออกแบบกระบวนการผลิตครู: กรณีศึกษาหลักสูตรศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาดนตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้ มีความมุ่งหมายเพื่อสร้างปรัชญา วัตถุประสงค์ ผลลัพธ์การเรียนรู้ของหลักสูตร ผลลัพธ์การเรียนรู้เมื่อสิ้นปีการศึกษา โครงสร้างหลักสูตร และแนวทางในการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาดนตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยใช้สมรรถนะครูดนตรีเป็นฐานในการออกแบบ และประเมินความเหมาะสมของปรัชญา วัตถุประสงค์ ผลลัพธ์การเรียนรู้ของหลักสูตร ผลลัพธ์การเรียนรู้เมื่อสิ้นปีการศึกษา โครงสร้างหลักสูตรฯ และกิจกรรมเสริมหลักสูตรศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาดนตรีที่สร้างขึ้น กลุ่มเป้าหมาย มี 3 กลุ่มประกอบด้วย กลุ่มที่ 1 เป็นกลุ่มที่ให้ข้อมูลในการกำหนดปรัชญา วัตถุประสงค์ ผลลัพธ์การเรียนรู้ ผลลัพธ์การเรียนรู้เมื่อสิ้นปีการศึกษาของหลักสูตรเป็นอาจารย์ในสถาบัน อุดมศึกษาที่สอนวิชาเอกดนตรีจำนวน 3 คน อาจารย์ในสถาบันอุดมศึกษาที่สอนวิชาชีพครูจำนวน 5 คน และครูดนตรีในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 2 คน รวมทั้งหมด จำนวน 10 คน กลุ่มที่ 2 กลุ่มที่ให้ข้อมูลในการออกแบบโครงสร้างรายวิชาในหลักสูตร และกิจกรรมเสริมหลักสูตรฯ เป็นอาจารย์ในสถาบันอุดมศึกษาที่สอนวิชาเอกดนตรีจำนวน 8 คน อาจารย์ในสถาบันอุดมศึกษาที่สอนวิชาชีพครูจำนวน 8 คน และครูดนตรีในสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน 4 คน รวมทั้งหมด จำนวน 20 คน และกลุ่มที่ 3 กลุ่มที่ให้ข้อมูลเพื่อประเมินความเหมาะสมของปรัชญา วัตถุประสงค์ ผลลัพธ์การเรียนรู้ ผลลัพธ์การเรียนรู้เมื่อสิ้นปีการศึกษา โครงสร้างหลักสูตรฯ และกิจกรรมเสริมหลักสูตรการผลิตครูดนตรี โดยนำไปให้ผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านดนตรี จำนวน 4 ท่าน ผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านการศึกษา จำนวน 3 ท่าน และครูผู้สอนวิชาดนตรีในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 2 ท่าน ได้พิจารณาความเหมาะสม เครื่องมือมีจำนวน 3 ชุด คือ (1) แบบบันทึกการสนทนากลุ่มเกี่ยวกับการกำหนดปรัชญา วัตถุประสงค์ ผลลัพธ์การเรียนรู้ (2) แบบบันทึกการสนทนากลุ่มเกี่ยวกับการกำหนดโครงสร้างหลักสูตรฯ และกิจกรรมเสริมหลักสูตรฯ และ (3) แบบตรวจสอบความเหมาะสมฯ ดำเนินการวิจัยในเดือนมกราคม - มีนาคม 2567 และใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) พบว่า
1. ได้ปรัชญา ได้วัตถุประสงค์ 6 ข้อ ได้ผลลัพธ์การเรียนรู้ 6 ข้อ และได้ผลลัพธ์การเรียนรู้เมื่อสิ้นปีการศึกษา 4 ประการ
2. ได้โครงสร้างหลักสูตร จำนวน 144 หน่วยกิต ประกอบด้วย หมวดวิชาศึกษาทั่วไป 30 หน่วยกิต หมวดวิชาเฉพาะ 108 หน่วยกิต เป็นกระบวนวิชาชีพครู จำนวน 39 หน่วยกิต วิชาเอกทางดนตรี 60 หน่วยกิต ด้านการสอนเครื่องดนตรีจำนวน 9 หน่วยกิต และหมวดวิชาเลือกเสรี 6 หน่วยกิต และได้แนวทางในการจัด กิจกรรมเสริมหลักสูตรจำนวน 5 กิจกรรม
3. ผลการประเมิน พบว่า ปรัชญา วัตถุประสงค์ ผลลัพธ์การเรียนรู้รายปี โครงสร้างหลักสูตรฯ และกิจกรรมเสริมหลักสูตรฯ มีความเหมาะสมสอดคล้องกับสมรรถนะครูดนตรีที่เป็นเป้าหมายสำคัญในการพัฒนา