การพัฒนาระบบและกลไกสนับสนุนการดำเนินงานติดตามและประเมินผลภายในเพื่อการบริหารจัดการแผนงาน/โครงการสร้างเสริมสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ

Main Article Content

ธีรเดช ฉายอรุณ
ประภาพรรณ อุ่นอบ
อุทัยทิพย์ เจี่ยวิวรรธน์กุล
พรธิดา วิเศษศิลปานนท์
ภัทรียา กิจเจริญุ
ศิวะพร ภู่พันธ์

บทคัดย่อ

การติดตามและประเมินผล (monitoring and evaluation: M&E) นับเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ การบริหารจัดการโครงการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ การวิจัยนี้ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (action research)  มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อพัฒนาศักยภาพด้านการติดตามและประเมินผลให้กับผู้ประเมิน ผู้รับผิดชอบแผนงาน/โครงการ และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับแผนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ และ (2) เพื่อพัฒนาระบบและกลไกสนับสนุนการดำเนินงานติดตามและประเมินผลภายใน ให้กับโครงการภายใต้แผนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ ที่ผ่านการพัฒนาศักยภาพด้านการติดตามและประเมินผลภายใน แบ่งการดำเนินการวิจัย ออกเป็น 3 ระยะ ระยะแรก การเตรียมการก่อนการพัฒนาศักยภาพฯ โดยทำการคัดเลือกโครงการที่จะเข้ารับการพัฒนาศักยภาพฯ ปีงบประมาณ 2563 - 2564 จำนวน 11 โครงการ รวมจำนวนผู้เข้ารับการพัฒนาศักยภาพฯ ทั้งสิ้น 49 คน ระยะที่ 2 การดำเนินการพัฒนาศักยภาพด้านการติดตามและประเมินผล จำนวน 4 หลักสูตรย่อย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล มีจำนวน 4 ฉบับ ประกอบด้วย (1) แบบประเมินความพึงพอใจต่อการเข้าร่วมโครงการพัฒนาศักยภาพฯ (2) แบบประเมินผลลัพธ์การเรียนรู้ (3) แบบประเมินความสามารถในการทำงานที่มอบหมาย ระดับปัจเจก และ (4) แบบประเมินความสามารถในการทำงานที่มอบหมาย ระดับกลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์โดยใช้สถิติบรรยาย และ ระยะที่ 3 การดำเนินการหลังการพัฒนาศักยภาพฯ โดยการสนทนากลุ่มแบบออนไลน์ จำนวน 3 กลุ่ม โดยสมาชิกในแต่ละกลุ่ม ประกอบด้วย ผู้รับผิดชอบหลักของโครงการ และผู้ทำหน้าที่ประเมินภายใน รวมทั้งสิ้น 24 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แนวคำถามการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพที่ได้จากการสนทนากลุ่ม ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา จัดหมวดหมู่รหัสข้อมูลต่างๆ เพื่อพัฒนาเป็นประเด็นหลัก และตีความข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า ผู้เข้ารับการพัฒนาศักยภาพฯ มีค่าเฉลี่ยความรู้ความเข้าใจในการติดตามและประเมินผลภายใน ภายหลังเข้ารับการพัฒนาศักยภาพฯ  สูงขึ้นกว่าก่อนเข้ารับการพัฒนาศักยภาพฯ ทุกประเด็น สำหรับความสามารถในการทำงานที่มอบหมาย ในระดับปัจเจก พบว่า มีผู้ผ่านเกณฑ์การประเมินความสามารถในการทำงานที่มอบหมาย จำนวน 37 คน (76.40%) และในระดับกลุ่ม พบว่า มีกลุ่มที่ผ่านเกณฑ์การประเมินความสามารถในการทำงานที่มอบหมาย จำนวน 7 กลุ่ม (63.63%) สำหรับระบบและกลไกสนับสนุนการดำเนินงานติดตามและประเมินผลภายใน ประกอบด้วย  (1) การคัดเลือกโครงการและผู้เข้ารับการพัฒนาศักยภาพ (2) การมีเอกสารประกอบการพัฒนาศักยภาพที่  (3) การมีกลุ่มแชท (4) การมีที่ปรึกษาประจำกลุ่มและติดตามความก้าวหน้าเชิงรุก และ (5) การลงพื้นที่  ทั้งนี้ ระบบและกลไกสนับสนุนการดำเนินงานติดตามและประเมินผลภายในนี้ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสำคัญ คือ ความสามารถในการเป็นนักประเมินระดับปฏิบัติการ การเปลี่ยนแปลงด้านการบริหารจัดการโครงการ และการติดตั้งระบบติดตามและประเมินผลภายใน

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

American Evaluation Association. (2018). AEA Evaluator Competencies. https://www.eval.org/About/Competencies-Standards/AEA-Evaluator-Competencies

Barrington, G.V. & Triana-Tremain, B. (2023). Evaluation time: A practical guide for evaluation. Sage.

Creswell, J.W., & Guetterman, T.C. (2019). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (6th ed.). Pearson.

Creswell, J.W., & Poth, C.N. (2018). Qualitative inquiry & Research design: Choosing among five approaches (4th ed.). Sage.

Kelly, L.M., & Rogers, A. (2022). Internal evaluation in non-profit organizations: Practitioner perspectives on theory, research, and practice. Routledge.

Kerins, J., Smith, S.E., Stirling, S.A., Wakeling, J., & Tallentire, V.R. (2021). Transfer of training from an internal medicine boot camp to the workplace: Enhancing and hindering factors. BMC Medical Education, 21,1-12. https://doi.org/10.1186/s12909-021-02911-5

Kirkpatrick, D.L. & Kirkpatrick, J.D. (2006). Evaluating training programs: The four levels (4th ed.). Berrett-Koehler.

Love, A.J. (1991). Internal evaluation: Building organizations from within. Sage.

Morra Imas, L.G., & Rist, R.C. (2009). The road to results: Designing and conducting effective development evaluations. The World Bank.

Vignoli, M. & Depolo, M. (2019). Transfer of training process. When proactive personality matters? A three-wave investigation of proactive personality as a trigger of the transfer of training process. Personality and Individual Differences, 141, 62 – 67. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.12.027

Jiawiwatkul, A. (2014). Happy Workplace Reader’s Digest Book 6. P.A. Living Co., Ltd. (in Thai)

Kunwittaya, S., & Mapaisalsrap, L. (2014). Happy Workplace Reader’s Digest Book 3. P.A. Living Co., Ltd.. (in Thai)

Un-ob, P. (eds.). (2021). Internal evaluation: A tool for learning and development of Health Promotion Programs. P.A. Living Co., Ltd. (in Thai)

Un-ob, P., Prapasuchat, N., Wisartsakul, W., & Siriwong, S. (2022). Internal evaluation-focused capacity development approach for the task force working in strategic operation to empower network members and leaders of specific populations with unique needs and contexts (2561 – 2563 B.E.) Thai Health Promotion Foundation. Journal of Educational Measurement Mahasarakham University, 28(1), 175 – 187.