พุทธวิธีการจัดการรายได้ตามหลักโยนิโสมนสิการ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาพุทธวิธีจัดการรายได้ตามหลักโยนิโสมนสิการนั้น ผลจากการศึกษาพบว่า จะใช้หลักการคิด 10 วิธี ที่ท่านพระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต) ได้จำแนกแจกแจงไว้ มาประกอบรวมเข้ากับหลักธรรมอื่นๆ ในพระพุทธศาสนาและแนวคิดอื่นๆ จากหนังสือบางเล่ม เพื่อที่จะใช้เป็นแนวทางในการจัดการรายได้และปลดหนี้สินของพุทธศาสนิกชนไทยและครอบครัว ซึ่งบทความนี้ได้ถูกเขียนขึ้นด้วยทัศนคติที่ว่า พุทธศาสนิกชนผู้มีปัญญาสามารถใช้หลักโยนิโสมนสิการเข้าช่วยแก้ไขและเบาเทาทุกข์ในเรื่องนี้ได้

           ในบรรดาหลักการคิดทั้ง 10 ข้อ บทความนี้ได้แนะนำให้ตั้งการคิดตามแบบอริยสัจ 4 เป็นหลัก และนำมาผสมกับการคิดแบบอื่นและหลักธรรมอื่นๆ จนพุทธวิธีดังกล่าวสามารถสรุปลงได้ 4 ข้อใหญ่ และ 4 ข้อย่อย คือ 1. พิจารณาปัญหารายได้หนี้สิน ซึ่งเป็นการมองเข้าไปดูความทุกข์ในเรื่องรายได้และหนี้สินในปัจจุบัน 2. พิจารณาเหตุและปัจจัยของหนี้สิน โดยการใช้หลักโยนิโสมนสิการ คือ พิจารณาตามหลักเหตุและปัจจัยที่ก่อให้เกิด ซึ่งเหตุมันเป็นเพราะว่า รายได้เรานั้นน้อยกว่ารายจ่าย 3. พิจารณาความพอเพียงร่ำรวยไม่มีหนี้สิน การที่เราไม่มีหนี้นั้น ย่อมเป็นลาภอันประเสริฐ และมีคนไทยจำนวนหนึ่งที่ไม่มีหนี้และสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างพอเพียง บางคนถึงกับร่ำรวยด้วยซ้ำ จึงสามารถบ่งชี้ได้ว่าปัญหานี้มีทางออก 4. ทางแห่งการดำรงชีวิตอยู่อย่างพอเพียงและปราศจากหนี้สิน ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ข้อย่อย ได้แก่ 4.1 ลดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นลง จะช่วยทำให้วิธีการทำรายได้ให้ได้มากกว่ารายจ่ายสมฤทธิ์ผลได้ง่ายขึ้น 4.2 ป้องกันตัวจากรายจ่ายที่ไม่จำเป็น เช่น การคิดแบบเร้าคุณธรรม รักษาศีล 5 ให้บริบูรณ์ 4.3 หาทางทำรายได้ให้ได้มากขึ้น ซึ่งถือหลัก “รายได้จำเป็นต้องมากกว่ารายจ่าย” เป็นหัวใจสำคัญในการบริหารจัดการรายได้ให้สามารถดำรงชีวิตอยู่อย่างพอเพียงและปราศจากหนี้สิน 4.4. ป้องกันรายได้ที่มีอยู่ไม่ให้ลดลง ข้อนี้จะใช้โยนิโสมนสิการเพื่อยับยั้งหรือบรรเทาการเสียรายได้ที่เรามีอยู่ไม่ให้สูญหายหรือลดลงให้น้อยที่สุด