บทวิจารณ์หนังสือ เรื่อง ธรรมิกสังคมนิยม DHAMMIC SOCIALISM เขียนโดย พุทธทาสภิกขุ

บทคัดย่อ

   แนวคิดเรื่อง“ธัมมิกสังคมนิยม” เป็นสังคมในอุดมคติที่พึงปรารถนาของท่านพุทธทาสภิกขุที่ได้เสนอแนะแนวทางปฏิบัติเพื่อให้แนวคิดระบบการเมืองที่ดีงามเกิดขึ้นตามอุดมคติของท่านพุทธทาสภิกขุ             ซึ่งท่านพุทธทาสภิกขุเชื่อว่า ความอยากและ ความเห็นแก่ตัวของมนุษย์เป็นจุดเริ่มต้นของปัญหาในสังคม ดังนั้นต้องทำให้คนในสังคมมีศีลธรรมมีธรรมะควบคุมจิตใจเสียก่อน จึงจะเกิดการเสียสละความสุขส่วนตัวเพื่อประโยชน์สุขของสังคมได้ สังคมนิยมดังกล่าวจึงจะต้องปฏิบัติตามหลักของศีลธรรมให้มีความสอดกับกฎธรรมชาติเรียกว่า“สัจธรรม” โดยเฉพาะมนุษย์ และสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ จะดำรงชีวิตอยู่ได้ก็ต้องอาศัยการมีอยู่ของสิ่งอื่น ในกฎธรรมชาติย่อมเป็นอย่างนี้อยู่เสมอ เช่นแผ่นดินจะดำรงอยู่ได้อย่างไร หากไม่มีต้นไม้ และต้นไม้จะอยู่ได้อย่างไรหากไม่มีแผ่นดิน

             ท่านพุทธทาสภิกขุยกตัวอย่างว่าสวนโมกขพลารามก็อยู่ไม่ได้หากไม่มีนกตัวเล็ก ๆ คอยจิกกินหนอนกินแมลงที่ทำลายต้นไม้เป็นการแสดงให้เห็นว่าสังคมนิยมของธรรมชาติสร้างให้สิ่งทั้งหลายรวมตัวกันไม่ได้แยกเป็นส่วนตัว การเห็นแก่ตัวโดยไม่เห็นแก่สังคมและไม่เห็นแก่สิ่งอื่นคือ ความผิดพลาดที่สร้างปัญหาในที่สุด ดังนั้นในการมีชีวิตของเราจึงมีการโยงใยเป็นระบบของการมีชีวิตของสิ่งอื่น และระบบของสิ่งอื่นก็เป็นการมีชีวิตของเราด้วย ความเป็นเรานั้นไม่มี มีแต่การเรียงตัวต่อ ๆ กันของกฎธรรมชาติ เมื่อบางสิ่งดับลงชีวิตเราก็ดับลงไปด้วย การมีชีวิตที่อยู่เหนือการเกิดดับคือการไม่ยึดถือว่ามีเรานั่นเอง

               เนื้อหาในหนังสือธรรมิกสังคมนิยมของท่านพุทธทาสภิกขุได้ทำให้แนวคิดในวงการระบบเมือง                 มีความลึกซึ้งอย่างที่สุดด้วยบทที่กล่าวถึงการเห็นแก่ความหลุดพ้นจากความทุกข์ในใจเราสอดคล้องกับการเห็นแก่ส่วนรวมโดยตรง ซึ่งตรงข้ามกับระบบการเมืองในปัจจุบันที่ไม่ได้มีความหมายเพื่อความปกติ                           และการหลุดพ้น แต่เป็นการเพิ่มความรุนแรงในใจตนเองและเพิ่มความรุนแรงให้แก่ส่วนรวม ท่านพุทธทาสภิกขุจึงเสมือนเป็นผู้เสนอทฤษฎีการเมืองที่กลับด้านกับสวนทางกับระบบการเมืองของโลก สร้างแนวคิดการเมืองที่ถูกต้องในการดำรงชีวิตที่สอดคล้องกับกฎธรรมชาติสร้างให้เกิดความสงบทางจิตใจ                    เป็นระบบการเมืองที่มีคุณภาพเริ่มต้นจากความปกติทางจิตใจของตนเองที่ไม่หวังกอบโกยทรัพยากรของส่วนรวมมาเป็นของตนอย่างไม่มีที่สิ้นสุด เมื่อเป็นเช่นนี้การเมืองก็สามารถประสานสอดคล้องทำให้ทุกชีวิตดำรงอยู่ได้ทั้งร่างกายและจิตวิญญาณ