การวิจัยติดตามและประเมินผลการพัฒนาครู สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพ ปัญหาอุปสรรค และปัจจัยความสำเร็จของการพัฒนาครู สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) 2) ประเมินผลการพัฒนาครู และ 3) จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายด้านการพัฒนาครู การวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพ ปัญหาอุปสรรค และปัจจัยความสำเร็จของการพัฒนาครู ผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหารหน่วยงานส่วนกลาง ระดับเขตพื้นที่ ระดับสถานศึกษา และครู 41 คน เครื่องมือ คือ แนวคำถามการสนทนากลุ่ม ระยะที่ 2 ประเมินผลการพัฒนาครู กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษาและครู 3,462 คน เครื่องมือ คือ เป็นแบบสอบถาม และระยะที่ 3 จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้ทรงคุณวุฒิ 15 คน เครื่องมือ คือ แนวคำถามการสนทนากลุ่ม และร่างข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา และการหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาครูมีการกำหนดนโยบายและแผนการพัฒนาครูไว้ชัดเจน และมีระบบการติดตามประเมินผลการพัฒนาครู แต่มีปัญหาและอุปสรรคในด้านนโยบายที่ขาดความต่อเนื่อง การสื่อสารนโยบายไม่ทั่วถึงครอบคลุม และเป้าหมายการพัฒนาไม่สอดคล้องกับความต้องการจำเป็นของสถานศึกษา และปัจจัยความสำเร็จในการพัฒนาครู คือ การมีระบบและกลไกในการสื่อสารนโยบาย และการกำกับติดตามการดำเนินการตามนโยบายอย่างต่อเนื่อง 2) ผลการพัฒนาครู พบว่า ครูมีความรู้ความเข้าใจในความเป็นครูและการจัดการเรียนรู้ มีทักษะในการจัดการเรียนรู้ และมีคุณลักษณะของความเป็นครูในระดับมาก รวมทั้ง ครูในสถานศึกษาขนาดเล็กและพื้นที่ห่างไกลมีโอกาสได้รับการพัฒนาน้อยกว่า และ 3) ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย พบว่า (1) ควรสื่อสารนโยบายให้ทั่วถึง และมีนโยบายพัฒนาครูโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน (2) ควรจัดหลักสูตรที่เน้นการตอบสนองความต้องการของครู (3) ควรเสริมสร้างแรงจูงให้ครูพัฒนาตนเอง และ (4) ควรสนับสนุนการสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาครู
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ มหาวิทยาลัยมหิดล อนุญาตให้สามารถนำไฟล์บทความไปใช้ประโยชน์และเผยแพร่ต่อได้ โดยอยู่ภายใต้เงื่อนไขสัญญาอนุญาต CC Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) โดยต้องแสดงที่มา/การอ้างอิงจากวารสาร – ไม่ใช้เพื่อการค้า – ห้ามแก้ไขดัดแปลงเนื้อหา
- ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารฯ เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่าน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการวารสารฯ (ซึ่งหมายรวมถึง บรรณาธิการ ผู้ทรงคุณวุฒิในกองบรรณาธิการ หรือ บรรณาธิการรับเชิญ) แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเอง ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้เขียน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการวารสารฯ
- กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการตัดทอน/ปรับแก้ถ้อยคำบางประการเพื่อความเหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
เก็จกนก เอื้อวงศ์, ชูชาติ พ่วงสมจิตร์, นงเยาว์ อุทุมพร, กุลชลี จงเจริญ, และ ฐิติกรณ์ ยาวิไชย จารึกศิลป์. (2564). รายงานการศึกษารูปแบบการจัดการเรียนรู้สำหรับนักเรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์โควิด–19. พริกหวานกราฟฟิค.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. https://www.moe.go.th/พรบ-การศึกษาแห่งชาติ-พ-ศ-2542/
กระทรวงศึกษาธิการ. (4 มกราคม พ.ศ. 2566). นโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567. https://www.moe.go.th/360policy-and-focus-moe-fiscal-year-2024/
กล้า ทองขาว และ ฐิติกรณ์ ยาวิไชย จารึกศิลป์. (2565). หน่วยที่ 3 การนำนโยบายและแผนการศึกษาไปปฏิบัติ. ใน ประมวลสาระชุดวิชานโยบาย การวางแผนและการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หน่วยที่ 1-5 (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1, น. 1-75). สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
คุณาธิป จำปานิล และ ถนอมวรรณ ประเสริฐเจริญสุข. (2560). ปัจจัยพหุระดับด้านนวัตกรรมที่ส่งผลต่อสมรรถนะของครูในการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างทักษะศตวรรษที่ 21.วารสารศึกษาศาสตร์ฉบับวิจัยบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 11(3), 25-35.
ชมแข พงษ์เจริญ. (2564) คุณลักษณะของครูที่มีจิตวิญญาณความเป็นครูในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 12(2), 155-172.
ชาตรี ฝ่ายคำตา. (2561). หันมองการผลิตและพัฒนาครูของประเทศไทยผ่านเลนส์ของนักครุศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 20(4), 291-301.
ทวีศักดิ์ จินดานุรักษ์. (2560). ครูและนักเรียนในยุคการศึกษาไทย 4.0. วารสารมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 7(2), 14-29.
ทองอินทร์ วงศ์โสธร และเก็จกนก เอื้อวงศ์. (2565). หน่วยที่ 1 แนวคิดและหลักการเกี่ยวกับนโยบายและการวางแผน. ในประมวลสาระชุดวิชานโยบาย การวางแผนและการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หน่วยที่ 1-5 (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1, น. 1-90). สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ธรรมนันทิกา แจ้งสว่าง, ดุษฎี โยเหลา, ปกรณ์ สิงห์สุริยา, และนิยะดา จิตต์จรัส.(2555). ประสบการณ์ของการเป็นครูผู้มีจิตวิญญาณความเป็นครู: การศึกษาเชิงปรากฏการณ์วิทยา. วารสารพฤติกรรมศาสตร์, 18(1), 55-65.
ประวิตร เอราวรรณ์. (2561). สิงคโปร์ผลิตและพัฒนาครูอย่างไร. วารสารราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 5(2), 61-84.
พิชิต ฤทธิ์จรูญ. (2566). เทคนิคการเขียนรายงานการวิจัยที่มีคุณภาพ. เพชรเกษมการพิมพ์.
มรกต วงษ์เนตร. (2558). การศึกษาปัญหาและแนวทางการพัฒนาครูเพื่อการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการคิดของนักเรียน โดยใช้หลักการบริหารวงจรเดมมิ่งในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. วารสารวิจัยและพัฒนาวไลยอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(1), 1-14.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). แผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน (พ.ศ. 2566 - 2570) ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. https://www.obec.go.th/archives/813787
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). ระบบและรูปแบบการพัฒนาครูที่เหมาะสมกับสังคมไทยและความเป็นสากล. พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (2561). การพัฒนากลไกขับเคลื่อนระบบการผลิตและพัฒนาครูสมรรถนะสูงสำหรับประเทศไทย 4.0. พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2565). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. https://www.onec.go.th/index.php/page/view/Outstand/2532
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2567). รายงานการวิจัย เรื่องการวิจัยติดตามและประเมินผลการพัฒนาครูในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สมคิด พรมจุ้ย. (2563). เทคนิคการประเมินโครงการ. (พิมพ์ครั้งที่ 7). จตุพร ดีไซด์.
สมชาย วรกิจเกษมสกุล. (2554). ระเบียบวิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). อักษรศิลป์การพิมพ์.
สมบัติ ธำรงธัญวงศ์. (2552). นโยบายสาธารณะ: แนวคิด การวิเคราะห์ และกระบวนการ (พิมพ์ครั้งที่ 20). สำนักพิมพ์สมาธรรม.
อลงกรณ์ สุภิตาภรณ์, ไพฑูรย์ พิมดี, และ เลิศลักษณ์ กลิ่นหอม. (2559). ปัญหาการจัดการเรียนรู้ของครูระดับประถมศึกษาในโรงเรียนเขตหนองจอก สังกัดกรุงเทพมหานคร. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 15(3), 154-159.
Ahmmed S., Saha J., & Tamal M. A. (2022). Effectiveness of need-based teacher’s training program to enhance online teaching quality. Education Research International, 1-13. https://doi.org/10.1155/2022/4118267
Anderson, J. C., & Narus, J. A. (1990). Model of the distributor’s perspective of distributor manufacturer working relationships. Journal of Marketing, 54(1), 42-58.
Clark, O. M. (1995). Thoughtful teaching. Cassell.
Darling-Hammond, L., Hyler, M. E., & Gardner, M. (2017). Effective teacher professional development. Learning Policy Institute. 1-8
Department for Education. (2022). Delivering world-class teacher development Policy paper. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1076587/Delivering_world_class_teacher_development_policy_paper.pdf
Education Finland. (2023). Teacher professional development: Partner with Finnish organizations. https://www.educationfinland.fi/teachereducation/finnishpartners
Gambhir, M., Broad, K., Evans, M., & Gaskell, J. (2018). Characterizing initial teacher
education in Canada: Themes and issues. University of Toronto.
Ganal, N. N., Guiab, M. R., & Sario, M. L. P. (2019). Assessing the training needs of teachers on the 21st century pedagogical skills and personal development. The Normal Lights, 13(2), 177 – 200.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2013). Education administration: Theory, research and practice. McGraw Hill.
OECD. (2019). PISA 2018 results (volume): What students know and can do. https://www.oecd-ilibrary.org/education/pisa-2018-results-volume-i_5f07c754-en
Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2018). Curriculum: Foundations, principles, and issues. Pearson Education.
