ปัจจัยขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงแบบวิถีการผลิต ของชุมชนเกษตรกรรมในพื้นที่ใกล้เขตอุตสาหกรรม อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น

Main Article Content

อนุวัฒน์ พลทิพย์
บัวพันธ์ พรหมพักพิง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ศึกษาและวิเคราะห์ปัจจัยขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงที่มีผลต่อแบบวิถีการผลิตของชุมชนเกษตรกรรมในพื้นที่ใกล้เขตอุตสาหกรรม ใช้กรณีชุมชนเกษตรในอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น โดยการรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิ และวิธีวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม 40 คน ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง จำแนกออกเป็น 2 ส่วน คือ 1) ปัจจัยขับเคลื่อนจากภายในชุมชน ได้แก่ (1) การมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินและการเข้าถึงแหล่งน้ำ (2) การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน (3) ความเสื่อมโทรมของทรัพยากรเพื่อการเกษตร (4) สถานะแรงงานในภาคเกษตร (5) การขยายตัวของแบบแผนการบริโภคแบบเมือง และ 2) ปัจจัยขับเคลื่อนจากภายนอกชุมชน ได้แก่ (1) การเกิดขึ้นของโครงการพัฒนาแหล่งน้ำขนาดใหญ่ของรัฐ (2) การเกิดขึ้นของโรงงานอุตสาหกรรมในพื้นที่เกษตรเดิม (3) อิทธิพลจากการส่งเสริมพืชไร่และพืชพันธะสัญญา (4) การเข้ามาของเทคโนโลยีและเครื่องจักรทางการเกษตร (5) การผันแปรของสภาพภูมิอากาศ

Article Details

บท
บทความวิจัย (Research paper)

References

Chantavanich, S. (2016). Qualitative research methods. Bangkok: Chulalongkorn University Press. (in Thai)

Choengthong, S, et al. (2016). Analysis of areas prone to flooding by using geographic information systems and remote sensing to assess the impact on food security in Surat Thani province. Bangkok: Office of Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Sangchayosawad, C, et al. (2012). The relationship between food security of rural households and agricultural resources in various ecological zones. Faculty of Agriculture. Chiang Mai University. Bangkok: Office of Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Harvey, D. (2003). The New Imperialism. Oxford: Oxford University Press.

Kautsky, K. (1899). The Agrarian Question. London: Zwan Publication.

Khon Kaen Governor's Office. (2018). Khon Kaen Province Development Plan 2018-2021. Khon Kaen, Khon Kaen Governor's Office.

(in Thai)

Khon Kaen Provincial Industrial Office. (2019). Industrial factory data in 2019. Khon Kaen: Khon Kaen Provincial Industrial Office. (in Thai)

Loftland, J. (1971). Analyzing Social Settings: A Guide to Qualitative Observation and Analysis. University of Michigan: Wadsworth Publishing Company.

Meejui, S. (2014). The risk of food self-sufficiency under the expansion of industrial plants. Bangkok: Office of Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Office of Khon Kaen Provincial Industrial. (2019). Information of industrial factories in 2019. Khon Kaen: Industrial factories. Khon Kaen Provincial Industrial Office.

Office of cane and sugar board. (2016). Thailand sugarcane plantation report, production year 2015/2016. Bangkok: Ministry of Industry. (in Thai)

Phongpaichit, P and Baker, C. (1996). Thai political economy in the Bangkok period. Chiang Mai: Traswin Publishing House (silverbooks). (in Thai)

Phirapak, K. (2012). Application of geo-informatics technology for land ownership and land use for local community economic crops. Fai Luang Subdistrict and Mae Phun Subdistrict, Laplae District, Uttaradit Province. Bangkok: Office of Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Pinmongkolkul, S, et al. (2011). Development of a geographic information database system for planning the establishment of a safety agriculture group, Mae Chai District, Phayao Province. Bangkok: Office of Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Polanyi, K. (ed.) (2001). The great transformation: The political and economic origins of our time [Master’s thesis, Boston]. (in USA)

Promphakping, B., et.al. (2018). Leveraging Civil Society in Food Security of Locals and Small Holders. Bangkok: Office of Thailand Research Fund. (in Thai)

Research Group on Wellbeing and Sustainable Development. (2012). Assessment Design and Review Conditions and trends in agricultural ecosystems and human well-being, Khon Kaen Province. Khon Kaen: Khon Kaen University. (in Thai)

Royal Irrigation Department. (2019). Information about irrigation projects. Bangkok: Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai)

Sangkhaphan, J, et al. (2016). Approaches to building community capacity for food security of communities under the Node-Na-Lae way in Sathing Phra Peninsula. Bangkok: Office of Thailand Research Fund. (in Thai)

Satyanurak, A. (2016). Open your eyes and open your mouth from "farmer" to "entrepreneur". Bangkok: Matichon Pakkred printing house. (in Thai)

Thammachot, P and Chupradit, B. (n.d.). Food security situation of oil palm farmer communities Surat Thani Province.Bangkok: Office of Thailand Research Fund. (in Thai)

Teerasawat, S. (2014). History of Isan 1779 – 1945. Khon Kaen: Khon Kaen University. (in Thai)

Thongyou, M. (2003). Economy Changes of Isaan farmers: in the case of farmers in the Num Phong River Basin. Bangkok: good print press. (in Thai)

Weeranakin, P. (2016). The Development of Community Wellbeing Indicators of Rural Community in the Northeast of Thailand [Doctoral dissertation, Khon Kaen University]. (in Thai)