ความสำคัญของเทพเจ้าในคำฉันท์ดุษฎีสังเวยกล่อมช้าง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสำคัญของเทพเจ้าในคำฉันท์ดุษฎีสังเวยกล่อมช้าง ผลการศึกษาปรากฏเทพเจ้าจำนวนทั้งสิ้น 20 องค์ จำแนกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ เทพเจ้าที่เกี่ยวข้องกับการคชศาสตร์คือเทพเจ้าที่ปรากฏอยู่ในตำราคชศาสตร์และเป็นเทพเจ้าที่หมอช้างนับถือกันว่าเป็นบรมครูแห่งการช้างหรือปกปักรักษาช้าง มีจำนวน 9 องค์ และเทพเจ้าที่ไม่เกี่ยวข้องกับการคชศาสตร์คือเทพเจ้าที่ไม่ปรากฏในตำราคชศาสตร์ แต่ผู้ประพันธ์อ้างถึงในคำฉันท์ซึ่งการที่ผู้ประพันธ์อ้างถึงเทพเจ้าเหล่านี้เพราะเป็นขนบการขอพรหรือเป็นสิ่งที่อำนวยประโยชน์แก่ช้างและเป็นสิ่งเฉลิมพระราชศรัทธาของพระมหากษัตริย์ตลอดจนประชาชนทั่วไปซึ่งถือเป็นการแสดงพระบรมเดชานุภาพอีกทางหนึ่งมีจำนวน 11 องค์
ความเชื่อเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าเทพเจ้าถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่มีความสำคัญต่อคำฉันท์ดุษฎีสังเวยกล่อมช้างและพระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างสำคัญในแง่ของการเป็นศูนย์รวมความศรัทธาที่ผู้ประกอบพิธีอัญเชิญเทพเจ้าเพื่อให้เกิดความสวัสดิมงคลต่อพระมหากษัตริย์และช้างสำคัญ นอกจากนี้ เทพเจ้าที่ปรากฏในคำฉันท์ยังมีนัยแฝงถึงความมั่นคงของสถาบันพระมหากษัตริย์ผ่านความศรัทธาที่มีต่อเทพเจ้าด้วย ดังนั้น เทพเจ้าจึงมีความสำคัญต่อวรรณกรรมพระราชพิธีอย่าง “คำฉันท์ดุษฎีสังเวยกล่อมช้าง” เป็นอย่างยิ่ง
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
References
Bangkok National Museum. (n.d.). Kamphu Chat guardian angel (Thewada Raksa Kamphu Chat). Retrieved October 5, 2021, from shorturl.asia/q7Xjv (In Thai)
Boontham, D. (2018). The royal ceremony to worship Phra Siam Thewathirat Retrieved October 5, 2021, from shorturl. asia/VlyDa (In Thai)
Busayakul, V. (1977). Visudh Niphon. Bangkok: Odeon Store. (In Thai)
Chumnum Chan Dutsadisangwoei. (1960). Bangkok: Teachers Council of Thailand Trade Organization. (In Thai)
Khongphianthum, Ch. (2011). The Literary Convention of Invocation in Khmer Literature. Manutsayasat Wichakanl 18(2): 37-52. (In Thai)
Kluaimai Na Ayutthaya, Th. (1982). The city pillar of Rattanakosin period. Bangkok: Secretariat of the Prime Minister. (In Thai)
Laomanacharoen, S. (2021). The Ghost religion of Phra Thepphakam at the cloister of the Temple of the Emerald Buddha. In S. Laomanacharoen (Ed.), Ghost Brahmin Buddhist in Thai religion. (pp. 64-71). (2nd ed.). Bangkok: Natahaek Press. (In Thai)
Manapee, Ch. (2010). A study of beliefs about the Phrathewakam in Thailand from before the 19th Buddhist century to the present. Thesis (Archaeology), Silpakorn University. (In Thai)
Mongkut, His Majesty King. (n.d.). Including the King's dissertation in the reign of King Rama IV, part miscellaneous part 1 (Prachum Phraratchaniphon Nai Ratchakan Thi Si Phak Pakinnaka Phak Nueng). Retrieved October 5, 2021, from shorturl.asia/Kq3E5 (In Thai)
Office of The City Pillar Shrine Administration. (n.d.). San Thepharak. Retrieved October 5, 2021, from https://bangkokcitypillarshrine.com/Content/God/ (In Thai)
Panthumetha, N. (2016). Sarapan Wannana. Bangkok: n.p.. (In Thai)
Panyawat. (2007). Phra Siam Thewathirat. Bangkok: Ban Nangsue Kosin Press. (In Thai)
Plainoi, S. (2018). Fairy tale (Thewa Niyai). (5th ed.). Bangkok: Gypzy Group. (In Thai)
Polmuk, C. (2009). Royal ceremony literature in the Rattanakosin period: Dharmaraja concept and literary techniques. MA Thesis (Thai) Chulalongkorn University. (In Thai)
Poonpipat, N. (2019). Gods in Thai Literature: Role of Creator and Destroyer. Genesha Journal, 15(2), 69-82. (In Thai)
Sajjapirom, Phya. (2016). Birth Deity (Thewa Kamnoet). (14th ed.). Bangkok: Amarin Printing and Publishing. (In Thai)
Satavetin, J. (1979). Literary texts (Tamrap Wannakhadi). Bangkok: Bannakij Press. (In Thai)
Satiangoset. (1959). Ghost and Angel (Phi Sang Thewada). Bangkok: n.p.. (In Thai)
Sommot Amarabhanhu, H.R.H. Prince. (1965). Announcement of the royal ceremony, volume 2 (Prakat Kan Phraratchaphithi Lem Song). Bangkok: Teachers Council of Thailand Trade Organization. (In Thai)
Sri-on, S. (2007). Invocation and Epilogue in Pali literature: Concept, Form, and Language. MA Thesis (Pali and Sanskrit), Chulalongkorn University. (In Thai)
The Fine Arts Department. (2002). Kham Chan Dutsadisangwoei Kham Chan Klom Chang Khrang Krung Kao Lae Kham Chan Khotchakam Prayun. Bangkok: The Fine Arts Department. (In Thai)
The Fine Arts Department. (2015). Phra Khanet Khong Satiankoset Lae Nakapratip Lae Rueang Phra Kanet Thi Kiaw Khong Kap Chang. Bangkok: The Fine Arts Department. (In Thai)
The Fine Arts Department. (2021). Elephant texts in ancient documents (Tamra Chang Nai Ekkasan Boran). Bangkok: The Fine Arts Department. (In Thai)
The National Identity Office. (1988). Chumnum Chan Dutsadisangwoei Klom Chang Samkhan Nai Ratchakan Patchuban. Bangkok: Chuanphim Press. (In Thai)
The Royal Institute. (2011). Thai literature dictionary of Sukhothai period Triphummikatha. (2nd ed.). Bangkok: The Royal Institute. (In Thai)
The Royal Institute. (2013). The Royal Institute's dictionary B.E. 2554. (2nd ed.). Bangkok: The Royal Institute. (In Thai)
Uitekkeng, K. (2016). Ganesha, unknown to India (Phra Phikhanet Thi India Mai Ru Chak). Retrieved October 5, 2021, from https://www.matichonweekly.com/column/article_2493 (In Thai)
Vajiravudh, His Majesty King. (2004). Gods and things to know (Thepphachao Lae Sing Na Ru). Bangkok: Sripanya Press. (In Thai)
Wirawan, W. (2014). Invocation in Thai literature. MA Thesis (Thai), Silpakorn University. (In Thai)
Wongsurawat, K. (2019). The story of the city pillar and the 5 guardian spirits of Thailand (Rueang Lak Meuang Lae Thepharak Thang Ha Pracham Phra Nakon). Retrieved October 5, 2021, from https://www.matichon.co.th/columnists/news_1522271 (In Thai)