การถอดบทเรียนการมีส่วนร่วมของชุมชนในกระบวนการคิดเชิงออกแบบ : กรณีศึกษาโครงการอนุรักษ์ฟื้นฟูชุมชนย่านตลาดน้อย กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

      งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และถอดบทเรียนปัจจัยความสำเร็จของการมีส่วนร่วมของชุมชนในกระบวนการคิดเชิงออกแบบในการอนุรักษ์ฟื้นฟูชุมชนย่านตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร และเพื่อเสนอแนวทางการสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในกระบวนการคิดเชิงออกแบบในการอนุรักษ์ชุมชนย่านเมืองเก่าของกรุงเทพมหานคร ผู้วิจัยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยการศึกษาและวิเคราะห์เอกสารรายงานสรุปผลการดำเนินงานฉบับสมบูรณ์โครงการอนุรักษ์ฟื้นฟูย่านตลาดน้อยและพื้นที่ต่อเนื่อง การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก และการวิเคราะห์หลังปฏิบัติ นำเสนอผลการวิจัยในลักษณะเชิงพรรณนาและพรรณนาวิเคราะห์โดยผู้วิจัยลงพื้นที่เก็บข้อมูลภาคสนามด้วยตนเอง ใช้วิธีการการสัมภาษณ์ด้วยเทคนิคลูกโซ่ โดยกลุ่มเป้าหมายคือกลุ่มผู้นำชุมชนและประชาชนในชุมชนที่ได้เข้าร่วมโครงการรวมทั้งสิ้น 20 คน ผลวิจัยพบว่าปัจจัยความสำเร็จของการมีส่วนร่วมของชุมชนคือส่วนราชการมีการให้ข้อมูลข่าวสารที่ทั่วถึงโดยการเชิญทุกฝ่ายตั้งแต่ส่วนงานราชการ ผู้ประกอบการ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย สถาบันศาสนา กลุ่มคนรักตลาดน้อยและประชาชนในชุมชนตลาดน้อยที่สนใจได้เข้าร่วมกระบวนการคิดเชิงออกแบบเพื่อให้ชุมชนมีส่วนร่วมตั้งแต่การกำหนดทิศทางการพัฒนาย่าน การกำหนดพื้นที่โครงการ การจัดทำผังแม่บทและคัดเลือกพื้นที่นำร่อง การจัดทำรายละเอียดพื้นที่นำร่อง และการจัดทำข้อเสนอแนะและแนวทางการปรับปรุงภูมิทัศน์ ทำให้ชุมชนรู้สึกเป็นเจ้าของโครงการและภาคภูมิใจในการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนของตนเอง ซึ่งเป็นกระบวนการที่สามารถใช้เป็นแนวทางการสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการอนุรักษ์ชุมชนย่านเมืองเก่าของกรุงเทพมหานครและชุมชนอื่นๆได้