แนวทางการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์เชิงพุทธ แนวทางการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์เชิงพุทธ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องแนวทางการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์เชิงพุทธมีวัตถุประสงค์ ๓ ข้อได้แก่ ๑) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาสุขภาพของพระสงฆ์ ตำบลบางระกำ ๒) เพื่อศึกษาการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์ตำบลบางระกำ ๓) เพื่อเสนอแนวทางการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์เชิงพุทธ การวิจัยในครั้งนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือแบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญคือพระสงฆ์จำนวน ๑๙ รูป เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ๓ คน อาสาสมัครสาธารณสุข ๓ คน และแพทย์ ๓ คน โดยใช้วิธีการเลือกตัวอย่างแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการจำแนกข้อมูลแล้วสร้างข้อสรุปเกี่ยวกับความสัมพันธ์ประเด็นหลักและประเด็นย่อย

ผลการศึกษาพบว่า ๑) พระสงฆ์ในตำบลบางระกำมีปัญหาเรื่องสุขภาพ ๓ โรค คือ โรคเบาหวาน  โรคความดัน  โรคไขมันในเส้นเลือด จากพฤติกรรมและความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของอายุ น้ำหนักเกิน การขาดกิจกรรมทางกาย ๒) การดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์ตำบลบางระกำ จำแนกเป็นสุขภาพทางกายและสุขภาพจิตใจ ซึ่งในตำบลพื้นที่จัดให้มีสหวิชาชีพให้การดูแลคณะพระสงฆ์ในโรคต่าง ๆ โดยให้ความรู้และการเฝ้าระวังตนเองเรื่องความเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคภัย คณะผู้ดูแลจะให้แนวทางปฏิบัติผ่านกิจของสงฆ์เป็นสาระสำคัญ ส่วนการดูแลสุขภาพจิตใจให้มุ่งเน้นการสวดมนต์ การทำวัตรปฎิบัติ การภาวนาจิต การเดินจงกรม มีสติในการควบคุมอารมณ์ให้มีความเข้มแข็ง   ๓) แนวทางการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์เชิงพุทธ ใช้พุทธวิธีการดูแลสุขภาพจิตเพื่อเป็นหลักสำคัญในการดูแลสุขภาพร่างกาย การใช้เภสัช ๕ ประเภท การเข้าโรงไฟบำบัดการรักษา (การอบสมุนไพร) การต้มน้ำสมุนไพรเพื่อดื่มแก้ไข้และคลายความร้อนภายใน สามารถทำเป็นน้ำมันหอมระเหย พระสงฆ์ต้องมีวินัยเพื่อการพักผ่อนและการทำวัตรปฎิบัติ การสวดมนต์ นั่งสมาธิ  เดินจงกรม วิปัสสนามองเห็นโรคภัยตามความเป็นจริง ปล่อยวางไม่ยึดติดกับสังขาร มีสติพิจารณาอาหารก่อนบริโภคเสมอพร้อมรักษาโรคตามอาการทางแพทย์แผนปัจจุบัน