การประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาสภาพบริบทปัญหาสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย ๒) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่เอื้อต่อการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย ๓) เพื่อประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย ดำเนินการวิจัยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) แบบภาคสนามเครื่องมือวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตการณ์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ แบ่งเป็น ๔ กลุ่ม (๑) กลุ่มผู้บริหารกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ ๑๐ ท่าน (๒) กลุ่มผู้บริหารหน่วยงานภาครัฐ ภาครัฐวิสาหกิจ ภาคเอกชน ๖ ท่าน (๓) กลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านพระพุทธศาสนา ๕ ท่าน (๔) กลุ่มประชาชนหลากหลายวัย ๓ ท่าน รวมผู้ให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง จำนวน ๒๔ ท่าน วิเคราะห์ด้วยวิธีอุปนัย

ผลการวิจัยพบว่า

(๑) สังคมไทยมีการรับรู้เกี่ยวกับหลักสิทธิมนุษยชนที่แตกต่างกัน ยังขาดความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องและอยู่ในแวดวงที่จำกัด ปัญหาในการใช้หลักสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย คือ กระบวนการยุติธรรมในสังคมไทย เกิดความเหลื่อมล้ำ ไม่เสมอภาคและเลือกปฏิบัติ เกิดช่องว่างระหว่างวัยในการรับรู้เรื่องสิทธิมนุษยชน และความเชื่อจากการเสพสื่อออนไลน์ทำให้เกิดการบิดเบือนนำไปสู่การละเมิดสิทธิ (๒) หลักพุทธธรรมที่สะท้อนเด่นชัดและเอื้อต่อการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย คือ ศีล ๕ เนื่องจากเป็นหลักธรรมขั้นพื้นฐานที่ทุกคนใช้เป็นแนวทางนำไปปฏิบัติ ช่วยลดปัญหาการละเมิดสิทธิและทำให้คนเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ (๓) การประยุกต์หลักพุทธธรรม คือ ศีล ๕ สามารถนำไปประยุกต์โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนโดยมีปัจจัยแห่งความสำเร็จคือ ผู้นำ ระบบและกลไก ความรู้ และสื่อ องค์ความรู้ที่ได้จากงานวิจัย คือ HR+ โมเดล สู่สังคมแห่งความสุขและเคารพสิทธิ