แนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะการเรียนรู้ตามหลักวุฑฒิธรรม ๔

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์และนำเสนอแนวทางในการเสริมสร้างสมรรถนะการเรียนรู้ตามหลักวุฑฒิธรรม ๔ หลักวุฑฒิหรือวุฑฒิธรรมคือธรรมเป็นเครื่องเจริญ คุณธรรมที่ก่อให้เกิดความเจริญงอกงาม เป็นข้อปฏิบัติให้เข้าถึงความเป็นอริยบุคคลชั้นโสดาบัน คุณสมบัติของบุคคลผู้สมบูรณ์ด้วยวุฑฒิธรรม ๔ มีเกณฑ์ชี้วัดดังนี้ เกณฑ์ชี้วัดข้อที่ ๑ สัปปุริสสังเสวะ-การคบสัตบุรุษต้องเป็นเหตุให้เกิดปัญญา ๓ ระดับ คือ สุตมยปัญญา-ปัญญาจากการฟัง จินตมยปัญญา-ปัญญาจากการคิด ภาวนามยปัญญา-ปัญญาจากการลงมือปฏิบัติ เกณฑ์ชี้วัดข้อที่ ๒ สัทธัมมัสสวนะ-การฟังพระสัทธรรม ต้องเกิดประโยชน์ ๕ ข้อ คือ (๑) ได้ฟังสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง ได้เรียนรู้สิ่งที่ยังไม่เคยเรียนรู้ (๒) สิ่งที่เคยได้ฟังก็ทำให้แจ่มแจ้งเข้าใจชัดเจนยิ่งขึ้น (๓) แก้ข้อสงสัยได้ (๔) เกิดสัมมาทิฏฐิ (๕) มีจิตผ่องใสจากการฟังธรรม เกณฑ์ชี้วัด ข้อที่ ๓ โยนิโสมนสิการ-มีกระบวนการคิดที่มีเหตุผล ๔ นัย ซึ่งจะทำให้ไม่เกิดข้อผิดพลาดในเรื่องที่ต้องตัดสินใจในชีวิตประจำวัน เป็นการดำเนินชีวิตด้วยปัญญา เกณฑ์ชี้วัดข้อที่ ๔ ธัมมานุธัมมปฏิบัติ ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม คือเข้าใจความหมาย ขอบเขต และบริบทของหลักธรรมที่นำมาปฏิบัติได้ถูกต้องครบถ้วน สามารถนำมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในการทำงานและการดำเนินชีวิตอย่างถูกต้องเหมาะสม ดังนั้น วุฑฒิธรรม ๔ จึงเป็นวิถีแห่งความเจริญในชีวิตที่ควรเสริมสร้างให้เกิดขึ้นในตนเอง