“การสร้างสรรค์การแสดงหุ่นเรื่องนะโมทะลุมิติในกลุ่มเด็กวัยเรียน” การสร้างสรรค์การแสดงหุ่นกระบอกเนื้อหาหลักธรรมเรื่องนะโมทะลุมิติในกลุ่มเด็กวัยเรียน

Main Article Content

นายนิเวศ แววสมณะ

บทคัดย่อ

การสร้างสรรค์การแสดงหุ่นเรื่องนะโมทะลุมิติในกลุ่มเด็กวัยเรียนเป็นส่วนหนึ่งในวิทยานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิตเรื่องการสร้างสรรค์การแสดงหุ่นเรื่องพระพุทธเจ้าผ่านสื่อดิจิทัล มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์สื่อการแสดงหุ่นกระบอกร่วมสมัยโดยมีเนื้อหาหลักธรรมคำสอนเรื่องพุทธศาสนาในกลุ่มเด็กวัยเรียนอายุระหว่าง ๖-๙ ขวบปี เป็นวิจัยการพัฒนาการทดลอง โดยศึกษาจากพฤติกรรมเด็กวัยเรียนที่มีติดต่อการสื่อสารในปัจจุบัน มีการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านสื่อ ด้านการแสดง และด้านพุทธศาสนา ได้มีการทดลองสร้างสรรค์ และเผยแพร่ในกลุ่มเด็กวัยเรียนจำนวน ๔๐๐ คน ทั้งในรูปแบบการแสดงสดสัญจร และการเผยแพร่ผ่านสื่อต่าง ๆ ในระบบดิจิทัล โดยมีการสัมภาษณ์เก็บข้อมูล ผลการทดลองสร้างสรรค์พบว่า ผู้ชมกลุ่มเด็กวัยเรียนมีความชื่นชอบในการสร้างสรรค์การแสดงหุ่นที่มีความร่วมสมัยที่มีการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยประกอบการแสดง อยากมีส่วนร่วมตลอดการแสดง เชื่อในเนื้อหา มีความเกรงกลัวต่อการทำบาป และการทำผิดศีล๕ ที่นำเสนอทั้งในรูปแบบการแสดงสดสัญจร และการเผยแพร่ในสื่อออนไลน์  ด้านนวัตกรรมการสร้างสรรค์งานศิลปะหุ่นมีการสร้างสรรค์ด้วยระบบเทคโนโลยีขั้นสูงในระบบคอมพิวเตอร์ผ่านกระบวนการผลิตในรูปแบบ 3D print ใช้เซอร์โวมอเตอร์ในการบังคับการเคลื่อนไหวใบหน้าหุ่น ฉากหุ่นสร้างสรรค์บอลลูนผ้าที่ขนย้ายง่ายประกอบสะดวก ต้นทุนประหยัด ทำให้เกิดเป็นแบบอย่างในการสร้างสรรค์สื่อการแสดงหุ่นรูปแบบใหม่ที่เปิดมิติแนวทางการสร้างสรรค์สื่อการแสดงหุ่นโดยใช้เทคโนโลยีขั้นสูงในปัจจุบัน และสร้างแรงบันดาลใจให้กลุ่มศิลปินทั้งรุ่นเก่า และรุ่นใหม่ อีกทั้งรูปแบบการสร้างสรรค์สื่อการแสดงหุ่นเรื่องนะโมฯ สามารถเป็นสื่อสำหรับเด็กวัยเรียน และผู้ที่สนใจผ่านการสื่อสารผ่านระบบดิจิทัลในโลกการสื่อสารไร้พรมแดน


คำสำคัญ : (สร้างสรรค์) (พุทธศาสนา) (หุ่น) (สื่อ) (ดิจิทัล) (เด็กวัยเรียน)

Article Details

บท
บทความวิจัย
Author Biography

นายนิเวศ แววสมณะ, 0819346699

ประวัติผู้วิจัย

นายนิเวศ แววสมณะ

Mr Nivet Waevsamana

เลขหมายบัตรประจำตัวประชาชน

3 1005 04074 87 7

ตำแหน่งปัจจุบัน

ผู้ก่อตั้งบ้านตุ๊กกะตุ่นหุ่นกระบอกไทย, หจก.ตุ๊กกะตุ่น ไทย ซูวิเนียร์

เลขที่ 1/5 หมู่ที่ 3  ซอยวิภาวดีรังสิต60 ถนนวิภาวดีรังสิต แขวงตลาดบางเขน เขตหลักสี่ กรุงเทพฯ 10210

เบอร์โทรศัพท์ 0 2579 8101, 0 2940 7969 เบอร์มือถือ 08 1934 6699

E-mail                    [email protected]

การศึกษา       

2521-2526               ประถมศึกษา     โรงเรียนบางบัวเพ่งตั้งตรงจิตรวิทยาคาร

2527-2532               มัธยมศึกษา       โรงเรียนสารวิทยา

2533-2536               อุดมศึกษา        ภาควิชาออกแบบนิเทศศิลป์ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร (เกียรตินิยม)

2559-2560               มหาบัณฑิต ภาควิชานาฏยศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

2562 - ปัจจุบัน          กำลังศึกษาระดับดุษฎีบัณฑิต  ภาควิชานาฏยศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย    

ประวัติการทำงาน

2535-2536               Artist : KAMO HOUSE (Production House)

2536-2540               Creative Group (Art Diretor) (Thai Image Advertising co.,ltd)

2540-2543               Creative Group (Art Diretor) Euro RSCG partnership Thailand co., ltd

2536-ปัจจุบัน             วิทยากรในสถาบันอุดมศึกษา ด้านโฆษณา IT CG รายการโทรทัศน์ ออกแบบนิเทศฯ ศิลปวัฒนธรรม

2540-2543               ทีมงานที่ปรึกษารองผู้อำนวยการ ศูนย์ศิลปาชีพพิเศษ บางไทร

2544-2556               เครื่องข่ายเฝ้าระวังทางวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม

2540-ปัจจุบัน             วิทยากรสาธิตและร่วมงานแสดงศิลปะงานหุ่นกระบอกไทย ในประเทศต่างๆ โดยกระทรวงวัฒนธรรมและกระทรวงการต่างประเทศ

2540-ปัจจุบัน             หุ่นส่วนผู้จัดการ หจก. ตุ๊กกะตุ่น ไทย ซูวิเนียร์

                                   ผู้ก่อตั้งบ้านตุ๊กกะตุ่น หุ่นกระบอกไทย

ประเภทธุรกิจ               ผลิต จำหน่าย และแสดงหุ่นกระบอกไทย ผลิตรายการโทรทัศน์ งานโฆษณา จัดงานนิทรรศการ และงานอีเวนท์ ผลิตการ์ตูน 2D Animation และ Stopmotion

                                      ออกแบบสร้างสรรค์งานแสดงด้านาฏยศิลป์ไทย ร่วมสมัย และนานาชาติ

ผลงาน

2540-ปัจจุบัน        เทคนิคพิเศษ ละคร ชิชาสาวน้อยมหัศจรรย์, บ้านนี้ผีไม่ปอป, นางเหมียวย้อมสี, นังเหมียวเขี้ยวเพชร, อมฤตาลัย ทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 อสมท. และช่อง 7

2543                      เปิดบ้านตุ๊กกะตุ่นหุ่นกระบอกไทยเป็นแหล่งเรียนรู้งานศิลปะหุ่นกระบอกไทย

2546-2548            รางวัลผลิตภัณฑ์ OTOP 5 ดาว ระดับประเทศ

2545                      การ์ตูนศรีธนญชัยเจ้าปัญญา 60 ตอน  ออกอากาศ ช่อง 3 อสมท.

2548                      รางวัลชนะเลิศการประกวดการ์ตูนแอนิเมชั่น DVM AWARD 2005

2549                      รางวัลชนะเลิศการประกวดการ์ตูนแอนิเมชั่น TAM AWARD 2006

2550                      นิทรรศการหุ่นกระบอกไทยครั้งที่ 1 ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

2550-ปัจจุบัน        กิจกรรมหุ่นกระบอกไทยเพื่อสังคมและเยาวชน ตามสถาบันการศึกษาและชุมชนทั่วประเทศ

2551                      นิทรรศการครั้งที่2 หุ่นกระบอกไทยในสังคมเมืองและการอบรมรุ่นที่1 การแสดงหุ่นกระบอกไทย เรื่อง พระสุธนมโนห์รา ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

2552                      นิทรรศการครั้งที่ 3 หุ่นกระบอกไทยในมิติวัฒนธรรมและการอบรมรุ่นที่ 2 การแสดงหุ่นกระบอกไทย เรื่อง พระรถ เมรี ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

2553                      นิทรรศการครั้งที่ 4 หุ่นกระบอกไทยในวรรณคดีไทยและการอบรมรุ่นที่ 3 การแสดงหุ่นกระบอกไทย เรื่อง พระอภัยมณี ตอน หนีนางผีเสื้อ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

2553                      โครงการ กอด การแสดงหุ่นเพื่อสร้างความเข้าใจอันดีแก่เยาวชนและผู้พิการจำนวน 20 รอบการแสดงในสถาบันการศึกษาและองค์กร

2553                     นิทรรศการหุ่นไทยครั้งที่ 5 รามเกียรติ์ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

2554                     การสาธิตและการแสดงหุ่นกระบอกไทยสู่สถาบันการศึกษา กว่า 80 แห่ง โครงการสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์

2555                     รางวัลศิลปินวัฒนคุณาธร กระทรวงวัฒนธรรม

2555                     อบรมการประดิษฐ์และการแสดงหุ่นกระบอกไทยรุ่นที่ 4

                             ณ บ้านตุ๊กกะตุ่นหุ่นกระบอกไทย

2556                    นิทรรศการหุ่นไทยในวัฒนธรรมอาเซียนครั้งที่ 6 และการอบรมรุ่นที่ 5 การแสดงหุ่นกระบอกไทย เรื่อง สังข์ทอง ตอน นางมณฑาลงกระท่อม ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

2556                      การ์ตูนน้ำมนต์ทะลุมิติเนมิราช เทคนิค Stopmotion

เรื่องแรกของประเทศไทย  ออกอากาศทาง THAI PBS

2557                      ผลงานวิจัยการพัฒนาหุ่นกระบอกเพื่อการแสดงร่วมสมัย เรื่อง พันท้ายนรสิงห์ เดอะมิวสิคัล พัพเพทโชว์ สนับสนุนโดย สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ วช.

2557                      การแสดงละครหุ่นกระบอกไทย พันท้ายนรสิงห์เดอะมิวสิคัลพัพเพทโชว์ จำนวน 5 รอบเป็นการแสดงการกุศล และนิทรรศการหุ่นไทย ละครหุ่นกระบอกใหม่ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่ง                                           ประเทศไทย

2558                       การแสดงละครหุ่นกระบอกไทย พันท้ายนรสิงห์เดอะมิวสิคัลพัพเพทโชว์ จำนวน 2 รอบ การแสดงการกุศล และนิทรรศการหุ่นไทย ละครหุ่นกระบอกใหม่ ณ หอประชุมเฉลิมพระเกียรติ                                      พระราชวังสนามจันทร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์

2559                      ออกแบบการแสดงโนราร่วมสมัย หอประชุมเฉลิมพระเกียรติ พระราชวังสนามจันทร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์

2558-2559               ออกแบบควมคุมการผลิตนิทรรศการศูนย์วัฒนธรรมอาเซียน กระทรวงวัฒนธรรม

2560                      ออกแบบการแสดงหุ่นกระบอกไทยร่วมสมัย เรื่อง พระมหาชนกเดอะมิวสิคัลพัพเพทโชว์

2560                      เปิดโรงมหรสพ ตุ๊กกะตุ่นสตูดิโอเธียเตอร์ โรงละครหุ่นกระบอกไทยแห่งแรกของเมืองไทย

2561                      โครงการอบรมการประดิษฐ์หุ่นกระบอกไทย 2 รอบ

2561                      ตัวแทนศิลปินไทยเข้าร่วมประชุมงานวัฒนธรรมอาเซียน ณ กรุงมะนิลา ประเทศฟิลิปินส์

2561                      โครงการสนับสนุนงานแสดงร่วมสมัย พระเนมิราชาดก โดย กองทุนส่งเสริมศิลปะร่วมสมัย สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย กระทรวงวัฒนธรรม

2561                      กำกับเทคนิคพิเศษ การแสดงละคร นางวันทองรีเทิร์น โดยคณะ อนัตตา

2560-2561               ออกแบบการแสดงหุ่นกระบอกไทย นวัตกรรมการแสดงหุ่นกระบอกไทย เรื่อง พระเนมิราชชาดก จำนวน  50 รอบการแสดง

2561                      กำกับดูแลงานศิลปกรรมละครดึกดำบรรพ์ จุฬาลงกรณ์ฯ

2561                      คณะกรรมการสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์

2561                      Director งานเทศกาลหน้ากากนานาชาติเมืองอันดง ประเทศเกาหลี

2562                      ออกแบบและกำกัดการแสดงหุ่นกระบอกไทยร่วมสมัย เรื่อง พระสุธนมโนห์รา เข้าร่วมงานเทศกาลหุ่นนานาชาติ ณ เมืองฮานอย ประเทศเวียดนาม

2562                      ผลิตสื่อการสอนออนไลน์ CU mooc เรื่อง “ลิเก นาฎกรรมสยาม”

2562-2563            ผลิตสื่อการสอนออนไลน์ CU mooc เรื่อง “โขน นาฎกรรมสยาม”

2563                      ออกแบบชุดการแสดง สมเด็จย่าพิชิตยอดดอย พระรนิพนธ์ พระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี จัดโดย คณะศิลปะกรมมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

2563                      ดำเนินงานพิธีลงนาม MOU กองทุนพัฒนาสื่อปลอยภัยและสร้างสรรค์

2563                      ออกแบบสร้างสรรค์งานเทศการ “ผีอาเซียน” โดย ศูนย์วัฒนธรรมอาเซียน

2563                      ทุนสร้างสรรค์การแสดงและสื่อสำหรับเด็ก เรื่อง นะโมทะลุมิติ โดย กองทุนพัฒนาสื่อปลอยภัยและสร้างสรรค์

2563                      ผลิตสื่อรายการสำหรับเด็กรายการนิทานตื่นนอน เรื่อง แกรนมากับจำไม โดยสถานีโทรทัศน์ AL tv.

2563                      ทุนสร้างสรรค์การแสดงหุ่นร่วมสมัย เรื่อง “ซ่อนกลิ่นเดอะมิวสิคัลพัพเพทโชว์ 4D” โดยกองทุนส่งเสริมศิลปะร่วมสมัย

2563-2564            ทุนวิจัยด้านนาฏกรรมศาสตร์และศิลป์ เรื่อง “รามยณะ เดอะมิวสิคัล” โดย สำนักงานคณะกรรมการวิชจัยแห่งชาติ (วช.)

2563-2564            ทุนวิจัยด้ายนาฏกรรมกับสังคม เรื่อง “แรงงานเถื่อน”โดย สำนักงานคณะกรรมการวิชจัยแห่งชาติ (วช.)

2564                      ออกแบบสร้างสรรค์งานนิทรรศการ “ขุมทรัพย์อาเซียน” โดย ศูนย์วัฒนธรรมอาเซียน กระทรวงวัฒนธรรม

2564                      ผลิตสื่อรายการสำหรับเด็กรายการนิทานตื่นนอน เรื่อง “แกรนมากับจำไมซีรี่ 2” โดยสถานีโทรทัศน์ AL tv.

2564                      ทุนเผยแพร่สร้างสรรค์การแสดงหุ่นร่วมสมัย เรื่อง “ซ่อนกลิ่นเดอะมิวสิคัล พัพเพทโชว์ 4D” โดยกองทุนส่งเสริมศิลปะร่วมสมัย

2564                      ซีรี่เผยแพร่ เรื่อง นะโมทะลุมิติ สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส โดย กองทุนพัฒนาสื่อปลอยภัยและสร้างสรรค์

 

รางวัลด้านสร้างสรรค์ วัฒนธรรมและสังคม

2548                      รางวัลชนะเลิศการประกวดการ์ตูนแอนิเมชั่น DVM AWARD 2005

2549                      รางวัลชนะเลิศการประกวดการ์ตูนแอนิเมชั่น TAM AWARD 2006

2550                      รางวัลศิลปินผู้อนุรักษ์วัฒนธรรมดีเด่น กรุงเทพมหานคร สมาคมโรตารี่แห่งประเทศไทย

2555                       รางวัลศิลปินวัฒนคุณาธร กระทรวงวัฒนธรรม

2558                       รางวัลดีเด่นด้านการอนุรักษ์ ฟื้นฟูมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม

2559                      รางวัลศิลปินผู้ประกอบวิชาชีพอนุรักษ์วัฒนธรรมดีเด่น กรุงเทพมหานคร สมาคมโรตารี่แห่งประเทศไทย

2560                      รางวัล Mention Award การแสดงหุ่นกระบอกไทยเรื่องพระเนมิราช งานเทศกาลละครกรุงเทพ 2017

2561                      รางวัลครูช่างศิลปหัตกรรม โดยกรมส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ

2561                      รางวัลผู้อนุรักษ์วัฒนธรรมยอดเยี่ยมประจำปี 2561 โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม

2561                      รางวัล Silver awards & The Best beautiful costume puppet งานเทศกาลหุ่นนานาชาติฮานอย 2018 ประเทศเวียดนาม   

2563                      รางวัลเกียรติยศ ครูภูมิปัญญาเมือง โดยสภาวัฒนธรรมกรุงเทพมหานคร กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม

2563                      รางวัล คนดีของสังคมในวาระ 20 ปี สถาปนามหาวิทยาลัยนอร์ธ กรุงเทพ

References

กรมศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม, พระไตรปิฎก ฉบับสำหรับประชาชน ตอน ว่าด้วยพระสูตร. องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.), ๒๕๔๘
กรมศิลปากร, สมุดภาพไตรภูมิฉบับกรุงศรีอยุธยา-ฉบับกรุงธนบุรี เล่ม ๒. กรุงเทพ: อมรินทร์
พริ้นติ้งแอนพับลิชชิ่ง, ๒๕๔๒.
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม, หุ่นไทย. กรุงเทพ: บริษัทคุรุสภา, ๒๕๕๐.
ไขแสง กิตติวัชระชัย, นรก-สวรรค์ ท่านเลือกได้. กรุงเทพ: ธรรมสภา, ๒๕๕๒.
จักรพันธ์ โปรษยกฤต, อนุสรณ์พระราชทานเพลิงศพ นางชูศรี(ชื้น) สกุลแก้ว จ.ม.. กรุงเทพ:ซุปเปอร์คิงส์การพิมพ์ จำกัด, ๒๕๔๘.
ดินาร์ บุญธรรม, พระมหากษัตริย์กับพระพุทธศาสนา. กรุงเทพ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนพับลิชชิ่ง, ๒๕๔๒.
นงค์นุช ไพรพิบูลยกิจ, หุ่นกระบอก. กรุงเทพ: เอส ที พี เวิลด์ มีเดีย จำกัด, ๒๕๔๑.
นิเวศ แววสมณะ, การพัฒนาหุ่นกระบอกไทยเพื่อการแสดงเรื่อง พันท้ายนรสิงห์
เดอะมิวสิคัลพัพเพทโชว์. กรุงเทพ: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, ๒๕๕๘.
พระพรหมคุณรภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต), กาลานุกรม พระพุทธศาสนาในอารยธรรมโลก. กรุงเทพ: ผลิธัมม์, ๒๕๕๒.
ศักดา ปั้นเหน่งเพ็ชร์, การศึกษาวิวัฒนาการหุ่นกระบอกไทยสื่อพื้นบ้านในภูมิภาคตะวันตก. กรุงเทพ: ศิริวัฒนา, ๒๕๔๐.
สถาบันบันลือธรรม, พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ. กรุงเทพ: ธรรมสภา, ๒๕๕๓.
อเนก นาวิกมูล, หุ่นเมืองไทย. กรุงเทพ: พิมพ์คำ, ๒๕๔๗.