รัฐศาสตร์แนวพุทธ: วิเคราะห์เสรีภาพในระบอบประชาธิปไตย

บทคัดย่อ

เสรีภาพทางการเมืองเป็นสิทธิในการมีส่วนร่วมในการดำเนินกิจการที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ และถือเป็นเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นทางการเมือง รวมถึงเสรีภาพในการเลือกวิถีชีวิตของตนทางการเมือง เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพในการมีส่วนร่วมกับรัฐในการดำเนินกิจการที่เป็นประโยชน์สาธารณะ เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบ เสรีภาพในการรวมกลุ่ม เสรีภาพในการเลือกตั้งอย่างเสรี ในขณะเดียวกันนี้ความเข้าใจในหลักธรรมทางรัฐศาสตร์ตามแนวพุทธเป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าที่เกี่ยวข้องกับการปกครอง ทั้งผู้ปกครองและผู้ถูกปกครอง ทำให้ได้นักปกครองที่ดีและพลเมืองที่ดี โดยอาศัยอำนาจความดีที่เกิดจากการประพฤติตนให้มีคุณธรรม ใช้อำนาจนั้นในการปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นในรูปแบบของการบริหารจัดการบ้านเมืองที่ดี ให้เกิดประโยชน์สุขแก่คนหมู่มาก ในการอยู่ร่วมกันในสังคมและแห่งมวลมนุษยชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคำสอนทางพระพุทธศาสนามองถึงสิทธิเสรีภาพว่าเป็นของคู่กับหน้าที่ เพราะสิทธิเสรีภาพจะเป็นไปด้วยดีก็เพราะมีการคำนึงถึงและปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดี สังคมประชาธิปไตยจึงจะเจริญก้าวหน้า อีกทั้งเสรีภาพนั้นพระพุทธศาสนาชี้ชัดว่าต้องควบคู่ไปด้วยกับความรับผิดชอบ กล่าวคือเมื่อบุคคลใช้เสรีภาพอย่างมีความรับผิดชอบ ก็จะทำให้ตนเองและสังคมมีความเจริญและอยู่ร่วมกันอย่างผาสุก เสรีภาพทางการเมือง ในความหมายของพระพุทธศาสนาคือคนที่มีจิตใจเป็นอิสระไม่ถูกครอบงำด้วยกิเลสทางการเมือง