The Pattern of Explaination of the Buddha’s Teachings Based on Nettipakaraṇa

บทคัดย่อ

บทความเรื่อง “รูปแบบการอธิบายพระพุทธพจน์ตามแนวเนตติปกรณ์” มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยคือ (๑) เพื่อศึกษารูปแบบการอธิบายพระพุทธพจน์ตามแนวเนตติปกรณ์ (๒) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการอธิบายพระพุทธพจน์ตามแนวเนตติปกรณ์  มีระเบียบวิธีวิจัยได้แก่วิจัยเชิงคุณภาพด้านเอกสาร ผลการศึกษาวิจัย พบว่าคัมภีร์เนตติปกรณ์ประกอบด้วยหาระ ๑๖ และนยะ ๕ แสดงหลักการอธิบายพระพุทธพจน์ทั้งด้านพยัญชนะและอรรถะ เมื่ออธิบายด้านพยัญชนะด้วยหาระ ๑๖ ทำให้มีหลักการอธิบายพระพุทธพจน์ได้ชัดเจนและตรงประเด็น เริ่มจากสงเคราะห์ลงในอริยสัจ ๔ จบลงด้วยการยกธรรมฝ่ายอริยมรรคขึ้นแสดงคู่กับการละกิเลส วิเคราะห์ ตรวจสอบความถูกต้อง และอธิบายให้ละเอียดได้อย่างเป็นระบบ เมื่ออธิบายด้านอรรถะด้วยนัย ๕ ทำให้แยกแยะได้ชัดระหว่างสังกิเลสธรรมกับโวทานธรรม มีความชัดเจนในภาเวตัพพธรรมและปหาตัพพธรรม ทำให้เข้าใจทิศทางการเจริญขึ้นของโพธิปักขิยธรรมและทิศทางการหมดสิ้นไปของกิเลส