อุปลักษณ์เกี่ยวกับเบญจขันธ์ในพระสุตตันตปิฎก

บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์เรื่อง "การวิเคราะห์อุปลักษณ์เกี่ยวกับเบญจขันธ์ในพระสุตตันตปิฎก" พบว่ามี ๓๕ อุปลักษณ์  และสามารถจำแนกประเภทของอุปลักษณ์เกี่ยวกับเบญจขันธ์ได้๑๗ประเภทได้แก่ เบญจขันธ์คือผลมะม่วง, เบญจขันธ์คือแก้วไพฑูรย์, เบญจขันธ์คือเกวียน, เบญจขันธ์คือผ้า, เบญจขันธ์คือซากศพ, เบญจขันธ์คือปลา, เบญจขันธ์คือท่อนไม้, เบญจขันธ์คือรังของโรค, เบญจขันธ์คือถุง, เบญจขันธ์คือช่างกลึง, เบญจขันธ์คือคนเลี้ยงโค, เบญจขันธ์คือช่างไม้, เบญจขันธ์คือธรรมชาติ, เบญจขันธ์คือไม้, เบญจขันธ์คือก้อนโคมัย, เบญจขันธ์คือขนไก่, เบญจขันธ์คือฟองน้ำ  และสามารถจำแนกกระบวนการถ่ายโยงทางมโนอุปลักษณ์เกี่ยวกับเบญจขันธ์ได้ ๗ ประเภท คือ ๑) เบญจขันธ์ คือ วัตถุ,  ๒) เบญจขันธ์ คือ พาหนะ,  ๓) เบญจขันธ์ คือ สิ่งไม่มีชีวิต, ๔) เบญจขันธ์ คือ ผลไม้, ๕) เบญจขันธ์ คือ สัตว์, ๖) เบญจขันธ์ คือ ธรรมชาติ,  ๗) เบญจขันธ์ คือ มนุษย์ และพบกลวิธีการสอนของพระพุทธเจ้าผ่านอุปลักษณ์ ๓ แบบ คือ ๑) ทรงอธิบายขยายความ  ๒) ทรงยกตัวอย่างแสดง  ๓) ทรงเปรียบเทียบ