การพัฒนาชุดการเรียนรู้ด้วยตนเองสำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขในชุมชน: แนวทางการส่งเสริมอนามัยครอบครัวผ่านการตรวจวัดคุณภาพน้ำอุปโภคบริโภค (นวัตกรรมเพื่อการเฝ้าระวังสุขภาพชุมชน) ชุมชนสะลวง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาชุดการเรียนรู้ด้วยตนเองสำหรับอาสาสมัครสาธารณสุข และส่งเสริมอนามัยครอบครัวผ่านการตรวจวัดคุณภาพน้ำอุปโภคบริโภคในชุมชนสะลวง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยอาสาสมัครสาธารณสุขจำนวน 40 คน และครัวเรือนในชุมชน 120 ครัวเรือน ซึ่งคัดเลือกโดยวิธีการสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือวิจัย ได้แก่ ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง แบบสอบถามความรู้ แบบประเมินพฤติกรรม และแบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ใช้งาน เครื่องมือทุกชุดผ่านการตรวจสอบคุณภาพ โดยมีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาอยู่ระหว่าง 0.72–0.85 และค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.82 ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาชุดการเรียนรู้ด้วยตนเองช่วยเพิ่มศักยภาพในการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำของอาสาสมัครสาธารณสุขอย่างมีนัยสำคัญ อาสาสมัครสามารถตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำได้อย่างถูกต้องและแม่นยำ คุณภาพน้ำอุปโภคบริโภคในชุมชนได้รับการปรับปรุงอย่างเห็นได้ชัด จากเดิมที่มีน้ำไม่ได้มาตรฐานร้อยละ 65.4 ลดลงเหลือร้อยละ 8.3 หลังการใช้ชุดการเรียนรู้ นอกจากนี้ อัตราการเจ็บป่วยด้วยโรคระบบทางเดินอาหารในชุมชนลดลงถึงร้อยละ 78.3 และนวัตกรรมชุดการเรียนรู้ได้รับการประเมินประสิทธิภาพในระดับดีเยี่ยม ด้วยคะแนนเฉลี่ย 4.85 จากคะแนนเต็ม 5 ทั้งยังสามารถขยายผลไปยังชุมชนใกล้เคียงได้ แสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการนำไปประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขและส่งเสริมสุขภาพชุมชนอย่างยั่งยืน