ความหมายและการเปลี่ยนแปลงของตลาดริมน้ำคลองแดนในคาบสมุทรสทิงพระ สงขลา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายและการเปลี่ยนแปลงของตลาดริมน้ำคลองแดนในคาบสมุทรสทิงพระสงขลา  ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลภาคสนาม โดยการสังเกต สัมภาษณ์แบบเจาะลึก  กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ประกอบด้วย ผู้รู้  ผู้นำชุมชน ผู้ประกอบการในตลาดน้ำ  นักท่องเที่ยว จำนวน  50 คน และใช้อายุคนเป็นเกณฑ์คือ รุ่นปู่ย่า รุ่นพ่อแม่ และรุ่นลูก นำแนวคิดเกี่ยวกับความหมายของตลาดน้ำและการโหยหาอดีตมาเป็นแนวทางการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของความหมายตลาดน้ำคลองแดน จากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาสังเคราะห์ นำเสนอผ่านวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า  ตลาดริมน้ำคลองแดนเป็นชุมชนวิถีชาวนา  เจริญเติบโตขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 หลังจากที่คนจีนอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานบริเวณชุมชนริมน้ำคลองแดนจึงกลายเป็นย่านการค้าสำคัญในคาบสมุทรสทิงพระโดย แบ่งออกเป็น 3 ยุค ด้วยกัน คือ ยุคแห่งความรุ่งเรืองเป็นยุคที่วิถีชีวิตคนคลองแดนผูกพันอยู่กับสายน้ำบนเส้นทางการค้าของเมืองสามคลองสองแดนคือสงขลาและนครศรีธรรมราช ความหมายของคลองแดนในยุคนี้คือย่านการค้าริมน้ำยุคที่สอง ยุคแห่งความร่วงโรย คือยุคที่ถนนสาย 408 สร้างขึ้น การสัญจรทางน้ำลดบทบาทลงจนถึงทำให้การค้าทางน้ำสิ้นสุดลง ความหมายของคลองแดนเปลี่ยนเป็นเมืองร้าง ยุคที่สามยุคฟื้นชีวิตตลาดริมน้ำคลองแดน  ยุคที่ตลาดริมน้ำคลองแดนฟื้นตัวภายใต้บริบทการท่องเที่ยว  ชุมชนตลาดคลองแดนเดิมถูกทำให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวย้อนยุค แหล่งศึกษาวิถีชีวิตชุมชนริมน้ำ ความหมายของตลาดคลองแดนจึงมีความหมายในฐานะที่เป็นสินค้าเพื่อการท่องเที่ยวที่ตอบสนองรสนิยมย้อนอดีตของนักท่องเที่ยวในยุคบริโภคนิยม