กริยาประสมแบบรวมนามในภาษาไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์โครงสร้าง วากยสัมพันธ์ และอรรถสัมพันธ์ ของคำกริยาประสมแบบรวมนามในภาษาไทยตามแนวทฤษฎีไวยากรณ์หน้าที่นิยม แบบลักษณ์ภาษา ข้อมูลรวบรวมจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 พจนานุกรมคำใหม่ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 1 เล่ม 2 เล่ม 3 และคำพูดที่ประสบ      ในชีวิตประจำวัน โดยพิจารณา คำอนุพจน์/ลูกคำ(ที่พิมพ์ด้วยตัวหนา) ของคำตั้ง/แม่ คำที่เป็นคำกริยา (ก) เนื่องจาก      คำอนุพจน์ คือ คำตั้งที่เกิดร่วมกับคำอื่น ผลการศึกษา ปรากฏคำกริยาประสมแบบรวมนามภาษาไทย จำนวน 1,541 คำปรากฏรูปแบบของ คำกริยาประสมแบบรวมนาม 8 รูปแบบ คือ กริยาวลี-นามวลี นามวลี-กริยาวลี กริยา วลี-กริยาวลี กริยาวลี-บุพบทวลี นามวลี-กริยาวลี-นามวลี กริยาวลี-ประโยค คำเชื่อม- ประโยค และปฏิเสธ-สัมพันธกริยา-นามวลี ซึ่งแต่ละรูปแบบมีวากยสัมพันธ์ของคำสมาชิกอยู่ 16 ลักษณะ คือ กริยาหลัก-กรรมตรง ปฏิเสธ-กริยาหลัก-กรรมตรง       กริยา หลัก-วิเศษณ์ ประธาน-กริยาหลัก ประธาน-กริยาหลัก-กริยาวิเศษณ์ ประธาน-กริยา วิเศษณ์-กริยาหลัก           กรรมตรง-กริยาหลัก กรรมตรง-กริยาหลัก-กริยาวิเศษณ์ กริยาเรียง กริยาหลัก-กริยาวิเศษณ์ กริยาแบบกึ่งมีไวยากรณ์-กริยาแบบกึ่งมีไวยากรณ์ กริยา หลัก-กรรมอ้อม ประธาน-กริยาหลัก-กรรมตรง กริยาหลัก-กริยาอนุประโยคเติมเต็ม คำเชื่อม-ประโยค และปฏิเสธ-สัมพันธกริยา-ภาคแสดงนาม ส่วนอรรถสัมพันธ์จะ ปรากฏ 30 ลักษณะ คือ กริยา-ผู้ทรงสภาพ กริยา-ผู้ประสบ กริยาเหตุการณ์-สถานที่ กริยากระทำ-เครื่องมือ ปฏิเสธ-กริยาสภาพการณ์-ผู้ทรงสภาพ กริยา-เวลา ผู้ทรง สภาพ-กริยา ผู้กระทำ-กริยา ผู้แสดงสภาพ-กริยา-ลักษณะ ผู้ทรงสภาพ-ลักษณะ-กริยา ผู้เปลี่ยนสภาพ-กริยา        ผู้เปลี่ยนสภาพ-กริยา-ลักษณะ กริยาเรียงร่วมแสดงความ กริยา ทิศทาง-กริยากระทำกริยาลักษณะ-กริยากระทำกริยากระทำ-เจตนา กริยากระทำ- ความประสงค์ กริยากระทำ-กริยาผล กริยา-ที่มา กริยา-ตำแหน่ง กริยา-ที่หมาย กริยา ประสมที่หน่วยสมาชิกมีความหมายคล้ายกัน กริยา-กรรมอ้อมสถานที่ของเหตุการณ์ กริยา-กรรมอ้อมเครื่องมือ/วิธีการ/วัสดุที่ใช้ในเหตุการณ์ กริยา-กรรมอ้อมผู้ทรงสภาพ ของเหตุการณ์ ผู้กระทำ-กริยา-ผู้ถูกกระทำกริยา-กริยาบ่งกระทำเชิงสำเร็จ กริยา-กริยา บ่งกระทำเชิงพยายาม คำเชื่อมบอกเวลา-เหตุการณ์ และปฏิเสธ-สัมพันธกริยา-ผู้ทรง สภาพ