วัดป่ากับการรักษาสิ่งแวดล้อม

บทคัดย่อ

บทความนี้ประสงค์จะชี้ให้เห็นปัญหาสิ่งแวดล้อมซึ่งเกิดจากการพัฒนาที่ไร้จริยธรรมสิ่งแวดล้อม แล้วเสนอทางออกของปัญหาโดยใช้จริยธรรมวัดป่าเป็นต้นแบบ ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีผลให้โลกพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว แต่การพัฒนาที่ไร้จริยธรรมมักนำมาซึ่งความหายนะของโลกได้เสมอ ปัญหาเหล่านี้นับวันจะสะสมและส่งผลรุนแรงมากขึ้นถ้ามนุษย์ขาดความจริงใจในการแก้ปัญหา พระพุทธศาสนาอุบัติมาเพื่อแก้ปัญหาโลก แนวคิดนี้ปรากฏชัดในพุทธประวัติในคำสั่งสอนของพระพุทธองค์ และในธรรมเนียมการสร้างวัดในป่ารวมทั้งจริยธรรมวัดป่าในปัจจุบัน หลักฐานเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์อย่างกลมกลืนระหว่างพระพุทธศาสนากับสิ่งแวดล้อม ดังนั้น ทุกภาคส่วนจึงควรตระหนักถึงความจำเป็นในการฟื้นฟูวัดป่าเพื่อสร้างความสมดุลให้แก่โลก ผ่านบทบาทของวัดป่า 2 ประการ คือ 1) เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม การปฏิบัติธรรมช่วยให้คนรู้จักชีวิตสังคมและสิ่งแวดล้อม แล้วปฏิบัติตนได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 2) รักษาป่าไม้ ความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าจะช่วยรักษาความหลากหลายทางชีวภาพและความสมดุลในระบบนิเวศ