การนำนโยบายมาตรฐานการบริการศุลกากรไทยยุค 4.0 ไปปฏิบัติ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการนำนโยบายมาตรฐานการบริการศุลกากรไทย ยุค 4.0 ไปปฏิบัติ 2) เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการนำนโยบายมาตรฐานการบริการศุลกากรไทยไปปฏิบัติเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ที่ได้จากการคัดเลือกแบบเจาะจง จากบุคคลที่มีความรู้และความเกี่ยวข้องกับกรมศุลกากร ได้แก่ ผู้บริหารระดับนโยบายของกรมศุลกากร บุคลากรระดับปฏิบัติการ/เจ้าหน้าที่ของกรมศุลกากร เจ้าหน้าที่ด่านศุลกากร ประชาชนผู้รับบริการ ผู้มีส่วนได้เสีย บริษัทเอกชน/ผู้ประกอบการ หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง ตัวแทนผู้นำเข้า-ผู้ส่งออก พนักงานบริการลูกค้าส่งออกทางเรือ จำนวน 18 คน และมีเครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ผลการวิจัยพบว่า 1) การปรับเปลี่ยนบทบาทภารกิจและรูปแบบการปฏิบัติราชการ โดยการจัดทำกฎ ระเบียบปฏิบัติ ข้อบังคับต่างๆ ให้เหมาะสม ปรับกระบวนการทำงาน ลดขั้นตอน ระยะเวลา และค่าใช้จ่าย กระจายอำนาจการตัดสินใจ เน้นการทำงานเชิงรุก แบ่งงานให้ภาคเอกชนดำเนินงานแทนในภารกิจที่ไม่จำเป็น 2) การนำระบบอิเล็กทรอนิกส์เทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ โดยการวางแผนและกำหนดทิศทางในการนำมาใช้ ซึ่งระบบอิเล็กทรอนิกส์เทคโนโลยีดิจิทัลที่นำมาใช้ต้องสอดคล้องกับการตอบสนองนโยบายมาตรฐานการบริการ คือ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และสมรรถนะในการให้บริการ ปรับปรุงขั้นตอนและระยะเวลาการทำงาน 3) การสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐและภาคส่วนต่าง โดยการบูรณาการความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สร้างกรอบการทำงานร่วมกัน มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และการแก้ไขปัญหาร่วมกัน 4) การสร้างความน่าเชื่อถือ โดยลดการใช้ดุลยพินิจของเจ้าหน้าที่ จัดอบรมความรู้เกี่ยวกับคุณธรรม จริยธรรมในการปฏิบัติงานให้บุคลากรนำหลักธรรมาภิบาลมาปรับใช้ในองค์การ 5) ความสามารถในการตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลง โดยการปรับปรุงวิสัยทัศน์ พันธกิจ และกระบวนการทำงานเป็นการทำงานเชิงรุก นำนวัตกรรมและเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้พัฒนาระบบและวิธีการทำงาน 6) การสร้างระบบราชการแบบไร้รอยต่อ โดยนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้เชื่อมโยงข้อมูลต่างๆ ภายในองค์การและระหว่างองค์กร 7) ปัญหาและอุปสรรค ได้แก่ บุคลากรขาดความรู้ ทักษะในการปฏิบัติงาน กฎ ระเบียบ ข้อบังคับต่างๆ ไม่สอดคล้องกับการปฏิบัติงาน โครงสร้างและวัฒนธรรมองค์กรไม่เหมาะสม ขาดความยืดหยุ่น มีการทุจริตของเจ้าหน้าที่ในการปฏิบัติงาน