คุณภาพและวิถีชีวิตของผู้สูงอายุในจังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับคุณภาพและวิถีชีวิตของผู้สูงอายุในจังหวัดนครราชสีมา 2) เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคต่อคุณภาพและวิถีชีวิตของผู้สูงอายุในจังหวัดนครราชสีมา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ที่ได้จากการคัดเลือกแบบเจาะจง จากผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุของจังหวัดนครราชสีมา 19 คน ได้แก่ ผู้บริหารโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ผู้บริหารกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม นักวิชาการชุมชน พยาบาลวิชาชีพ นักพัฒนาสังคม สำนักส่งเสริมและพิทักษ์ผู้สูงอายุ นักพัฒนาชุมชน สำนักงานสาธารณสุข ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น นักวิชาการสาธารณสุข และผู้สูงอายุในจังหวัดนครราชสีมา เก็บข้อมูลโดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า 1) ร่างกาย บางส่วนออกกำลังเป็นประจำทุกวัน ในขณะที่บางส่วนออกกำลังกายไม่สม่ำเสมอ เนื่องจากสุขภาพร่างกายไม่แข็งแรง สถานที่ออกกำลังกายไม่เอื้ออำนวย ไม่มีอุปกรณ์ที่เหมาะสม โรคที่พบมากในผู้สูงอายุ คือ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และโรคเกิดจากความเสื่อมของร่างกาย 2) จิตใจ ผู้สูงอายุที่ไม่มีลูกหลานดูแล จะมีปัญหาในเรื่องจิตใจมากกว่าผู้สูงอายุที่มีลูกหลานดูแล ปัญหาด้านจิตใจมาจากความเสื่อมของร่างกาย ไม่สามารถทำงานหาเลี้ยงชีพได้ ความยากจน หนี้สิน ถูกทอดทิ้ง ลูกหลานไม่เคารพเชื่อฟัง ความรู้สึกวิตกกังวล ความรู้สึกเหงา โดดเดี่ยว ความรู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า ความรู้สึกน้อยเนื้อต่ำใจ จนบางรายทำให้เกิดภาวะซึมเศร้าตามมา 3) สังคม ผู้สูงอายุไม่เห็นความสำคัญของการทำกิจกรรมต่างๆ ทางสังคม เนื่องจากไม่เข้าร่วมลูกหลานไม่สะดวกพามาเข้าร่วม ต้องทำงานต้องเลี้ยงลูกเลี้ยงหลานอยู่คนเดียว สุขภาพร่างกายไม่เอื้ออำนวย 4) จิตวิญญาณและคุณค่าความเป็นคน มีศาสนาเป็นที่ยึดเหนี่ยว ส่วนด้านคุณค่าความเป็นคนนั้น การได้ช่วยเหลือทำงานบ้าน การทำงานหาเลี้ยงครอบครัว การยกย่องนับถือจากบุตรหลาน การมาเยี่ยมเยียนของญาติพี่น้อง ทำให้ผู้สูงอายุมีความสุข รู้สึกเห็นคุณค่าในตน 5) ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน มีการส่งเสริมด้านความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินให้แก่ผู้สูงอายุในชุมชน ได้แก่ การจัดให้มีเจ้าหน้าที่สาธารณสุขของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลงพื้นที่เพื่อไปเยี่ยมไปดูและผู้สูงอายุที่บ้าน การจัดกิจกรรมทำความสะอาดในพื้นที่ชุมชน 6) สิ่งแวดล้อม โดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มีการจัดโครงการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุ จัดโครงการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุ ผู้ป่วยที่อยู่ในระยะกึ่งเฉียบพลัน และผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง 7) ปัญหาและอุปสรรค (1) ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ไม่ได้เรียนหนังสือทำให้ขาดความรู้และความเข้าใจในการดูแลสุขภาพ (2) ปัญหางบประมาณในการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุมีจำนวนจำกัด (3) ปัญหาการสื่อสารและการเชื่อมโยงเครือข่ายในพื้นที่ยังขาดประสิทธิภาพ (4) ปัญหาเมื่อเจ็บป่วยไม่ไปพบแพทย์แต่ใช้ซื้อยามากินเอง (5) เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการดูแลผู้สูงอายุมีจำนวนจำกัดทำให้บริการไม่ได้ทุกพื้นที่ (6) ผู้สูงอายุบางส่วนไม่มีลูกหลานดูแลทำให้ต้องอยู่ตามลำพัง