รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิภาพตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบของภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิผลตามหลักพุทธธรรม 2) เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิภาพตามหลักพุทธธรรม 3) เพื่อประเมินรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิผลตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นการวิจัยแบบผสมผสานวิธี แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 วิเคราะห์องค์ประกอบภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิผลตามหลักพุทธธรรม ด้วยการศึกษาเอกสารและสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ 10 คน เพื่อหาองค์ประกอบและวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ จากการสอบถามด้วยวิธีสกัดปัจจัย “PCA” เพื่อให้เหลือองค์ประกอบที่สำคัญจากกลุ่มตัวอย่าง 588 คน ขั้นตอนที่ 2 สร้างรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลที่มีประสิทธิภาพตามหลักพุทธธรรม เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมของรูปแบบ ด้วยการสัมมนาอ้างอิงผู้เชี่ยวชาญ 12 คน ขั้นตอนที่ 3 ประเมินรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิผลตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ด้วยผู้เชี่ยวชาญ 15 คน ผลการวิจัยพบว่า 1) องค์ประกอบภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิผลตามหลักพุทธธรรม มี 8 องค์ประกอบ คือ (1) วิธูโร (การจัดการธุระได้ดี) (2) สัจจะ (ความซื่อสัตย์) (3) อิกขนา (เอาใจใส่ตรวจตรา) (4) จักขุมา (มองการณ์ไกล) (5) นิสสยสัมปันโน (มนุษย์สัมพันธ์ดี) (6) มัตตัญญุ (รู้จักประมาณ) (7) สัมมาปาสะ (ผูกสัมพันธ์ชุมชน) (8) อัตตัญญุตา (รู้จักตน) 2) รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิภาพตามหลักพุทธธรรม ประกอบด้วย 4 ส่วน คือ (1) บทนำ (2) จุดมุ่งหมายและแนวทางการพัฒนา (3) กระบวนการพัฒนา (4) เงื่อนไขความสำเร็จ ซึ่งมีความเหมาะสมถูกต้องสอดคล้องกับกรอบแนวคิดของการวิจัย และ 3) ผลการประเมินรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิผลตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในด้านความถูกต้อง ด้านความเหมาะสม ด้านความเป็นไปได้ และด้านความเป็นประโยชน์ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน
Article Details
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฉบับนี้ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้นเพียงผู้เดียว และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์และจะแจ้งให้เจ้าของบทความทราบหลังจากผู้ประเมินบทความตรวจอ่านบทความแล้ว
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 พร้อมกฎกระทรวงที่เกี่ยวข้อง และพระราชบัญญัติการศึกษาภาคบังคับ พ.ศ. 2545. กรุงเทพมหานคร: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.
คณะอนุกรรมการจัดทำองค์ความรู้เกี่ยวกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ในคณะกรรมการบริหารจัดการความรู้ของสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร (2560). องค์ความรู้เกี่ยวกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และองค์ความรู้เกี่ยวกับการจัดทำรัฐธรรมนูญ ฉบับสมุดไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
ชิต ปุริโสดม. (2552). งานบริหารการศึกษา. นครศรีธรรมราช: คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช.
ณัฐนิภา คุปรัตน์. (2550). นักบริหารการศึกษาในศตวรรษที่ 21. วิทยาจารย์. 106. 76-79.
บรรจง เจริญสุข. (2552). การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาลในสถานศึกษาขั้นพื้นฐานเขตจังหวัดภาคใต้ตอนบน. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
พระเทพปริยัติเมธี. (2553). ภาวะผู้นำเชิงพุทธกับการจัดการความขัดแย้งในสังคมไทย. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตโต). (2549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาสำรวย ภูริเมธี (ชาวดร). (2559). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงทางการศึกษาเชิงพุทธบูรณาการ. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมุทร ชำนาญ. (2546). การพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนที่บริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน. ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
สำนักคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิก.
สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน). (2554). คู่มือการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554-2558) ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานฉบับทดสอบทางการศึกษา. สมุทรปราการ: ออฟเซ็ทพลัส.
Bass, Bernard M. and Bruce J. Avolio. (1994) Improving Organization Effectiveness Through Transformational Leadership. California: Sage Publications.
Gibson James L. Ivancevich John M. and Donnelly James H. (2000). Organization: Behavior Structure Process. 10 the d. Boston: McGraw – Hill Inc.
Hair J.F., Black W.C., Babin B.J., Anderson R.E., and Tatham R.L. (2006). Multivariate data analysis. 6th ed. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Joyce B. and Weil M. (1996). Model of Teaching. New York: Prentice-Hall.
Kuhnert, K.W., & Lewis, P. (1987). Transactional and Transformational leadership: A Constructive development analysis. Academy of Management Review. 12
Robert V. Krejcie and Earyle W. Morgan. (1970). Educational and sychological Measurement. Boston: PWS – KENT publishing companypp.
