การศึกษาแนวทางการพัฒนาการเรียนการสอนของครูและนักเรียน ส านักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาสภาพการเรียนการสอนของครูและนักเรียนส านัก
เรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม กรุงเทพมหานคร ๒) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาการเรียนการ
สอนของครูและนักเรียนส านักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม กรุงเทพมหานคร ๓) เพื่อศึกษา
ข้อเสนอแนะแนวทางทางการพัฒนาการเรียนการสอนของครูและนักเรียนส านักเรียนพระปริยัติธรรม
แผนกธรรม กรุงเทพมหานคร เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถามความคิดเห็นครูและนักเรียนส านักเรียน
พระปริยัติธรรมแผนกธรรมเกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาการเรียนการสอนของครู กลุ่มตัวอย่างเป็นครู
และนักเรียนส านักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม จ านวน ๓๕๐ รูป/คน และแบบสอบถามน าไปให้
ผู้เชี่ยวชาญ ๕ ท่าน ตรวจหาค่า IOC และได้ค่าความสอดคล้องของ IOC เท่ากับ ๐.๘-๑ จากนั้นน าไป
ทดลองกับกลุ่มตัวอย่างที่ไม่ใช่เป้าหมายที่เป็นนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม ส านักเรียนวัด
ทองธรรมชาติวรวิหาร เขตคลองสาน จ านวน ๓๐ ฉบับ ได้ค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามเท่ากับ
๐.๘๖๓ น าไปเก็บรวบรวมข้อมูลแบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่าง จ านวน ๓๕๐ รูป/คน และเก็บข้อมูล
สัมภาษณ์ผู้อ านวยการส านักเรียนพระปริยัติธรรม จ านวน ๗ ท่านให้ได้ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการสถิติ
วิเคราะห์ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ และค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเปรียบเทียบความคิดเห็นครูและ
นักเรียนทดสอบค่าที (t–test) และค่าเอฟ (F–test) กรณีตัวแปรมากกว่าสองกลุ่มทางเดียว (One
Way Anova) ทางมีนัยส าคัญทางสถิติที่ ๐.๐๕ รายคู่ด้วยวิธีการของเซฟเฟ่ โดยก าหนดระดับส าคัญ
ทางสถิติที่ระดับ ๐.๐๕
ผลการวิจัยพบว่า สภาพการเรียนการสอนของครูและนักเรียนส านักเรียนพระปริยัติธรรมแผนก
ธรรม กรุงเทพมหานคร
ด้านหลักสูตรการเรียนการสอน พบว่า หลักสูตรมีเนื้อหาสาระในการเรียนรู้ได้เหมาะสมอยู่ใน
ระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๕๕ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ ๐.๖๔ นอกจากนี้ใน
ประเด็นของหลักสูตรมีเนื้อหาสาระมากเป็นเหตุให้นักเรียนเรียนไม่ทันเวลา พบว่าอยู่ในระดับมาก
เช่นเดียวกัน ค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๓.๘๘ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ ๑.๑๐ เป็นล าดับสุดท้าย
ด้านการจัดการเรียนการสอน พบว่า ครูแจ้งวัตถุประสงค์การเรียนให้นักเรียนได้ทราบทุกครั้ง
ผู้ตอบแบบสอบถามมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.45และส่วนเบี่ยงเบน
มาตรฐานเท่ากับ ๐.72 นอกจากนี้ในประเด็นเรื่องของครูมีเทคนิคการสอนแต่ละครั้งมีความ
หลากหลาย ก็อยู่ในระดับมากเช่นเดียวกัน มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ4.49 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
เท่ากับ 0.67 เป็นล าดับสุดท้าย
ด้านสื่อการเรียนการสอน เมื่อพิจารณาเป็นรายประเด็นพบว่าด้านครูใช้สื่อการเรียนรู้ที่
หลากหลายในการเรียนการสอน อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.41 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
เท่ากับ ๐.70 นอกจากนี้ในประเด็นเรื่องของครูใช้สิ่งแวดล้อมเป็นสื่อการเรียนรู้ให้นักเรียนคิด
วิเคราะห์เรียนรู้ตนเองจากสภาพจริง อยู่ในระดับมากเช่นเดียวกัน มีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 4.49 และส่วน
เบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ 0.79 เป็นล าดับสุดท้าย
ด้านการวัดและประเมินผลการเรียนการสอนพบว่าครูมีการประเมินผลการเรียนประจ าปีทุก
ภาคการศึกษา อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.44 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ ๐.75
นอกจากนี้ในประเด็นการวัดและประเมินผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของนักเรียนสอดคล้องกับ
แผนการสอน อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.20 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ0.81เป็น
ล าดับสุดท้าย
แนวทางการพัฒนาการเรียนการสอนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม ๑) ด้านหลักสูตรการเรียน
การสอน ครูสอนควรศึกษาท าความเข้าใจเนื้อหาการจัดการเรียนการสอนเพื่อเตรียมความพร้อมก่อน
เข้าสอน ๒) ด้านการจัดการเรียนการสอน ควรมีกิจกรรมที่หลากหลายในการจัดการเรียนการสอน ๓)
ด้านสื่อการเรียนการสอน ควรมีสื่อเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆที่ทันต่อสถานการณ์ปัจจุบัน ๔)
ด้านการวัดผลและประเมินผลการเรียนการสอน ควรมีเกณฑ์การวัดผลและประเมินผลและเครื่องมือที่
ทันสมัยและเพียงพอ