พุทธปรัชญาการศึกษากับการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑

บทคัดย่อ

โลกเปลี่ยนแปลงและสร้างสรรค์องค์ความรู้ใหม่ๆ ขึ้นมามากมาย หลากหลายองค์ความรู้ถูกลบเลือนและมองว่าล้าสมัย พร้อมกับถูกแทนที่ด้วยองค์ความรู้และนวัตกรรมใหม่ๆ ยิ่งเมื่อเทคโลยีทำให้ความรู้เหล่านั้นสามารถส่งผ่านข้ามพรมแดนและถ่ายทอดระหว่างกันได้รวดเร็วมากขึ้นเท่าใด ยิ่งทำให้กระบวนการ “การถูกแทนที่” มาถึงเร็วเท่านั้น หน้าที่ของมนุษย์จึงไม่ใช่เพียงแค่การเรียนรู้และจดจำเนื้อหาจากสิ่งที่ผู้อื่นหรือตำราบอกเล่า หากแต่มนุษย์จำเป็นต้องพึ่งพาตนเองในการแสวงหาความรู้ แม้จะไม่สามารถค้นหาความรู้ให้รู้หมดทุกศาสตร์ทุกศิลป์ได้ แต่การรู้จักเครื่องมือ วิธีการ และใช้กระบวนการคิดวิเคราะห์ และสังเคราะห์ องค์ความรู้เป็นจะช่วยเป็นกลไกสำคัญที่พัฒนาภูมิรู้ของมนุษย์ให้ถึงพร้อมขึ้นมาได้ กระบวนการในการแสวงหาและเข้าถึงองค์ความรู้ที่มีประสิทธิภาพวิธีหนึ่ง คือ “พุทธปรัชญาการศึกษา” ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่จะช่วยให้มนุษย์ค้นหาและเข้าถึงองค์ความรู้ได้อย่างมีหลักการ ทั้งยังนำไปสู่การศึกษาที่ยั่งยืนตลอดชีวิตเพื่อก้าวให้ทันกับการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑ที่กำลังจะมาถึง